Με ανάμεικτα συναισθήματα να εναλλάσσονται, παρακολουθούσα την παράσταση του έργου του βραβευμένου Alexis Michalik, που ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, ενώ στο εξωτερικό έχει διανύσει μια αξιοπρόσεκτη θεατρική πορεία.
Συναισθήματα όπως ο θυμός και η οργή, όπως η ανασκίρτηση ή η δυσαρέσκεια, ακόμη και η ταραχή. Δεν μπορείς να μείνεις αμέτοχoς καθώς εξελίσσεται η δράση του έργου, διαμέσου και της στιβαρής γραφής του. Ένα θεατρικό έργο που η σκηνική του προβολή, κάθε άλλο παρά αδιάφορο σε αφήνει. Δεν σου επιτρέπει να χαλαρώσεις, πόσο μάλλον να διασκεδάσεις. Η ανεμελιά εδώ, αποκλείεται.
Είναι ένα σκληρό έργο, που ενεργοποιεί τις αισθήσεις, καθιστά το “σκέπτεσθαι’” παράγοντα ισχυρών και ενεργητικών νοητικών διεργασιών καθώς, πρωτοτυπώντας, τοποθετείται στη σχέση της Ζωής με το Θέατρο. Το Θέατρο εμπνέεται από τη Ζωή. Αναπαριστά τις εκφάνσεις της. Και η Ζωή; Μπορεί να είναι ένα Θέατρο του παραλόγου; Ίσως ναι, ίσως και όχι. Όλα εξαρτώνται από εμάς που την βιώνουμε, με τρόπο καθοριστικό και ασφαλώς προσωπικό. Μπορεί να είναι ή να τη φανταστούμε ως “Θέατρο των υπάρξεων”. Και να “ανακαλύψουμε” τους εαυτούς μας, σε σχέση με την ελευθερία και την αν-ελευθερία.
Και.. πόσο γνωρίζουμε, εμάς, τους ίδιους, τι κάνουμε με την αυτοκριτική, πώς αξιώνουμε να κάνουμε κριτική σε χαρακτήρες και καταστάσεις, όταν δεν “βλέπουμε” πρωτίστως εμάς.
Το έργο ‘’INTRA MUROS’’ (μεταφραζόμενο ως “εντός των τειχών”) και ως εκ τούτου, η παράσταση, είναι μια κραυγή, που δεν κραυγάζει επιδεικτικά. Είναι η εσωτερική, καταπιεσμένη και αδιέξοδη κραυγή που στο σύνολό του προσπαθεί να εξωτερικεύσει το ανθρώπινο είδος. Κατά κάποιο τρόπο, μιλάει για την “φυλακή” που ο σύγχρονος κόσμος μας, έχει εγκλωβιστεί, το τείχος που έχουμε σηκώσει, στην απέλπιδα προσπάθεια να γλυτώσουμε από απολυταρχικά καθεστώτα, επίπλαστες δημοκρατίες, επεμβάσεις, γενοκτονίες και… μην πάμε πολύ μακριά… από την παραβατικότητα που βρίσκεται έξω από την πόρτα μας. Και, τάχα μου, τιμωρείται. Αυτή όμως, έστω και έτσι, “αυγαταίνει”.
Στο έργο, στην παράσταση, όλα αυτά περιγράφονται με έναν ρεαλιστικό αν και απλουστευμένο τρόπο. Ο Ρισάρ είναι σκηνοθέτης. Με βοηθό του, την πρώην σύζυγο του και ηθοποιό Ζαν βρίσκονται στις φυλακές, για να οργανώσουν ένα θεατρικό εργαστήρι, κατόπιν παρότρυνσης της κοινωνικής λειτουργού του σωφρονιστικού ιδρύματος, της Αλίς. Με σκοπό να συμμετάσχει ένας ικανοποιητικός αριθμός κρατουμένων. Να όμως, που εμφανίζονται μόνο δυο, σε απογοήτευση του Ρισάρ. Ο ένας, ο Κέβιν με αξιοπρόσεκτο ποινικό παρελθόν.
Ο άλλος, ο φίλος του Κέβιν, που για χάρη του δέχτηκε, αν και χλιαρά να συμμετάσχει, ο Άλβιν, είναι βαρυποινίτης. Κάπως αμήχανα, ξεκινά το θεατρικό εργαστήριο. Ο Ρισάρ προσπαθεί να εξηγήσει τι είναι το Θέατρο, τι προσφέρει, πώς οι ηθοποιοί συμμετέχουν σε αυτό, αναλύει τι καλούνται να κάνουν οι δυο φυλακισμένοι στο εξελισσόμενο θεατρικό παιχνίδι.
Περιληπτικά, η συνθήκη που βλέπουμε ξεκινώντας η παράσταση. Γιατί, από δω και πέρα, όλα κάθε άλλο παρά παιχνίδι είναι. Το Θέατρο γίνεται το μέσον που θα εκδηλωθούν όλα και όσα μυστικά, αμφιβολίες, αδιέξοδα, μη ομολογούμενα, κρύβει, στη “έσω φυλακή” του ο καθένας. Και όχι μόνο οι φυλακισμένοι, αλλά και οι διοργανωτές του θεατρικού εργαστηρίου.
