Μελίνα επί 4, αυτοσχεδιασμοί στο κόκκινο, περφόρμανς σε διαφορετικά μήκη και πλάτη ευρηματικότητας. Ο Κωνσταντίνος Ασπιώτης αποφασίζει να δώσει στο κοινό μια παράδοξη βιο-γραφία για μια μυθική (για τα πολιτιστικά δεδομένα της χώρας μας) φιγούρα της υποκριτικής, όσο και της πολιτικής σκηνής, γκρεμίζοντας τα όρια της τυπικής απεικόνισης ενός αληθινού προσώπου, διασπώντας έτσι το λόγο σε τέσσερα πρόσωπα ερμηνευτικών σχεδιαγραμμάτων.
Το αναφέρω με ένα χαρακτηριστικό στρατηγικής, για το λόγο ότι ο σκηνοθέτης αρπάζει το χαλινάρι των ηθοποιών του και τους….μεταποιεί στη διάρκεια των μονολόγων τους. Μια πετυχημένη συνταγή αποσπασματικής αφήγησης που έχει αρκετά συν στο σύνολο και κάποια μειονεκτήματα επίσης. Οπότε η Μελίνα, πώς παρουσιάζεται στα δρώμενα που οι ηθοποιοί ρίχνουν φως αυθόρμητα και τσαχπίνικα, σε γνωστές και λιγότερο ενδιαφέρουσες «φάσεις» της πολυτάραχης ζωής της;
Αυτό που πρέπει να σημειωθεί είναι πως ο Ασπιώτης έχοντας την πλάτη στο κοινό του, εξαρχής τοποθετεί τον εαυτό του πληρεξούσιο της αυτοσχεδιαστικής διαδικασίας. Το έργο εκτυλίσσεται υπό το πρίσμα λέξεων, από τον σκηνοθέτη προς την τετράδα, σε ένα άδειο σκηνικό του Επί Κολωνώ, με τη σωματική ευελιξία των νεαρών ηθοποιών να σχηματίζουν λεκτικά το εκάστοτε περιβάλλον. Οι λέξεις συμβαδίζουν με οτιδήποτε μπορεί να αφορά τη Μερκούρη, παρόλο που σε ορισμένες στιγμές ο Ασπιώτης δίνει την ευκαιρία στο κοινό να «παίξει» με την αφαιρετική υπόθεση, προτείνοντας λέξεις που θα αναπτύξουν το σκελετό της παράστασης. Υπάρχει λοιπόν μια άμεση πορεία λεκτικής αναγνώρισης που κυλάει ελεύθερη, μέσα από χορούς, τραγουδιστικές οσμώσεις, αναφορές σε καλλιτεχνικά γεγονότα και ένα περίσσιο πλήθος αναφορών στον κόσμο του θεάτρου, του αρλεκινισμού και της υποτιθέμενης ουσίας του.
2013 ρευστότητες και φτάσαμε αισίως στη νέα χρονιά, που δε θα διαφέρει σε μεγάλο βαθμό από την προηγούμενη. Στη Μελίνα η ζωντάνια της τετράδας εκφράζει, πέρα από θαυμασμό, σκεπτικισμό και σοβαρότητα για την ολότητα της Μερκούρη, αυτό που έκλεισε έτσι η προηγούμενη παράγραφος: το θέατρο του σήμερα. Επιχειρηματολογεί για την ενδότερη ουσία της τέχνης, της υποκριτικής τέχνης, της δημιουργίας αλλά και του ρόλου του πολιτισμού ανάμεσα στην κεφαλαιοκρατική προσήλωση της νεότερης τέχνης και της…αναισθησίας των μεγάλων κεφαλιών.
Ο κινηματογράφος (χάρις σημαντικών συνεργασιών της Μερκούρη στην Ελλάδα και στο εξωτερικό) είναι παρών, δε γίνεται αλλιώς, όμως η βάση της υποκριτικής, η θεατρική υπόστασή της, απλώνεται σε όλη την παράσταση. Οι ηθοποιοί «επαναστατούν» συχνά, είτε επίτηδες είτε ενστικτωδώς από τα χέρια του εγγαστρίμυθού τους και σχολιάζουν ως Λάζαρος, Ελένη, Ζωή και Μάριος τις αντιξοότητες του επαγγέλματός τους, καθώς εκτίθεται η αδυναμία να αντεπεξέλθουν δίχως πιέσεις στον θεατρικό ανταγωνισμό, στην ομάδα των συντελεστών μιας παράστασης και την παραγκώνισή τους από αυτό που σπούδασαν, εν’ ολίγοις διακρίνεται μια αβεβαιότητα των επιλογών τους ως ερμηνευτές.
Είναι φανερό πόση συνεργασία υπήρξε μεταξύ τους (συμπεριλαμβάνω και τον σκηνοθέτη), από τα σημαντικά ατού της παράστασης, αφού οι ερμηνείες κουμπώνουν ιδανικά τις ατέλειες του κειμένου (πολλά στοιχεία όπως τα περί χούντας δεν προσθέτουν κάτι κορυφαίο στο πρόσωπο Μελίνα, ούτε στα καθέκαστα της) και φαίνεται πως το κατά-διασκέδασαν τα παιδιά, παρά τις πιο γκλαμουράτες λεπτομέρειες!
Έχουμε σε ένα ευρύ (με δυστυχώς πολύ μικρή, χρονική διάρκεια) ταμπλό το σκοπό του τίτλου, καλύπτοντας κάθε πιθανή ηλικία της Μελίνας και τη σημασία της στο σημερινό κτίσμα που λέγεται Ελλάδα και την κληρονομιά (;) των προσπαθειών της προς μια συμπαγή πολιτισμική χώρα, όπου ο καλλιτέχνης εξισώνεται με τον πολιτικό, με τον ιατρό και με τον όποιο «βαρυσήμαντο» επαγγελματία.
Νομίζω πως θα έπρεπε να πλατειάσει λίγο ο αυτοσχεδιασμός του θιάσου απέναντι στον «κυρίαρχο» μαέστρο, να έρθει σε ρήξη με το παράλογο της παραστατικότητας των συμβάντων (επαναλαμβανόμενες κινήσεις, ιστορίες από τη ζωή της Μερκούρη που ξανακούγονται δυο και τρεις φορές), αν και είναι αξιέπαινο ότι ο Ασπιώτης χρησιμοποιεί τη σκηνοθετική καρέκλα για να αναδείξει το «σκηνοθέτης = θεός» σύμπλεγμα. Δεν αμφιβάλλω πως ο τρόπος προσέγγισης για τη Μερκούρη γίνεται με σεβασμό στη μαγκιά και στο τσαγανό της και όμως, θεωρώ πως θα έπρεπε να έχει αυτό το κάτι παραπάνω στη θεματική της Τέχνης, το ζήτημα που θίγει η παράσταση, παράλληλα με το πρόσωπο που αντιπροσωπεύει αυτή τη θεματική.
& Αναλυτικά στοιχεία και λεπτομέρειες για τους συντελεστές και τις ημέρες των παραστάσεων ακολουθούν στον σχετικό σύνδεσμο:http://www.all4fun.gr/fun/theater/7279-2013-melina-m.html
Του Δημήτρη Ψάχου, 9/1/2014
Του Δημήτρη Ψάχου, 9/1/2014