Οι ηθοποιοί Μαργαρίτα Αλεξιάδη, Νάντια Μαργαρίτη, Έλενα Μεγγρέλη, Κωνσταντίνα Σκανδάλη, Χρυσάνθη Φύτιζα και Athena Zeros Wasborn μιλούν στο All4fun για την παράσταση «Εσύ, η ζωώδης μηχανή», της Ελένης Σικελιανός, που παρουσιάζεται στο Θέατρο Rabbithole σε σκηνοθεσία της Τώνιας Ράλλη.
Με την έναρξη της νέας χρονιάς η ομάδα Νοσταλγία έκανε πρεμιέρα με το έργο «Εσύ, η ζωώδης μηχανή» της Ελένης Σικελιανός. Μιλήστε μας γι’ αυτό.
Μαργαρίτα Αλεξιάδη: Πρόκειται για μια παράσταση αφιερωμένη στη γιαγιά της Ελένης Σικελιανός, δηλαδή τη Μελένα το κορίτσι λεοπάρδαλη, και κατ’ επέκταση στον κόσμο του burlesque. Είναι μια παράσταση με αποσπασματική ροή, η διαδοχή δηλαδή των σκηνών δεν είναι γραμμική, θυμίζει κολάζ ονείρων μιας νεκρής γυναίκας.
Ποια σημεία του έργου σε έχουν αγγίξει περισσότερο;
Νάντια Μαργαρίτη: Η ιστορία της ζωής της Μελένας, του κεντρικού χαρακτήρα του έργου και επονομαζόμενης γυναίκας-λεοπάρδαλης, είναι ούτως ή άλλως από αυτές τις ιστορίες που χρειάζεται κάποιος χρόνο για να τις χωνέψει και να συνειδητοποιήσει πως δεν είναι προϊόν μυθοπλασίας αλλά συνέβη, σε όλη της την υπερβολή και με γερές δόσεις δράματος. Οπότε η πρώτη μου αίσθηση όταν διάβασα αυτή την ιδιότυπη βιογραφία ήταν πιο πολύ διέγερση από μια ζωή που είχε την πορεία roller coaster, χωρίς να μπορώ να συνειδητοποιήσω τα επιμέρους στοιχεία που με συγκινούσαν. Το ξαναδιάβασα και το ξαναδιάβασα, και μετά το ξαναδιάβασα, ύστερα ήρθαν οι κοινές αναγνώσεις και οι συζητήσεις με τον θίασο και σε αυτή τη διαδικασία αναδύθηκαν οι κρυμμένες προεκτάσεις της ιστορίας -τα “μαλακά τοιχώματά της” όπως γράφει η Ελένη Σικελιανός- με όλες τους να έχουν να κάνουν με το πώς είναι να είσαι γυναίκα στον σύγχρονο κόσμο.
Με τη συγκεκριμένη γυναίκα να είναι και καλλιτέχνης, χορεύτρια μπουρλέσκ για την ακρίβεια, που εντάξει μπορεί να μην ήταν της βαριάς κουλτούρας, παρ’ όλα αυτά ανέβαινε σε μια σκηνή φορώντας ένα κοστούμι λεοπάρδαλης -και όχι μόνο- και επιτελούσε μια παράσταση για λογαριασμό θεατών. Κυρίως ανδρών. Μια παράσταση μάλιστα κατά την οποία αποκάλυπτε κομμάτια του σώματός της προς διέγερση του κοινού της. Το θέμα της έκθεσης του γυμνού κορμιού, το βλέμμα των ανδρών πάνω της και το πώς μπορεί να το διαχειριζόταν, αν το φοβήθηκε ποτέ και στην πορεία συνήθισε, αν το επιζητούσε, τι συμβουλή μπορεί να έδωσε στις κόρες της γι’ αυτό -αν έδωσε ποτέ- είναι ένα από τα κομμάτια της ζωής της που με ιντριγκάρουν.
Ακόμα, το ζήτημα του διαγενεακού τραύματος, πώς οι επιλογές της μητέρας Μελένας καθόρισαν τις ζωές των θυγατέρων που ακολούθησαν -των δικών της αλλά και των επόμενων γενεών θυγατέρων- αν μπορούμε και σε τι βαθμό να συγχωρήσουμε τις μητέρες μας για “κουσούρια” που θεωρούμε ότι μας φόρτωσαν και τι “θέση” παίρνει μέσα μας ο πατέρας στο “κατηγορητήριο” αυτό, αν δηλαδή κάποιου η ευθύνη νιώθουμε να βαραίνει περισσότερο στις παραδοσιακού τύπου οικογένειες, είναι ένα ζήτημα που με απασχόλησε πολύ.
