10.7 C
Athens
Τετάρτη, 19 Φεβρουαρίου, 2025

Η επιλογή της εβδομάδας: “Terror” στο Θέατρο Αθηνών

Η παράσταση-φαινόμενο που συζητήθηκε όσο λίγες τη θεατρική σεζόν 2019 -2020, παίρνει παράσταση παραστάσεων λόγω της πολύ μεγάλης προσέλευσης έως την Τρίτη 7 Απριλίου.

Στις 26 Μαΐου ένα αεροπλάνο της Lufthansaταξιδεύει προς το Μόναχο με 164 επιβάτες, υπό καθεστώς ομηρίας. Η διαταγή του τρομοκράτη προς τον πιλότο είναι να το ρίξει στο γήπεδο AllianzArenaτου Μονάχου, κατά τη διάρκει του αγώνα Γερμανίας-Αγγλίας, τον οποίο παρακολουθούν ζωντανά 70.000 φίλαθλοι.

Η γερμανική κυβέρνηση ενημερώνεται άμεσα και δίνει εντολή σε δύο μαχητικά αεροσκάφη τύπου Eurofighter να παρακολουθούν την κατάσταση από απόσταση αναπνοής και να περιμένουν οδηγίες. Ο επισμηναγός Λαρς Κοχ ενεργεί με δική του πρωτοβουλία, χωρίς την εντολή των ανωτέρων του και αναλαμβάνει την ευθύνη να αποτρέψει την επικείμενη πρόσκρουση καταρρίπτοντας το αεροπλάνο και σκοτώνοντας και τους 164 επιβάτες.

Εισερχόμαστε στην αίθουσα του δικαστηρίου  όπου ο Λαρς Κοχ κατηγορείται  για τον θάνατο 164 αθώων ψυχών. Ο πρόεδρος του δικαστηρίου εισέρχεται στην αίθουσα και απευθύνεται κατευθείαν στο κοινό. Ξεκινά η ακροαματική διαδικασία. Οι θεατές καλούνται με ωριμότητα και προσεκτικό φιλτράρισμα των λεπτομερειών να ετυμηγορήσουν ως ένορκοι για την τελική έκβαση της δίκης. Οι δύο θεωρητικοί πόλοι που εξετάζονται είναι οι εξής: από την μία η ισχύ των νόμων του Συντάγματος, η απαρέγκλιτη τήρησή του για την ασφάλεια των πολιτών κάτω από απρόβλεπτους κινδύνους και από την άλλη ο κώδικας τιμής και η αίσθηση δικαιοσύνης που ερμηνεύονται από την εκάστοτε προσωπική οπτική του καθενός. Τα ηθικά διλήμματα που προκύπτουν στην πορεία της δίκης είναι τόσο ισχυρά που οι θεατές καλούνται να ισορροπήσουν σε τεντωμένο σχοινί προκειμένου να εξάγουν τη σωστότερη δυνατή, κατ’αυτούς, απόφαση.

Από το πρώτο μέχρι το τελευταίο λεπτό υπάρχει διάχυτο αίσθημα κλειστοφοβικής ατμόσφαιρας, με χαρακτηριστικά δικαστικού θρίλερ.

Ο πρόεδρος του δικαστηρίου Βασίλης Παλαιολόγος απολαμβάνει ίσως την καλύτερη και πιο ώριμη στιγμή της καριέρας τους με μία καθηλωτική ερμηνεία.

Ο Στελιος Δημόπουλος στον ρόλο του κατηγορούμενο πιλότου καταφέρνει με το ακέραιο ύφος του να υπερασπιστεί την αυτόβουλη ενέργειά του και με απόλυτη προσήλωση στον ορθολογισμό που τον διακατέχει παρουσιάζει –ένα-ένα τα γεγονότα χτίζοντας μία πολυεπίπεδη επιχειρηματολογία.

