
Παρακολουθήσαμε τον “Πατέρα” σε διασκευή – σκηνοθεσία Βασίλη Μπισμπίκη, στο θέατρο Αποθήκη.
Νεοελληνική οικογένεια στο μικροσκόπιο, αρρωστημένες σχέσεις, νοσηρή ατμόσφαιρα, ρεαλιστική καθημερινότητα. Ένα έργο- δυναμίτης που ήρθε για να ταράξει την φετινή θεατρική σκηνή.
Της Νεφέλης Παπαθανασίου
Ο Βασίλης Μπισμπίκης, μετά την επιτυχία της παράστασης “Άνθρωποι και ποντίκια” η οποία και συνεχίζει για δεύτερη χρονιά, σκηνοθετεί ένα -κατ’ ουσίαν – νέο έργο το οποίο είναι εμπνευσμένο από το αριστούργημα του Στρίντμπεργκ.
Νέο, καθώς έχει αλλάξει το εξωτερικό του περίβλημα. Από το 1887 έχει μεταφερθεί στην σημερινή Ελλάδα.
Οι χαρακτήρες ζουν διαφορετικές ζωές, σε μια διαφορετική κοινωνική πραγματικότητα, μιλούν χρησιμοποιώντας άλλους κώδικες. Τα στοιχεία που κράτησε ο σκηνοθέτης παρ’ όλα αυτά είναι τα θεμέλια του αυθεντικού «Πατέρα».
Δύο άνθρωποι που αντιμάχονται αδιαλείπτως, σ’ έναν εξαντλητικό χορό κραυγών, προσβολών και μίσους. Μία σχέση που έχει ήδη καταρρεύσει αλλά για κάποιο λόγο όλοι θέλουν να της δώσουν μια τελευταία χαριστική βολή.
Η μάχη των φύλων στην πιο έντονη έκφανσή της, καθώς άνδρας και γυναίκα βρίσκονται αντιμέτωποι με την εικόνα που έχει φτιάξει γι’ αυτούς η κοινωνία, με το αν θα καταφέρουν τελικά να την εκπληρώσουν, με τις φυσικές διαφορές που προκύπτουν μεταξύ τους λόγω διαφοράς νοοτροπίας αλλά και με τον ίδιο τους τον εαυτό προσπαθώντας να καταλάβουν τί ακριβώς τους ζητά να κάνουν με τις ζωές τους.
Η βασική αφορμή για όλα αυτά είναι η απόφαση που πρέπει να παρθεί για τις σπουδές της κόρης του ζευγαριού. Ποιος έχει δικαίωμα τελικά να πει την τελευταία λέξη γι’ αυτό και προς ποιόν θα κρίνουμε εμείς ότι πρέπει να γείρει η ζυγαριά; Οι απαντήσεις σε αυτά ερωτήματα είναι καθαρά υποκειμενικές και διαμορφώνονται βάσει των βιωμάτων του κάθε ανθρώπου. Είναι όμως δεδομένο ότι όλοι μας θα βρούμε σημεία ταύτισης με τους ήρωες.
Οι υπόλοιποι χαρακτήρες έρχονται να πλαισιώσουν αλλά και να εντείνουν την μάχη αυτή. Μία επαναστάτρια έφηβη κόρη, ένας αδελφός της γυναίκας που ζει στον κόσμο του αλλά ταυτόχρονα πατάει στα πόδια του πιο πολύ απ’ όλους και μια γιαγιά με αναλαμπές -μόνο- λογικής. Τα πράγματα οδηγούνται στα άκρα με την κορύφωση να έρχεται σπαρακτική και επώδυνη.
Έχει λεχθεί συχνά ότι κύριο χαρακτηριστικό στα έργα του Στρίντμπεργκ είναι ο μισογυνισμός, μοτίβο που υποτίθεται πως κυριαρχεί και στον «Πατέρα» εξαιτίας της παρουσίασης της συζύγου ως μανιακής, σκληρόκαρδης χειραγωγού.
Με μια προσεκτικότερη ματιά, όμως, θα συνειδητοποιήσουμε πως δεν γίνεται ακριβώς αυτό. Η γυναίκα έχει εξίσου αρκετά «ελαφρυντικά» στοιχεία να προτάξει μπροστά στον άνδρα- αρχηγό, στον άνδρα- πατριάρχη και κατά βάση είναι απροστάτευτη σε όλα έχοντας ως μόνο «όπλο» το παιδί της. Ως μόνο ατόφιο κομμάτι του ανθρώπου που υπήρξε κάποτε.
Το ίδιο συμβαίνει και στην διασκευή του Μπισμπίκη που ουσιαστικά παρακολουθείς δύο ισότιμα, πληγωμένα πλάσματα που κάποτε αγαπήθηκαν να ψάχνουν για το δίκιο τους.
