Η επιλογή της εβδομάδας: “Το Καπλάνι της Βιτρίνας” στο Θέατρο Βρετάνια

Το καλοκαίρι του 1936 η 8χρονη Μέλια και η κατά δύο χρόνια μεγαλύτερη αδερφή της, Μυρτώ, απολαμβάνουν τις θερινές διακοπές τους στο Λαμαγάρι της Σάμου. Μεγάλο δέος τους προκαλεί ένα βαλσαμωμένο καπλάνι που βρίσκεται στη βιτρίνα του σαλονιού τους. Αυτό το δέος φροντίζει να ενισχύει με ιστορίες και θρύλους, ο νεαρός θείος τους (Νίκος). 

Τα κορίτσια είναι γαλουχημένα με τις αρχές και τις αξίες μιας μέσης αλλά καλλιεργημένης και βαθειά πολιτικοποιημένης οικογένειας. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον ο ερχομός της δικτατορίας Μεταξά γεννά εικόνες, κουβέντες και περιστατικά που τα δυο κορίτσια δυσκολεύονται να κατανοήσουν. Ωστόσο αντιλαμβάνονται την αλλαγή, βιώνουν την αδικία και τον τρόμο και νιώθουν: πότε ΕΥ-ΠΟ και πότε ΛΥ-ΠΟ…Όσο για το καπλάνι θα γίνει το μέσο για να προβάλλουν κι εκείνες τη δική τους αντίσταση στο νέο καθεστώς.

 

«Το καπλάνι της Βιτρίνας» (1963) είναι το πρώτο δημοσιευμένο έργο της Άλκης Ζέη. Εμπνευσμένο από τις πραγματικές πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα του 1936 και εμπλουτισμένο με αρκετά αυτοβιογραφικά στοιχεία της συγγραφέως αποτέλεσε τομή στην παιδική και εφηβική λογοτεχνία.

 

Το βίωμα και η οπτική γωνία του παιδιού πάνω στα «μαύρα» γεγονότα που επισκιάζουν την καθημερινότητα ενός ολόκληρου λαού μεταφράζεται σε έντονα συναισθήματα που δεν συνασπίζονται με την κοινή ενήλικη λογική. Το έργο δίνει στα παιδιά τον πρώτο λόγο. Παρουσιάζει τις δικές τους ανησυχίες, τις αξιοθαύμαστες προσπάθειες τους να δράσουν προκειμένου να περισώσουν ότι αγαπούν. Διδακτικό για τους μικρούς, ίσως πιο διδακτικό για τους μεγάλους καθώς την ίδια ενήλικη λογική στην οποία έχουν συμφωνήσει φαίνεται πως αντιμάχεται και τελικά νικάει ένα τσούρμο καθαρών παιδικών ψυχών. 

 

 

Η  θεατρική διασκευή της σκηνοθέτιδος κατάφερε να φέρει μεγάλο ποσοστό από τις επί μέρους εικόνες του έργου στη σκηνή. Ακόμα κι εκείνοι που δεν έχουν διαβάσει το βιβλίο της Άλκης Ζέη, μπορούν να παρακολουθήσουν κάθε σκηνή χωρίς να χάνουν στιγμή το νόημά της. Ως προς τα «ΕΥ-ΠΟ» της παράστασης με χορό, τραγούδι και χιούμορ επί σκηνής προσφέρει γέλιο και ευχάριστη διάθεση. Ως προς τα «ΛΥ-ΠΟ», δεν ήταν λίγες οι φορές που συγκινηθήκαμε κοιτάζοντας ντροπαλά γύρω μας.

 

Με τον Γιάννη Καρατζογιάννη να σχηματίζει τη φιγούρα του δάσκαλου- παππού, την Χριστίνα Θεοδωροπούλου στον ρόλο της καθωσπρέπει θείας, τον αυστηρό πατέρα Δημήτρη Μαύρο, την γλυκειά μητέρα Βίκυ Μαραγκάκη, τους Ελεάνα Φινοκαλιώτη, Χριστίνα Πάγκαλη, Χάρη Χιώτη, Κωνσταντίνο Πλεμμένο στους ρόλους των παιδιών, των επισκεπτών αλλά και των ντόπιων του νησιού συντελείται ένας δυνατός θίασος για την παράσταση. Η Αρετή Τίλη στο ρόλο της Μυρτούς, ως μεγαλύτερη αδερφή διαφέρει από τη Μέλια και προσθέτει στο ρόλο της το «απότομο» της προεφηβείας στη συμπεριφορά και τη μεγάλη φιλοδοξία στο ύφος. Πειστική και αληθινή πάντα εντός ορίων της παιδικότητας του ρόλου της. Ο Αλέξανδρος Βάρθης ως ο φοιτητής και ιδεολόγος θείος των παιδιών διαχειρίστηκε με ειλικρίνεια τον πολυδιάστατο ρόλο του. Καλός και ορεξάτος με τα παιδιά, σοβαρός και δυναμικός στις συζητήσεις με τους μεγάλους. Η ερμηνεία αλλά και η φυσιογνωμία του έδεσαν μοναδικά με το υλικό του χαρακτήρα του.

 

Άξια η ερμηνεία της Αγγελικής Πασπαλιάρη στον ρόλο της μικρής Μέλιας. Κρατάει «αλυσοδεμένο» το ενδιαφέρον του θεατή με την εκφραστικότητα και τη θέρμη της, την προθυμία και τη σπιρτάδα στο βλέμμα. Μ’ ένα αθώο και καθαρό παίξιμο σχηματίζει έναν απολύτως συμπαθή χαρακτήρα που δημιουργεί μια πρωτοφανή οικειότητα στους θεατές.

 

Μια νοσταλγική και συγκινητική μελωδία (Μιχάλης Αβραμίδης) μας εντάσσει στον παιδικό κόσμο μιας άλλης εποχής και δένει όμορφα τις σκηνές μεταξύ τους. Τα κοστούμια(Γιάννης Μετζικώφ) ανταποκρίνονται στον ρεαλισμό του έργου και προσφέρουν στους μικρότερους μια ηλικιακή προσαρμογή κρατώντας πάντα το χαρακτηριστικό ύφος της παιδικής ένδυσης της εποχής. Οι 3D προβολές (Σπύρος Ρασιδάκης) στηρίζουν την παράσταση ξεκαθαρίζοντας από τη μία τους εξωτερικούς σκηνικούς χώρους, διαμορφώνοντας από την άλλη μια πρωτότυπη και εντυπωσιακή αισθητική.

 

Το τρέιλερ της παράστασης: https://www.youtube.com/watch?v=UJI2h4Ryc-M