Η εισαγγελέας Νέλσον ζωντανεύει στην σκηνή μέσα από την Βάσω Καβαλιεράτου. Πολύ ισχυρή παρουσία επί σκηνής, ξεδιπλώνει τα επιχειρήματά της περί συλλογικής συνείδησης και κράτους δικαίου, προσπαθώντας να στήσει στον τοίχο τον κατηγορούμενο. Εξαιρετική η άρθρωσή της και το πάθος της.

Ο Γιάννης Στεφόπουλος, ως ο συνήγορος υπεράσπισης Μπίγκλερ, μάχεται στα ίσια την εισαγγελέα με θάρρος, πειθαρχία και απαρέγκλιτη στοχοπροσήλωση. Κάποιες στιγμές τον διακατέχει τόσο ρεαλισμός στην κίνηση και τον λόγο του που σε πιάνει από το χέρι και σε παίρνει στον κόσμο του, ξεχνώντας τα πάντα.

Ο Κώστας Ανταλόπουλος ως Λάουντερμπαχ (μάρτυρας υπεράσπισης) και η Νάνσυ Μπούκλη ως μάρτυρας κατηγορίας στέκονται στο ύψος των περιστάσεων και ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των ρόλων τους.

Συμπερασματικά όλη η δίκη εκτυλίσσεται γύρω από ένα ισχυρό δίπολο διλήμματος. Μπορεί η κοινωνία να θυσιάσει  ζωές αθώων για να σώσει ζωές άλλων, έστω και περισσότερων αθώων; Ποιος αποφασίζει ότι το «μη χείρον βέλτιστον» αποτελεί το μέτρο της ηθικής μας; Τι είναι δίκαιο; Και τι άδικο; Εθνικός ήωρας ή δολοφονικός αλαζόνας ο πιλότος; Μία αξιοπρόσεχτη θεατρική εμπειρία, που αξίζει την προσοχή σας!

Δημήτρης Σεμερτζίδης, 18/2/2020                  

Σαν Διεθνολόγος λατρεύω όλες εκείνες τις παραστάσεις που συμπλεκουν την θεατρική παραστατικοτητα με ζητήματα δικαίου, Εθνικής Αμυνας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το εξαιρετικό κείμενο του Φέρντιναντ Φον Σιραχ πετυχαίνει με τον πιο άψογο τρόπο τον συγκερασμό αυτών των εννοιών που αποτελούν την βάση ύπαρξης των σημερινών ανθρώπινων κοινωνιών.

Κατ’ ουσίαν η παράσταση είναι μια αναπαράσταση δικής με βασικό ζητούμενο να κρίνουν οι ενορκοι – δηλαδή το κοινό του Θεάτρου Αθηνών- αν για χάρη της προστασίας μερικών χιλιάδων αθώων ανθρώπων μπορούμε για λόγους ανωτέρας βίας και εθνικής Αμυνας να σκοτώσουμε μερικούς δεκάδες εξίσου αθώους ανθρώπους.

Είναι η ανθρώπινη ζωή ενός φιλαθλου πιο σημαντική και προστατεύσιμη από την ανθρώπινη ζωή ενός εξίσου αθώου ανθρώπου και θύματος αεροπειρατειας; Η πραγματικα μαεστρικη σκηνοθεσία του Γιώργου Οικονόμου, σε μετάφραση Ευαγγελίας A. Νάνου και διασκευή της Μιρέλλας Παπαοικονόμου, ειλικρινά συγκλονιζουν. Εξίσου μοναδική είναι και η αριστοτεχνικη αποτύπωση της δικαστικής αίθουσας και διεξαγωγής δικής από το μοναδικό καστ των εκλεκτών ηθοποιων: 

Ο Βασίλης Παλαιολόγος ξεδιπλώνει το μεγάλο του ταλέντο από την θέση του Προέδρου του Δικαστηρίου, ο Γιάννης Στεφόπουλος είναι σχεδόν ανατριχιαστικά παραστατικός ως Μπίγκλερ – συνήγορος υπεράσπισης, η Βάσω Καβαλιεράτου συγκλονίζει ως εισαγγελέας, θέτοντας ερωτήματα που θα πρέπει να απασχολούν τους πάντες, ο Στέλιος Δημόπουλος ως ο καταζητούμενος Λαρς Κοχ με την στωικότητα του αποδεικνύεται μια ήρεμη δύναμη και μάλιστα πολύ πειστική, ενώ τέλος, καταπληκτικοί στους ρόλους τους ως μάρτυρας κατηγορίας και μάρτυρας υπεράσπισης αντίστοιχα λειτούργησαν η Νάνσυ Μπούκλη και ο Κώστας Ανταλόπουλος.