Η σκηνοθετική προσέγγιση είναι άκρως ρεαλιστική, προσφέροντας μας την γνωστή «φέτα ζωής» και βάζοντας μας σε ένα κλασικό μεσοαστικό νεοελληνικό σπίτι. Οι χώροι και χρόνοι μοιάζουν αληθινοί και τίποτα δεν υπονοείται. Τα πάντα ξεδιπλώνονται μπροστά στους θεατές, οι οποίοι σαν να κοιτούν από κλειδαρότρυπα, σκέφτονται, λυπούνται, συγκινούνται και παρασύρονται ολοκληρωτικά από την ένταση των ερμηνειών.
Ο Τάσος Ιορδανίδης δίνει – όπως πάντα- μια ερμηνεία αξιώσεων. Δεν μπορώ ακριβώς να προσδιορίσω τί μέσα χρησιμοποιεί για να θριαμβεύσει, μάλλον γιατί είναι τόσο καλά δουλεμένοι οι ρόλοι και οι τεχνικές του που ουσιαστικά αισθάνεσαι πως στην σκηνή βλέπεις τον ήρωά που ερμηνεύει αυτούσιο και όχι έναν ηθοποιό. που παίζει καλά τον ρόλο του.
Αντίστοιχα η Μαρίνα Ασλάνογλου, φυσική και απόλυτα γήινη, κεντάει -επίσης ως «Μαρίνα» στην παράσταση, χωρίς να ξεφύγει στιγμή από τα τεντωμένα και οριακά πλαίσια αυτού του απαιτητικού χαρακτήρα.
Ο Ιωσήφ Ιωσηφίδης είναι η φαινομενικά εύθυμη νότα μέσα στο σύνολο. Χειμαρρώδης και αιχμηρός, εκτοξεύει ατάκες που κάνουν το θεατή να θέλει να τον παρακολουθεί με αμείωτο ενδιαφέρον. Κρατώντας έναν ρόλο που εύκολα μπορεί να ολισθήσει προς το κλισέ και την καρικατούρα, καταφέρνει να βγει αλώβητος.
Η Γιάννα Σταυράκη, εξίσου εξαίρετη, ενίοτε ως γιαγιά που τα έχει χαμένα και ενίοτε ως σιωπηλός παρατηρητής που παρεμβαίνει όταν κρίνει πως χρειάζεται στα δρώμενα, κατά κάποιο τρόπο κρατάει το ίσο ανάμεσα στην ένταση των υπολοίπων αποφορτίζοντας καταστάσεις.
Η νεαρή Νικολέτα Χαρατζόγλου, ερμηνεύει πολύ σωστά την επαναστατημένη αλλά και αρκετά ασταθή κόρη, με τις δραματικές σκηνές της να είναι εξίσου δυνατές με τις υπόλοιπες.
Κλείνοντας θα έλεγα ότι ο Βασίλης Μπισμπίκης πέτυχε το σχεδόν ακατόρθωτο- να φέρει τον βασικό κορμό ενός κλασικού έργου στο 2019 χωρίς να πέσει στα ατοπήματα κάποιου ατυχούς μοντερνισμού αλλά ταυτόχρονα δημιούργησε κάτι απόλυτα σύγχρονο και μοντέρνο.
Συντελεστές:
Διασκευή – Σκηνοθεσία – Δραματουργική επεξεργασία – Φωτισμοί: Βασίλης Μπισμπίκης
Σκηνικά – Κοστούμια: Μαρία Καραθάνου
Επιμέλεια κίνησης: Αγγέλα Πατσέλη
Φωτογραφίες παράστασης: Ελίνα Γιουνανλή
Παραγωγή: Αθηναϊκά Θέατρα
Πρωταγωνιστούν (αλφαβητικά): Μαρίνα Ασλάνογλου, Τάσος Ιορδανίδης, Ιωσήφ Ιωσηφίδης, Γιάννα Σταυράκη, Νικολέτα Χαρατζόγλου
Πληροφορίες:
Θέατρο Αποθήκη
Σαρρή 40, Ψυρρή, Αθήνα 105 54
Τηλέφωνο: 2103253153
Facebook page: www.facebook.com/theatroapothiki
Πρεμιέρα: την Τετάρτη 09 Οκτωβρίου 2019
Τετάρτη- Κυριακή: 20.00
Πέμπτη- Παρασκευή: 21.00
Σάββατο: 18.00 και 21.00
Κρατήσεις – Αγορά εισιτηρίων: στο δίκτυο Viva.gr
Διάρκεια παράστασης: 90 λεπτά