Επίσης, το ζήτημα το πανταχού παρόν του θανάτου είναι ένα θέμα ισχυρό στο έργο και το οποίο η Σικελιανός πραγματεύεται με έναν ιδιαίτερο εντελώς δικό της τρόπο, ο οποίος με συγκινεί και ενίοτε με ανατριχιάζει. Πού πάει μια ψυχή όταν φεύγει από κοντά μας, το φθαρτό του σώματος, αν “σώζεται” τελικά κάπου αλλού, με άλλη μορφή, η ανάμνηση του προσώπου που φεύγει, πώς το θυμόμαστε, σε τι διαστάσεις, το αν διαστέλλεται μέσα μας ή συστέλλεται, το πώς και για πόσο το πενθούμε και τι σημαίνει αυτό, το πώς αποδεικνύεται αν το αγαπήσαμε και αν η αγάπη είναι ανάλογη του πόσα δάκρυα χύθηκαν γι΄ αυτό, όλα αυτά δίνουν τη μεταφυσική διάσταση του έργου, που ξεκινά με αφορμή μια ζωή και εκτείνεται πολύ πιο πέρα από αυτή.
Η Ελένη Σικελιανός γράφει την ιστορία της γιαγιάς της, μιας γυναίκας με περιπετειώδη ζωή. Σκιαγράφησέ μας λίγο τον χαρακτήρα της ηρωίδας.
Έλενα Μεγγρέλη: Η Έλένη Παπαμάρκου ή αλλιώς η «Μελένα το κορίτσι λεοπάρδαλη» ήταν μια δυναμική γυναίκα που δύσκολα χωράει σε λίγες λέξεις και χρειάζεται εν προκειμένω ολόκληρο βιβλίο για να ψηλαφίσεις τον αντισυμβατικό της χαρακτήρα και την αμφιλεγόμενη προσωπικότητά της.
Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας της παράστασης, ανακάλυψες κάτι νέο σε σχέση με τον εαυτό σου;
Κωνσταντίνα Σκανδάλη: Στη διάρκεια της προετοιμασίας της παράστασης με έπιασα πολλές φορές να σκέφτομαι την οικογένειά μου και την ιστορία της. Όταν καταπιάνεται κάποιος με ένα τέτοιο έργο όπως το «Εσύ, η ζωώδης μηχανή» μπορεί να δει να ξετυλίγεται μπροστά του ο κύκλος τραύματος και κάνει συνδέσεις με τη δική του οικογένεια.
Νομίζω ότι οι πρόγονοί μας έχουν τον εξής ρόλο στη ζωή μας, είναι η απόδειξη ότι κάποτε υπήρχε κόσμος χωρίς εμάς και σίγουρα θα υπάρξει κόσμος και χωρίς εμάς. Είναι σημαντική η κατανόηση και η συγχώρεση του παρελθόντος, αφού πρέπει να συμβεί η απαραίτητη δουλειά για το μέλλον.
Τι θα θέλατε να αποκομίσουν οι θεατές βλέποντας την παράστασή σας;
Χρυσάνθη Φύτιζα: Καλούμε τους θεατές να ενεργοποιήσουν τις αναμνήσεις μέσω της παράστασης η οποία μελετά ακριβώς αυτό το στοιχείο. Το ενδιαφέρον έγκειται στην αφύπνιση της μνήμης από μια υποκειμενική σκοπιά έως μια συλλογική και σε όλη αυτή την γκρίζα περιοχή που δημιουργείται μεταξύ τους. Όπως μας προτείνει και το βιβλίο, σημασία έχει η ανάκληση των γεγονότων και όχι αυτά καθ’ αυτά. Μια οικογενειακή ιστορία που έχει ανάγκη τα μάτια και τα αυτιά των θεατών για να βρει αντίκρισμα και να ξεπεράσει τα προσωπικά όρια. Η παράσταση ρίχνει φως στη γυναίκα στους διάφορους ρόλους που παίρνει στη ζωή της προκειμένου να επιβιώσει. Πιο συγκεκριμένα προβληματίστηκα για τον τρόπο που βλέπουμε τον γυναικείο χορό και αυτό είναι κάτι που θα ήθελα να μοιραστώ με τους θεατές επί σκηνής.
Τι σε γοήτευσε στο έργο της Ελένης Σικελιανός;
Athena Zeros Wasborn: Η εστίαση στη μορφοποίηση των ιστοριών, το πώς εκείνες οι γενιές μετάλλαξαν τα τραύματά τους και τον τρόπο που προσαρμόζονταν στη ζωή, το πώς μια ζωή εμφανίζεται ξανά με άλλες μορφές μέσα στις οικογένειες με τράβηξε στο έργο της Ελένης Σικελιανός. Νιώθω ότι το έργο της «καθαρίζει» μια θλίψη γύρω από μια ζωή που διαμορφώθηκε από πολλές δύσκολες καταστάσεις, καταγράφοντας τον απόηχό της στις επόμενες γενιές και, στη συνέχεια, συνομιλώντας ξανά με αυτήν. Αυτή η λεπτή στροφή της κληρονομημένης θλίψης είναι που με τράβηξε στο έργο.
Δείτε πληροφορίες για την παράσταση: https://all4fun.gr/psyxagogia/theatre/parastaseis/33216-esy-i-zoodis-mixani-tis-elenis-sikelianos-sto-rabbithole