Στο τέλος θα πρέπει να αποφασίσετε αν ο κατηγορούμενος είναι Αθώος ή Ένοχος, γιατί ανάλογα την ετυμηγορία σας ο Πρόεδρος θα αποδώσει διαφορετική απόφαση.

Aναστασία Κούκη, 3/12/2019

Το συμβάν:

Στις 26 Μαΐου και λίγο μετά τις οχτώ το απόγευμα, ένα αεροπλάνο της Lufthansa ταξιδεύει από το Βερολίνο προς στο Μόναχο με 164 επιβάτες, υπό καθεστώς ομηρίας. Η διαταγή του τρομοκράτη προς τον πιλότο είναι να το ρίξει στο γήπεδο Allianz Arena του Μονάχου, κατά τη διάρκεια του αγώνα Γερμανίας – Αγγλίας, τον οποίο παρακολουθούν ζωντανά 70.000 φίλαθλοι. Η Γερμανική κυβέρνηση ενημερώνεται άμεσα και σηκώνει δυο μαχητικά αεροσκάφη για να παρακολουθούν την κατάσταση από απόσταση αναπνοής και να περιμένουν οδηγίες.

terror_www©StavrosHabakis-2.jpg

oragne TERROR ATHENS 35X50     final2-03.jpg

Η δίκη.

Βρισκόμαστε στην αίθουσα του δικαστηρίου. Ο κατηγορούμενος εμφανίζεται φορώντας στολή της πολεμικής αεροπορίας. Κατηγορείται για τον θάνατο και των 164 επιβατών, μετά από εκτόξευση ρουκέτας η οποία είχε ως αποτέλεσμα την κατάρριψη του υπό ομηρία αεροσκάφους και η οποία πραγματοποιήθηκε αποκλειστικά με πρωτοβουλία του ίδιου και όχι κατόπιν εντολής ανωτέρου. Ο πρόεδρος του δικαστηρίου εισέρχεται στην αίθουσα και απευθύνεται κατευθείαν στο κοινό. Ξεκινά η ακροαματική διαδικασία. Ξεκινά η παράσταση.

Τα διλήμματα.

Ποιος έδωσε το δικαίωμα σε έναν απλό εκπρόσωπο του γερμανικού κράτους να σκοτώσει τους λίγους για να σωθούν οι πολλοί; Διαθέτει το δικαστήριο τα κατάλληλα νομικά εργαλεία για να μπορέσει να κρίνει δίκαια τη συνειδητή του απόφαση να αυτενεργήσει κατ’ αυτό τον τρόπο; Ποιος κώδικας τιμής και ποια αίσθηση δικαιοσύνης τού όπλισε το χέρι; Ποιος αποφασίζει ότι το λεγόμενο «μη χείρον βέλτιστον» αποτελεί το μέτρο της ηθικής μας; Τι είναι δίκαιο; Και τι άδικο; Εθνικός ήρωας ή δολοφονικός αλαζόνας; Οι αριθμοί, οι συσχετισμοί, οι υπολογισμοί και το ζύγισμα των ανθρώπινων ψυχών αιωρούνται για ώρα πάνω από την αίθουσα του δικαστηρίου κυριεύοντας τις σκέψεις όλων. Η ακροαματική διαδικασία ολοκληρώνεται. Ο λόγος τώρα στους ενόρκους για την τελική ψηφοφορία. Για την τελική ετυμηγορία.

Η απόφαση.