Οι έγκλειστοι, επανα-βιώνουν το παρελθόν τους μέσω της θεατρικής υποκριτικής, το εξομολογούνται, καθώς η θεατρική ερμηνεία τους, επί της ουσίας είναι το εφαλτήριο για να εκφράσουν όσα ανομολόγητα (και στους ίδιους τους εαυτούς τους), δεν παραδέχτηκαν ποτέ. Ανακαλύπτουν τη σχέση τους με το χθες, αυτοαναλύονται και έτσι πρόκειται να ζήσουν την συνδετική “έκπληξη”, μεταξύ εαυτών και αλλήλων, που θα αποκαλυφθεί μπροστά τους, σε λίγες ώρες. Όσο για τους διδάσκοντες. Οι, υποτίθεται, ελεύθεροι. Βιώνουν τον προσωπικό τους “εγκλεισμό”, δια μέσου των ανασφαλειών τους, των λαθεμένων επιλογών τους, των ανατροπών τους, επιστρέφουν και αυτοί στο παρελθόν που υπάρχει για να καθορίζει το παρόν τους.
Όλα αυτά, στην παράσταση, εξελίσσονται ξεκάθαρα, κατανοητά, με μια κινηματογραφική ταχύτητα, που όμως ευνοείται από την θεατρική πράξη. Ο σκηνοθέτης της, ο Παντελής Δεντάκης, (με βοηθό την Κατερίνα Λούβαρη Φασόη) ανάγνωσε με εμβρίθεια το έργο του Μισαλίκ, μπήκε στο “πετσί” του, στον “έσω κόσμο” που περιγράφει και με ευφυή όσο και ευρηματική σκηνοθετική ματιά, κυρίως τοποθέτηση, απέφυγε τους όποιους μελοδραματισμούς, απέφυγε την κουραστική αφηγηματικότητα, έδωσε δραστική εκφορά στους μονολόγους, ταχύτητα στις εναλλαγές των σκηνών που περιγράφουν το παρελθόν, όντας εντός του παρόντος, δίνοντάς στους χαρακτήρες ικανή υπόσταση οδηγώντας με τις σαφείς σκηνοθετικές του παρεμβάσεις, τους ηθοποιούς του, προς την σαφήνεια και την ξεκάθαρη υπόκριση, διαφορετικών χαρακτήρων-προσώπων που υποδύονται.
Αρκετά υποκριτικά δύσκολο και που μπορεί να εκληφθεί από τους θεατές ως ασάφεια, από τη μια στιγμή στην άλλη, να αλλάζουν και από αυτό που ως κεντρικός ήρωας που είναι να γίνεται άλλος/άλλη. Και εδώ έρχεται το ζήτημα της επιλογής των ηθοποιών. Που επιβάλλεται να είναι και έμπειροι με αντίληψη, με την ικανότητα της μεταβολής.
Ικανότατες/ τοι, και άκρως πειστικοί/κες και οι πέντε ηθοποιοί. Αλεξάνδρα Αϊδίνη (ως Ζαν και άλλες), Κωνσταντίνος Ασπιώτης (Ρισάρ και άλλοι), Νικόλας Δροσόπουλος (Κέβιν), Αμαλία Νίνου (Αλίς), Γιώργος Συμεωνίδης (βαρυποινίτης Άνζ). Που ως μονάδες, αποτέλεσαν ένα συμπαγές και αποδοτικότατο σύνολο, όπως και το ίδιο το έργο το απαιτεί. Καθώς ο ένας, η καθεμία εξαρτάται από τον άλλον, την άλλη τελικά.
Όλα εξελίσσονται δε, σε ένα σκηνικό γκρίζο και κλειστοφοβικό, ως η φυλακή, που η έμπνευση της σκηνογράφου και ενδυματολόγου Ηλένιας Δουλαδίρη, το μεταμόρφωνε, αναλόγως της δράσης, σε άλλο περιβάλλον. Υπό τους καθοριστικούς φωτισμούς του Αποστόλη Κουτσιανικούλη (που δημιούργησε και τα επίσης καθοριστικά – περιγραφικά βίντεο που προβάλλονται με καθαρότητα και σαφήνεια και εξηγούν τις εναλλαγές χώρων), με σημαντικό – ατμοσφαιρικό στοιχείο της παράστασης οι μουσικές συνθέσεις του Σταύρου Γασπαράτου, που επιτείνουν την ένταση της δράσης, που αναπόσπαστα δημιουργούν εκείνη την ατμόσφαιρα που καθ’ όλη την διάρκεια επικρατεί επιβλητικά και με συναισθηματική φόρτιση. Αυτό, εξάλλου, είναι και το δια ταύτα του έργου και όλης της σημαντικής αυτής παράστασης.
“INTRA MUROS”
του – Alexis Michalik
Από: 12 Οκτ, 2025 – 5 Απρ, 2026
Θέατρο του Νέου Κόσμου
Αντισθένους 7 & Θαρύπου, 117 43 Αθήνα
Παραστάσεις: Κάθε Τετάρτη, Πέμπτη και Σάββατο στις 21:15 και Κυριακή 18.15.
Προπώληση: more.com
Link Εισιτηρίων: https://www.more.com/gr-el/tickets/theater/intra-muros/