9.6 C
Athens
Τετάρτη, 19 Φεβρουαρίου, 2025

Θανάσης Βέγγος: Του κωμικού η τραγικότητα

Κανονικά, δεν  μπορείς να γράψεις για τον  Βέγγο. Δεν μπορείς, δηλαδή, να απεικονίσεις με λέξεις αυτό που πραγματικά εξέφραζε ο Θανάσης Βέγγος σαν καλλιτέχνης. Μόνο με τον τρόπο που το έκανε αυτός γίνεται να αποτυπώσεις στο χαρτί το ποιος ήταν.

Ο Θανάσης Βέγγος είναι κατ’ αρχήν ένας άνθρωπος τραγικός. Απλός. Που τρέχει συνέχεια. Τρέχει διαρκώς για να προλάβει. Το χαρακτηριστικό, δηλαδή, του Βέγγου είναι το τροχάδην. Αυτό είναι το βασικό στοιχείο του. Δεν περπατάει ποτέ ο Θανάσης στις ταινίες.

Τρέχει. Τρέχει για να προφτάσει; Αυτό που κάνει  καθημερινά και ο Ελληνας. Κι αυτός  τρέχει. Να προλάβει τη βία στα γήπεδα, να προλάβει την πτώχευση, να προλάβει την γκόμενα μην του ξεφύγει, να προλάβει μην του πάρουν τα πετρέλαια οι άλλοι, να προλάβει να δει τι έγινε με τις μίζες στα υποβρύχια ή, μην μπει κάνας Τούρκος από τα σύνορα; Ολο τρέχει… Πάντα και παντού!

Τρέξτε να σωθείτε, σου λέει ο Βέγγος, τρέξτε να τους σώσετε, τρέξτε να τους πιάσετε, τρέξτε μην σας πιάσουν…

Αυτό ακριβώς είναι το μεγαλείο του Βέγγου. Το μέγιστο, δηλαδή, που κατάφερε ήταν να αποδώσει στο πανί του σινεμά, να φέρει στο προσκήνιο αν θέλετε, τον πραγματικό Ελληνα. Οχι τον  μυθικό Ελληνα, όχι τον ιδεατό Ελληνα, όχι τον υπεράνθρωπο Ελληνα που σου περιγράφουν οι ποιητάδες, αλλά τον καθημερινό Ελληνα.

Μια ανάσα στο τέλος

Σου μετέφερε ο Βέγγος μέσα από τους ρόλους του τα άγχη αυτού του ανθρώπου που ζει στην μεταπολεμική Ελλάδα. Και που προσπαθεί να ξεφύγει απ’ αυτήν την κατάσταση τρέχοντας ή, επινοώντας. Για να μπορέσει να γλιτώσει κάποτε από την αγωνία της τρεχάλας. Μπας και ξαποστάσει και λιγάκι, βρε αδερφέ. Αυτός είναι ο στόχος! Να πάρει στο τέλος μια ανάσα ο άνθρωπος…

Με δυο στιχάκια από τα εύκολα

Αυτό, λοιπόν, πώς  θα το γράψεις; Πώς, δηλαδή, θα πάρεις την  πένα για να αρχίσεις να αραδιάζεις λέξεις για τον Βέγγο; Δεν είναι εύκολο. Μπορεί να φαίνεται εύκολο, αλλά δεν είναι. Ούτε τώρα κάνουμε μια απλή ξεπέτα στα γρήγορα, λέγοντας δυο στιχάκια για το πόσο καλό παλικάρι ήταν και τι δυνατός ηθοποιός. Και γι’ αυτό ξεκίνησα λέγοντας ότι κανονικά, δεν μπορείς να μιλήσεις για τον Βέγγο.

Τραγικότητα από την παγίδα

Ολοι λένε για τις ατάκες του. «Καλοί μου άνθρωποι», ήταν μια απ’ αυτές. Με καλοσύνη ο Βέγγος έβλεπε τους άλλους. «Καλοί μου άνθρωποι», σου έλεγε. Κι ο τρόπος του βγάζει μια τραγικότητα για την παγίδευση που έχει μπει ο Ελληνας. Ο λαϊκός Ελληνας. Ο απλός Ελληνας. Δεν μιλάμε τώρα για τους μεγαλοαστούς και τους μεγαλοκαρχαρίες.