Οι θεατές της παράστασης έχουν τον λόγο. Αυτοί είναι οι ένορκοι της δίκης που μόλις παρακολούθησαν, αυτοί καλούνται και να απαντήσουν στα ηθικά διλήμματά της. Αυτοί θα κρίνουν αν ο κατηγορούμενος είναι αθώος ή ένοχος. Άραγε, θα αποφασίσουν ως υποψήφιοι θύτες ή ως υποψήφια θύματα; Αυτό δεν μπορεί να το ξέρει κανείς.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα αποτελέσματα της ετυμηγορίας του κοινού από κάθε θέατρο και κάθε χώρα όπου παίζεται το έργο, χαρτογραφούνται στο επίσημο site του έργου http://terror.theater/.

terror_www©StavrosHabakis-27.jpg

oragne TERROR ATHENS 35X50     final2-06.jpg

Ταυτότητα της παράστασης:

Σκηνοθεσία: Γιώργος Οικονόμου
Μετάφραση: Ευαγγελία A. Νάνου
Διασκευή: Μιρέλλα Παπαοικονόμου
Σκηνογραφία: Κωνσταντίνος Ζαμάνης
Κοστούμια: Νίκος Χαρλαύτης
Φωτισμοί: Αλέξανδρος Αλεξάνδρου
Βοηθός σκηνοθέτη: Γιώτα Δημητριάδη
Βοηθός παραγωγής: Αλεξάνδρα Ξυδά
Επικοινωνία: Άρης Ασπρούλης

Promo Team
Οπτική επικοινωνία – Creative concept / design by Saint of Athesns
Social & ads by Eproductions
Promo photos by Nikos Zikos

Διανομή ρόλων:
Πρόεδρος δικαστηρίου:
Μπίγκλερ – συνήγορος υπεράσπισης: Γιάννης Στεφόπουλος
Λαρς Κοχ – κατηγορούμενος: Στέλιος Δημόπουλος
Κα Νέλσον – εισαγγελέας: Βάσω Καβαλιεράτου
Λάουτερμπαχ – μάρτυρας υπεράσπισης: Κώστας Ανταλόπουλος
Μάιζερ – μάρτυρας κατηγορίας: Νάνσυ Μπούκλη

terror_www©StavrosHabakis-25.jpg

orange TERROR ATHENS 35X50     final2-01.jpg

Λίγα λόγια από τους δημιουργούς της παράστασης

Γιώργος Οικονόμου – σκηνοθεσία

Terror, τρόμος ή τρομοκρατία. Έχει η κοινωνία τα απαραίτητα εργαλεία για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας; Έχει στρατιωτική δύναμη, εξοπλισμό ασύλληπτο και προσωπικό εκπαιδευμένο για κάθε αποστολή. Έχει όμως λύσει τα νομικά, φιλοσοφικά και ηθικά ζητήματα που αφορούν στην αξία της ανθρώπινης ζωής; Μπορεί η κοινωνία να θυσιάσει ζωές αθώων για να σώσει ζωές άλλων, έστω και περισσοτέρων, αθώων;

Στα χρόνια που ακολούθησαν το χτύπημα στους Δίδυμους Πύργους της Νέας Υόρκης αυτά τα ερωτήματα αυτά είναι πλέον φλέγοντα ζητήματα κι η ανάγκη να απαντηθούν επανέρχεται διαρκώς κι επιτακτικά. Ο επισμηναγός Κοχ της πολεμικής αεροπορίας της Γερμανίας καταρρίπτει ένα Airbus της Lufthansa. Οι αεροπειρατές που το έχουν καταλάβει απειλούν να το ρίξουν σε ένα κατάμεστο στάδιο που διεξάγεται ένας ποδοσφαιρικός αγώνας Ο επισμηναγός αποφασίζει να παρακούσει τις ρητές διαταγές που έχει να μην χτυπήσει το Airbus.

