Με αφορμή την παιδική παράσταση «Ο θησαυρός της Βαγίας» της Ζωρζ Σαρή για πρώτη φορά στο Θέατρο Αλάμπρα, η νέα και ταλαντούχα σκηνοθέτις Αθανασία Καλογιάννη μιλά στο all4fun για την παράσταση, τον εαυτό της, πως επέλεξε να ασχοληθεί με το παιδικό θέατρο και όλα αυτά με σκοπό να την γνωρίσουμε καλύτερα.
Μίλησε μας για την παράσταση σας «Ο θησαυρός της Βαγίας» της Ζωρζ Σαρή.
Ο θησαυρός της Βαγίας» είναι το πρώτο, εν μέρει αυτοβιογραφικό έργο της Ζωρζ Σαρή, γράφτηκε στην Αίγινα και ξεκίνησε αρχικά ως παιχνίδι της συγγραφέως με τα παιδιά της. Είναι ένα κλασικό και διαχρονικό μυθιστόρημα της ελληνικής λογοτεχνίας με πολλά κοινωνικά μηνύματα. Η ιστορία της Κατοχής ξετυλίγεται μέσα από ένα παιχνίδι εύρεσης θησαυρού. Η δυναμική του έργου είναι μοναδική όπως και ο ρεαλιστικός του χαρακτήρας. Σημαντικό στοιχείο επίσης είναι οι αξίες που πρεσβεύει, η ειρήνη, η συμφιλίωση, η φιλία. Το θέμα του είναι μια παρέα παιδιών που βρίσκονται στο νησί της Αίγινας για τις καλοκαιρινές τους διακοπές συναντούν μια οικογενειακή φίλη από το Παρίσι, όπου εργάζεται ως βοηθός ψυχιάτρου. Έχει υπό τη φροντίδα της έναν Γερμανό ασθενή, ο οποίος πάσχει από αμνησία μετά την έκρηξη μιας νάρκης που πάτησε στην Αίγινα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου. Τα παιδιά προσπαθούν να ανακαλύψουν τι ακριβώς έχει συμβεί και οδηγούνται στο χωριό της Βαγίας όπου και ξεκινούν το κυνήγι ενός χαμένου θησαυρού. Τη θεατρική διασκευή της παράστασης έχει κάνει η Μαρία Σούμπερτ και τη μουσική η συνθέτης – σολίστ του ακορντεόν Ζωή Τηγανούρια. Τις ενορχηστρώσεις και τα ηχητικά εφέ ο Στέλιος Γεναράλης, Β’ σκηνοθέτης ο Γιάννης Παναγόπουλος. Ενδυματολόγος η Ευγενία Βησσαρίου και στις χορογραφίες ο Βαγγέλης Πιτσιλός. Παίζουν οι ηθοποιοί: Ευγενία Βησσαρίου, Αλεξάνδρα Κολαΐτη, Μέλανι Μαρχάινε, Νεφέλη Παπαδερού, Κωνσταντίνος Ρόδης, Γιάννης Φιλίππου. Η Ζωρζ Σαρή αποτελεί μια πρωτοπορία στην παιδική λογοτεχνία, το ανέβασμα του έργου συμπίπτει με την επέτειο της γέννησης της πριν εκατό χρόνια.
Τι σας οδήγησε να ασχοληθείτε με το συγκεκριμένο έργο φέτος;
Είναι το αγαπημένο βιβλίο των παιδικών μου χρόνων. Ένα ανάγνωσμα που με επηρέασε σε μεγάλο βαθμό και με προβλημάτισε. Πάντοτε υπήρχε στο μυαλό μου η ιδέα της αναπαράστασής του. Όλα αυτά τα μηνύματα θα έπρεπε να δοθούν στο κοινό κάποια στιγμή. Οι πολύτιμες σελίδες του θα έπρεπε να ζωντανέψουν και να ταξιδέψουν το παιδικό κοινό αλλά και τους ενήλικες, διότι η μαγεία της Ζωρζ Σαρή έγκειται στο γεγονός ότι τα έργα της απευθύνονται και ευαισθητοποιούν μικρούς και μεγάλους.