Τρέχοντας αγαπάς, τρέχοντας πονάς

Δεν απευθυνόταν ο Βέγγος στους πολιτικούς, στους  επιχειρηματίες, στους μιντιάρχες. Δεν έπαιζε τέτοιους ρόλους, άλλωστε. Τον καφετζή έκανε ο Θου Βου, που σπουδάζει τον φοιτητή γιό του στην Ιταλία για να γίνει δικηγόρος, όπως θέλει κάθε οικογένεια η οποία πολεμάει για το μεροκάματο στην μουτζούρα. Το γκαρσόνι έκανε. Τον σοφέρ έκανε. Τον άνεργο έκανε. Τον χαμάλη έκανε. Αυτόν που είναι διατεθειμένος να στερηθεί, να συμπονέσει, να γελάσει ή, να κλάψει. Κι όλα αυτά τρέχοντας…

Τρέχοντας αγαπάς, τρέχοντας πονάς, τρέχοντας δουλεύεις, τρέχοντας κοιμάσαι. Πείτε μου εσείς. Πόσες φορές έχετε δει τον Βέγγο σε ταινίες να κάθεται σε μια πολυθρόνα αραχτός; Ποτέ! Σαν ελατήριο πεταγόταν. Το είχε πει  ο ίδιος ο Βέγγος κάποτε. Δε νομίζω, σου λέει, να έκανα σπουδαία πράγματα στο σινεμά. Για ένα να είστε βέβαιοι, όμως. Οτι τράβηξα μεγάλο κουπί στην ζωή μου. Ο Βέγγος, δηλαδή, ουσιαστικά δεν έκανε τίποτα άλλο παρά να αποδώσει σαν καλλιτέχνης την ίδια του τη ζωή. Δεν υποδύθηκε, δηλαδή, κάτι που δεν το είχε ζήσει πριν ή, που δεν το βίωνε εκείνη την ώρα. Ο ρόλος του ήταν ο εαυτός του.

Τις αγωνίες

Επαιξε, για παράδειγμα, η Βουγιουκλάκη την υπολοχαγό Νατάσα. Δεν ήταν, όμως, ποτέ υπολοχαγός στον Β’ παγκόσμιο για να τρώει ξύλο από τους Γερμανούς μετά. Η, έκανε την κόρη του ψαρά. Ούτε κόρη ψαρά υπήρξε. Δεν ήταν φτωχόπαιδο η Αλίκη. Ο Βέγγος, όμως, υποδύθηκε την ζωή του. Πεινούσε για χρόνια και στην ζωή του. Και γι’ αυτό έπαιξε στον κινηματογράφο τις προσωπικές του αγωνίες για το μεροκάματο, για την επιβίωση. Και αυτή η γνησιότητά του ήταν που τον ταύτισε τόσο με τον Ελληνα της βιοπάλης και της τρεχάλας.

Ναυαγός στα σκυλόψαρα

Μέσα απ’ αυτά τα βάσανα βγαίνει και γέλιο. Γιατί, όχι; Και η θεματολογία του Βέγγου δεν ξέφευγε ποτέ από το καθημερινό. Τι είναι ο Ελληνας, άλλωστε; Ενας ναυαγός μέσα στο κύμα που προσπαθεί αιώνες τώρα να επιβιώσει ανάμεσα σε σκυλόψαρα.  Δεν τρέχει για να βγει πρώτος, για να κερδίσει μετάλλια! Οχι. Τρέχει για να μπορέσει να εξασφαλίσει το ρύζι του, το κεραμίδι του. Και πολύ περισσότερο τώρα πια…

Και αναρωτιέσαι. Γιατί θαυμάζεις περισσότερο τον Βέγγο; Προσωπικά, για τις αντοχές του. Τις αντοχές του να τραβήξει όλο αυτό το κουπί. Και να έχει μια συνεπή, άμεμπτη, αξιοπρεπή πορεία κινηματογραφική, ώστε να μπορέσει να παραμείνει ζωντανός μέχρι τα 84 χρόνια του.

Καταφέρνοντας παράλληλα να κερδίσει τον σεβασμό και την αγάπη όλων. Αυτή είναι η επιτυχία.

Του Β. Γαλούπη, από την στήλη Ντόπερμαν του “Φιλάθλου”, 4/5/2011

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

Σχετικά Άρθρα

Τελευταία Άρθρα