Αποφασίζει να θυσιάσει 164 ζωές για να σώσει 70.000. Σε μια αποστροφή του λόγου της η εισαγγελέας λέει: «Κάνουμε λάθη και τα επαναλαμβάνουμε κάθε φορά εκ νέου, πράγμα που είναι στη φύση μας». Ήθος, συνείδηση, κοινή λογική, δίκαιο. Κάθε ένας από αυτούς τους όρους είναι ευαίσθητος, μεταβάλλεται από περίπτωση σε περίπτωση κι είναι από τη φύση τους έτσι φτιαγμένοι ώστε να μην μπορούμε να είμαστε σίγουροι πια πράξη είναι η σωστή σήμερα κι αν οι συλλογισμοί μας θα ισχύουν το ίδιο και αύριο.

Το δικαστήριο είναι η σκηνή του Terror. Είναι ο τόπος σύγκρουσης ιδεών, στόχων, χαρακτήρων και προσωπικοτήτων σε μια δίκη ύψιστης σημασίας . Είναι μια δίκη σταθμός, σαν την δίκη της Ιωάννας της Λορένης, του Ντρέιφους σαν τις αντιρατσιστικές δίκες της Αλαμπάμα κι οι συγκρούσεις που παρακολουθεί ο θεατής εύκολα παραπέμπουν και στην Αντιγόνη του Σοφοκλή, αλλά και στον Ιούλιο Καίσαρα του Σαίξπηρ. ‘Ένορκοι σ’ αυτήν την παράσταση είναι οι θεατές. Αθώος ή Ένοχος; Αυτοί αποφασίζουν.

terror_www©StavrosHabakis-13.jpg

orange TERROR ATHENS 35X50     final2-02.jpg

Μιρέλλα Παπαοικονόμου – διασκευή

Με το έργο του αυτό, ο Ferdinand von Schirach, τραβά με βία το πάπλωμα από την ωραία κοιμωμένη μας ηθική. Από τις πρώτες κιόλας σελίδες, ένιωσα στους ώμους μου το βαρύ φορτίο που εσκεμμένα εναποθέτει ο συγγραφέας στον ανυποψίαστο θεατή. Ευθύνη. Μια ευθύνη που όσο βυθιζόμουν μέσα σε αυτή, γινόταν όλο και πιο προσωπική. Χωρίς καν να το καταλάβω, είχα βρεθεί σε πόλεμο με την ίδια μου την συνείδηση. Η σιγουριά, της αίσθησης δικαίου μέσα μου, κλονίστηκε. Στον αντίποδα της αμφισβήτησης, ο κατηγορούμενος μετατρέπεται στον απόλυτο ήρωα μιας τραγωδίας.

Ο Schirach αφήνει στον θεατή την ευθύνη της προσωπικής του κάθαρσης. Η μοίρα ενός τραγικού ήρωα στα χέρια της συλλογικής μας συνείδησης. Ένας ευφυής ελιγμός που με γοήτευσε, με συγκλόνισε και με έφερε ένα βήμα πιο κοντά σε έναν «εαυτό» άγνωστο που όλοι μας κουβαλάμε, ελπίζοντας πως κάποτε θα γνωρίσουμε. Ολοκληρώνοντας την διασκευή του θεατρικού έργου είμαι πλέον βέβαιη πως οι θεατές που θα παρακολουθήσουν αυτή την παράσταση, θα αναμετρηθούν κι εκείνοι με άγνωστες πτυχές της συνείδησής τους.

terror_www©StavrosHabakis-12.jpg

orange TERROR ATHENS 35X50     final2-04.jpg

Ευαγγελία Α. Νάνου – μετάφραση

Οκτώβριος του 2016. Τα γερμανικά Γυμνάσια δέχονται την πρόταση να μελετήσουν και να εντρυφήσουν στο θεατρικό έργο «Terror» του Φέρντιναντ φον Σίραχ. Έκτοτε και για μήνες αποτέλεσε δημόσιο ανάγνωσμα στα γερμανικά εκπαιδευτικά ιδρύματα μέσης εκπαίδευσης. Το ίδιο διάστημα στην Γερμανία οι συζητήσεις για το έργο μονοπωλούν τα μέσα ενημέρωσης και τον έντυπο τύπο.