Yπήρξε κάτι που σας δυσκόλεψε ως σκηνοθέτη;
Αν μπορούμε να το ορίσουμε ως δυσκολία, ήταν το γεγονός να είναι η θεατρική αναπαράσταση και μεταφορά πιστή στο πνεύμα και τα μηνύματα του έργου. Επειδή είναι ένα κλασικό μυθιστόρημα με πληθώρα μηνυμάτων θα έπρεπε η μεταφορά του στη θεατρική σκηνή να μπορέσει να ανταποκριθεί ώστε να μην μειωθεί το κύρος του. Ήταν ένα στοίχημα κατά κάποιον τρόπο. Νομίζω ότι το καταφέραμε και το κερδίσαμε σε μεγάλο βαθμό όλοι μας. Οι συντελεστές του kidstheater έχουν ένα κοινό δημιουργικό όραμα για το παιδικό θέατρο, το οποίο τους ενώνει και τους δίνει ώθηση για την περαιτέρω πορεία τους.
Λίγα λόγια για τη συμβολή στην παράσταση, της πρωτότυπης μουσικής της Ζωής Τηγανούρια;
Η συμβολή της πρωτότυπης μουσικής της Ζωής Τηγανούρια είναι καθοριστική. Είναι μια εξαιρετική καλλιτέχνης με μεγάλη ευαισθησία, η οποία συνοδεύει το έργο με μοναδικό τρόπο. Πραγματικά είναι η ιδανική επιλογή, η υπέροχη μουσική της και οι συνθέσεις της συνδυάζονται άρτια και ισορροπημένα και οι μελωδίες της προσδίδουν νοσταλγία, ρομαντισμό και συγκίνηση. Το ακορντεόν είναι ένα αγαπημένο λαϊκό και παραδοσιακό όργανο το οποίο εκφράζει βαθύτερα συναισθήματα και εσωτερικές αναζητήσεις, επίσης συνοδεύει το παρελθόν και μας ταξιδεύει στο χρόνο. Οι εμπνευσμένες συνθέσεις της δένουν απόλυτα με το πνεύμα του έργου.
Πως είναι η επαφή με τα παιδιά, τι ουσιαστικό πιστεύετε ότι να τους προσφέρει το θέατρο;
Τα παιδιά ενθουσιάζονται με την παράσταση συμμετέχουν και το δείχνουν. Τα πολλαπλά ερεθίσματα που δέχονται τα παιδιά από ένα έργο όπως αυτό διαμορφώνουν την προσωπικότητα και τον χαρακτήρα τους. Η γοητεία του παιδικού θεάτρου είναι ακριβώς αυτή η διαδικασία της συμμετοχής και της διαμόρφωσης του ψυχισμού και της προσωπικότητας του παιδιού. Η παιδική λογοτεχνία και το θέατρο εκπαιδεύει και διαπλάθει τους αυριανούς ενήλικες αλλά και τους αυριανούς πολίτες, υπό αυτή την έννοια σημαντικά έργα όπως αυτό θα πρέπει να παρουσιάζονται πάντοτε. Η πολύτιμη και διαχρονική αξία τέτοιων έργων πλάθει υπεύθυνους και κοινωνικά ευαίσθητους ανθρώπους.
Έχει αλλάξει μέσα στα χρόνια το παιδικό θέατρο προκειμένου να ικανοποιήσει τους νέους κώδικες που απαιτούν τα παιδιά σήμερα;
Η έλευση της τεχνολογίας με τις ποικίλες μορφές της έχει επηρεάσει τη ζωή μας σε όλα τα επίπεδα. Τα παιδιά μεγαλώνουν σε έναν κόσμο πολλαπλών ερεθισμάτων και πληροφοριών και το θέατρο καλείται να ανταποκριθεί σε αυτές τις αλλαγές. Οι νέες τεχνολογίες τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και όλα αυτά που γνωρίζουμε στην καθημερινότητα μας. Το θέατρο θα πρέπει να κάνει χρήση νέων τεχνολογιών για να κρατά το ενδιαφέρον του παιδικού κοινού. Ωστόσο θα πρέπει να τηρείται μια ισορροπία σε αυτή τη χρήση για να υπάρχει ένα αρμονικό αποτέλεσμα. Η παράσταση μας χρησιμοποιεί τη 3D προβολή, το video mapping, ζωντανή μουσική, τραγούδι και χορογραφία, ώστε να δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα γεμάτη ζωντάνια και δύναμη.
