Σε αυτόν τον θλιβερό κυκεώνα ανασφάλειας, ακραίας φτωχοποίησης, τυφλής βίας, απανθρωπιάς και ηθικής απαξίωσης που ζούμε τον τελευταίο καιρό, υπάρχει μια φράση που ακούγεται συχνά: «Μόνο η αγάπη θα μας σώσει». Κι ακούγεται από πολλές διαφορετικές πλευρές: Από απλούς ανθρώπους στον δρόμο, από καλλιτέχνες και πνευματικούς ανθρώπους, από εκπροσώπους της εκκλησίας, ακόμα και από αναλώσιμους τηλεαστέρες των όποιων η γνώμη για την παρούσα κατάσταση ζητείται on camera από καιρό σε καιρό.
Το ζήτημα είναι το τι σημαίνει τελικά η συγκεκριμένη φράση. Είναι όντως ένα εύκολο και ανώδυνο ευχολόγιο, μια φράση-καραμέλα που αναπαράγεται σαν διαφημιστικό σλόγκαν από στόμα σε στόμα ή μήπως μπορεί να λάβει και ένα βαθύτερο νόημα; Στην πραγματικότητα ίσως να είναι όλα αυτά μαζί ή και τίποτα απ’ αυτά. Εννοώ ότι στην σκέψη του καθενός μας κάθε έννοια μπορεί προφανώς να νοηματοδοτηθεί διαφορετικά. Αν, ωστόσο, πιστέψουμε στην ύπαρξη του συλλογικού ασυνειδήτου, από μια αισιόδοξη είναι η αλήθεια σκοπιά, μπορούμε να την ερμηνεύσουμε σαν μια σχεδόν καθολική πλέον συνειδητοποίηση της κυριαρχίας των κατωτέρων συναισθημάτων ατομισμού, αμοραλισμού και προκλητικής για τα κοινά αδιαφορίας που μάστιζαν τον λαό μας τις τελευταίες δεκαετίες.
Η αγάπη είναι φυσικά μια αφηρημένη και μη χειροπιαστή έννοια. Ωστόσο μπορεί ακόμα να ισοδυναμεί με το άγγιγμα στον ωμό του διπλανού και την ενεργοποίηση της κοινωνικής αλληλεγγύης, λέξης με σχεδόν ειρωνικό περιεχόμενο τα προηγούμενα χρόνια της καθ’ όλα εκμαυλιστικής υπεραφθονίας.
Αν λοιπόν η αγάπη τελικά σχετίζεται με την ενεργοποίηση του υγιούς συλλογικού μας ασυνειδήτου και σημαίνει την αλληλεγγύη σε κάθε επίπεδο (ας πούμε οι μορφές ανταλλακτικής οικονομίας που έχουν ανθίσει τον τελευταίο καιρό είναι μια καίρια και ελπιδοφόρα έκφανση της), αν σημαίνει επαναπροσδιορισμό αξίων και στάσης απέναντι στην ζωή, τότε ναι σίγουρα την έχουμε ανάγκη περισσότερο από καθετί.
Η δημιουργία ενός πιο απλού και ανθρώπινου κόσμου είναι το διακύβευμα, με την προσωπική μάχη του καθενός μας να είναι απαραίτητη για να μπορέσουμε να εθιστούμε σε αυτό το τόσο απλό μα και τόσο δύσκολο και μακρινό (ακόμη) για πολλούς από μας, «ακούμπισμα» στον διπλανό.
Και ίσως τελικά μια εκ πρώτης όψεως σχηματική φράση σε έναν κόσμο φοβισμένο, καχύποπτο και απελπιστικά αποξενωμένο να μπορεί να σημάνει την αφετηρία του απελπισμένα πια αναγκαίου και ποθητού για όλους μας «συμπράττειν». Αν λοιπόν το χτίσιμο αυτού του νέου συναισθήματος μπορεί να ονομαστεί αγάπη, τότε ναι ίσως «η αγάπη μπορεί να μας σώσει»
Της Θεοδώρας Σάββα, 12/7/2012