Το έργο γυρίστηκε κατόπιν κινηματογραφική ταινία και πυροδότησε ακόμη περισσότερο το ενδιαφέρον της γερμανικής κοινής γνώμης. Αποφασίζω να το μεταφράσω. Ο εκδοτικός οίκος «Ηριδανός» στην Αθήνα αποφασίζει να το εκδώσει.

Και η ιδέα γεννιέται! Η πλοκή με συνεπήρε, με καθήλωσε και με «έβαλε» απέναντι από τον καθρέπτη. Με έκανε κριτή και συνάμα συνένοχο. Έβγαλα τα συμπεράσματά μου. Το θέμα είναι άκρως επίκαιρο, κοινωνικοπολιτικό. Ταρακουνάει τον θεατή, ταρακουνάει την κοινωνία μας.

Η προβληματική είναι σύγχρονη αλλά και ταυτόχρονα διαχρονική. Αφετηρία της μυθοπλασίας αποτελεί ένα «φανταστικό» συμβάν που προκαλεί μια πραγματικά φιλοσοφική συζήτηση. Η γλώσσα ασφαλώς ξύλινη, άμεση, ρεαλιστική, ορθολογιστική, χωρίς ιδιαίτερες συναισθηματικές χροιές. Το συναίσθημα προκαλεί «σοκ», τραντάζει και φοβίζει. Δεν είναι ευπρόσδεκτο.

Παρόλο που πρόκειται για τον ακαριαίο θάνατο πολλών αθώων ψυχών, το συναίσθημα εδώ το προσπερνάμε. Δεν υπάρχει καθόλου χώρος παρερμηνείας των διαλόγων. Ψυχρός ανταγωνισμός μεταξύ ορθολογισμού (αριθμοί) και συνείδησης (χρόνος).

Οι αριθμοί, οι υπολογισμοί, οι συσχετισμοί παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στο όλο συμβάν, όπως ακριβώς το ξέρουμε και από τις αρχαίες τραγωδίες. Ο χρόνος εκλαμβάνεται ως μάρτυρας αυτής της ανθρώπινης περιπέτειας, ως αυτός που μπορεί να «λυτρώσει» την αλήθεια και να φέρει στο φως το δίκαιο.

Η ουσία του έργου προδίδει τάσεις συνειδητής επαγρύπνησης, προκαλώντας την σύγκρουση των απόψεων και των επιχειρημάτων, διεγείροντας και αφυπνίζοντας το κριτικό πνεύμα και την κριτική σκέψη των θεατών.

Ξαφνικά και άμεσα ερχόμαστε αντιμέτωποι με τον Νόμο, με τους «άγραφους νόμους», με την δικαιοσύνη- και τελικά με την αυταπάτη ότι αυτοί οι προβληματισμοί ανήκουν σε άλλους. Όλα μας φαίνονται τόσα μακρινά και όμως είναι τόσο κοντά μας.

* Το έργο «TERROR» του ΦΕΡΝΤΙΝΑΝΤ ΦΟΝ ΣΙΡΑΧ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ηριδανός» σε μετάφραση Ευαγγελίας Α. Νάνου με τον τίτλο «Στον αστερισμό του τρόμου».

terror_www©StavrosHabakis-11.jpg

69682320_417600259104856_7911316496372989952_n.jpg

Πληροφορίες:

Θέατρο Αθηνών
Βουκουρεστίου 10 και Πανεπιστημίου, Αθήνα 105 64
Τηλέφωνο: 2103312343
Facebook page:www.facebook.com/theatroathinon

Παραστάσεις: από τη Δευτέρα 14 Οκτωβρίου 2019

Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00

Τιμές εισιτηρίων:
18 ευρώ – γενική είσοδος
15 ευρώ – φοιτητικό, άνω των 65 ετών
12 ευρώ – ανέργων, ΑμεΑ

Προπώληση: από την Ticket Master (www.ticketmaster.gr/ticketmaster_se_2004801.html)

terror_www©StavrosHabakis-16.jpg

21678_21493_regular_orange-terror-athens-35x50-final2-05_448x640.jpg

 

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

Σχετικά Άρθρα

Τελευταία Άρθρα