Της Τζίνας Παπαμιχαήλ
Έχοντας στο βιογραφικό του μόλις μία ταινία και δύο ακόμη στα σκαριά, ο Manuel de Coco (Μάνος Κοκορομύτης) είναι ο Έλληνας σκηνοθέτης που έχει λογοκρίθει σε περισσότερες από 30 χώρες.
Η παγκόσμια πρεμιέρα της πρώτης του ταινίας “Unknown Land” (“Άγνωστη Γη”) πραγματοποιήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2012 στο Ιράν. Η ταινία αποτελούσε μέρος του επίσημου διαγωνιστικού προγράμματος του Φεστιβάλ Ανεξάρτητων Ταινιών της Τεχεράνης και προβλήθηκε κάτω από ισχυρά μέτρα ασφαλείας στο ιστορικό σινεμά “Παλαιστίνη”. Η σκηνή με την Ισραηλινή σημαία δεν εμπόδισε τους Ιρανούς να χειροκροτήσουν την ταινία και τον δημιουργό της. Δύο μέρες μετά η “Άγνωστη Γη” κέρδισε το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας. Ο πρόεδρος του Ιράν κ. Ahmadinejad ζήτησε να συναντήσει τους βραβευμένους δημιουργούς, ο Manuel de Coco αρνήθηκε όμως να παραστεί, καθώς θεώρησε ότι πρόκειται για πολιτική προπαγάνδα.
Η “Άγνωστη Γη” έγινε γνωστή έπειτα από την απαγόρευσή της στον Αραβικό κόσμο και συγκεκριμένα στις χώρες των Σουνιτών. Το παράδοξο είναι πως το έργο του Έλληνα δημιουργού προβλήθηκε και σε σουνιτικές χώρες, όπως το Μαρόκο και η Αίγυπτος, παρά το γεγονός ότι η ταινία περιλαμβάνει γυρίσματα στο Ισραήλ και πλάνα με την Ισραηλινή σημαία. Όταν η ταινία επιλέχθηκε από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Καΐρου, τo Υπουργειο Πολιτισμού της Υεμένης ζήτησε από το φεστιβάλ να μην προβάλλει την ταινία. Ο διευθυντής του φεστιβάλ, ώστόσο, απάντησε πως η ταινία μιλάει για την ειρήνη και ότι θα ενταχθεί κανονικά στο πρόγραμμα προβολών.
Παρόλο που η ταινία διαφημίζει την Υεμένη και τον Αραβικό κόσμο γενικότερα, η κυβέρνηση της Υεμένης επικήρυξε τον Manuel de Coco και θέλησε να του ασκήσει δίωξη. Μερικές από τις ανυπόστατες κατηγορίες που απηύθυνε είναι ότι ο σκηνοθέτης και το συνεργείο κινηματογράφησαν χωρίς άδεια από το Υπουργείο Εξωτερικών της χώρας, η Ισραηλινή σημαία υψώθηκε σε μουσουλμανικό έδαφος – πράξη η οποία απαγορεύεται αυστηρά – και ότι η ταινία είναι συμπαραγωγή με το Ισραήλ και ο σκηνοθέτης είναι Εβραίος. Για τους παραπάνω λόγους, η Υεμένη δεν θα έπρεπε να αναφερθεί ως συμπαραγωγός χώρα. Τέλος, η κυβέρνηση της Υεμένης υπέθεσε ότι ο τίτλος “Άγνωστη Γη”, αναφέρεται στο νησί Σοκότρα, όπου πραγματοποιήθηκε το μεγαλύτερο μέρος των γυρισμάτων και ότι η ταύτιση αυτή προσβάλλει και περιθωριοποιεί τους κατοίκους του νησιού.
Άλλες χώρες που δεν επιτρέπουν την προβολή της ταινίας είναι το Ισραήλ, η Αλβανία, η Βοσνία, η Τουρκία, η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κατάρ, ο Λίβανος, η Νιγηρία, η Τυνησία, η Σενεγάλη, η Ινδονησία κ.ά.
Έπειτα από έντονη διαμάχη με τον διευθυντή φωτογραφίας της ταινίας, φημολογείται ότι ο σκηνοθέτης αντί εκείνου παρουσίασε ως διευθυντή φωτογραφίας ένα μη υπαρκτό πρόσωπο, με το όνομα Jim Roth. Η αιτία της αντιδικίας αυτής ήταν ότι η παραγωγή δεν ενημερώθηκε ότι η κάμερα των γυρισμάτων ήταν εξαρχής προβληματική, με αποτέλεσμα να χαθεί σημαντικό μέρος του υλικού. Σε οτιδήποτε αφορά τον Jim Roth ο Manuel de Coco απέφυγε να δώσει σαφείς απαντήσεις.
Ο σκηνοθέτης επιστρέφει το 2018 με τη δεύτερη ταινία του, ένα ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους με τίτλο “Invisible World – Shambhala” (“Αόρατος Κόσμος – Σαμπάλα”), το οποίο – πριν καν ολοκληρωθεί – έχει ήδη απαγορευθεί στην Κίνα. Πρόσφατα μάλιστα, ο ίδιος παραδέχτηκε ότι κινηματογράφησε παράνομα στο Θιβέτ.
Τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ πραγματοποιήθηκαν στο Θιβέτ, τη Μογγολία, τη Ρωσία, το Ισραήλ, την Παλαιστίνη, την Ιταλία και την Ελλάδα. Πρόκειται για ένα οδοιπορικό εσωτερικής αναζήτησης που οδηγεί στη Σαμπάλα, τον τόπο της ειρήνης και της ηρεμίας.
Παράλληλα ετοιμάζει την τρίτη του ταινία μεγάλου μήκους, μυθοπλασίας αυτή τη φορά, η οποία θα γυριστεί στην Αιθιοπία και έχει τον τίτλο “Whispers of God” (“Οι Ψίθυροι του Θεού”). Η ταινία αφηγείται μια ιστορία δύο ανθρώπων που αναζητούν τον Θεό περιπλανώμενοι στην έρημο Ντανακίλ , ένα μέρος γνωστό ως “Η Πύλη στην Κόλαση”. Η περιοχή αυτή βρίσκεται στην εμπόλεμη ζώνη μεταξύ της Αιθιοπίας και της Ερυθραίας.
Ο Manuel de Coco αποτελεί μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα που εμφανίστηκε στο παγκόσμιο κινηματογραφικό στερέωμα και σίγουρα ήρθε για να μείνει.