Πιστεύετε ο,τι το θεάτρο είναι ένα ομαδικό σπόρ;
Τα θέατρο σαφώς και είναι μια ομαδική δραστηριότητα. Ο συντονισμός πολλών μορφών τέχνης ταυτόχρονα είναι που του προσδίδει αυτόν το χαρακτήρα. Επίσης η συνεργασία πολλών ανθρώπων την ίδια στιγμή και ο συντονισμός τους δίνει τη συλλογική διάσταση σε αυτή τη μορφή τέχνης.
Μιλήστε μας για τον εαυτό σας; Πώς έγινε η άρχη;
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Καρδίτσα, από όπου ξεκίνησα την πορεία μου στο θέατρο. Από μικρή με ενδιέφερε η καλλιτεχνική έκφραση και κάθε μορφή δημιουργικής τέχνης. Σπούδασα Θεατρολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στη συνέχεια έκανα μεταπτυχιακές σπουδές στο παγκόσμιο θέατρο – δραματολογία και πράξη στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Παράλληλα αποφοίτησα από τη Δραματική Σχολή Αρμένη και εργάστηκα ως ηθοποιός για αρκετά χρόνια. Έκανα σεμινάρια υποκριτικής και σκηνοθεσίας Performing Art Summer School σε ευρωπαικά πρόγραμμα υποκριτικής – σκηνοθεσίας και μουσικής τόπος διεξαγωγής στην Πολωνία. Εργάζομαι ως καθηγήτρια θεατρικής αγωγής στην δημόσια και ιδιωτική εκπαίδευση. Οργανώνω και σχεδιάζω σεμινάρια και προγράμματα θεατρικού παιχνιδιού και σκηνοθετώ παραστάσεις για παιδιά, εφήβους και άλλες καλλιτεχνικές δράσεις. Εκτός από το Θησαυρό της Βαγίας φέτος σκηνοθέτησα και το έργο του Έκτορ Μαλό “Με οικογένεια” στο ΔΗΠΕΘΕ Ρούμελης.
Αλήθεια, σας ενδιαφέρει να ασχοληθείτε μόνο με το παιδικό θέατρο;
Με ενδιαφέρει κάθε μορφή δημιουργικής τέχνης χωρίς περιορισμό. Αγαπάω το παιδικό θέατρο και προσπαθώ να είμαι συνεπής στις αρχές του και στους σκοπούς που επιτελεί. Ωστόσο το kidstheater ασχολείται με παραστάσεις σε ευπαθείς ομάδες, παραστάσεις για ενήλικο κοινό, περιοδείες σε επαρχίες, θεατρικά παιχνίδια σε παιδότοπους και δήμους, αποκριάτικα και χριστουγεννιάτικα προγράμματα όπως και εθελοντικά δρώμενα
Ποιο έργο θα θέλατε οπωσδήποτε να σκηνοθετήσετε και γιατί;
Δεν θα μπορούσα να πω ότι υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο έργο που θα ήθελα να σκηνοθετήσω αυτό προκύπτει κάθε φορά μέσα από συγκεκριμένες εσωτερικές διεργασίες αλλά και συνθήκες. Με ενδιαφέρουν πρωτίστως τα κλασικά ελληνικά και ευρωπαϊκά λογοτεχνικά έργα που προωθούν ιδέες, πάντα με γνώμονα το σεβασμό και την αγάπη προς το παιδί και τον ενήλικα.
Μελλοντικά σχέδια;
Όταν κάνεις σχέδια ο Θεός γελάει όπως ξέρουμε όμως αυτό που με οδηγεί είναι πάντα η ενασχόλησή μου με τα παιδιά και λόγω επαγγέλματος. Δεν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο που σχεδιάζω αυτή τη στιγμή αυτό θα προκύψει μέσα από τη συνεχή δραστηριότητά μου, το ερέθισμα θα δοθεί σε ανύποπτο χρόνο και θα μπει σε πορεία ολοκλήρωσης και πραγματοποίησης. Μπορεί να είναι μια ξαφνική ασυνείδητη ιδέα μια έμπνευση της στιγμής, ένα συναίσθημα από μια ανάγνωση η από μια παρατήρηση της καθημερινότητας.
Του Γιάννη Αντωνίου 14-1-2023
Επιμέλεια άρθρου: Δημήτρης Κοτσίφης