Το πρόσωπο της εβδομάδας: Φοίβος Μαρκιανός – Ηθοποιός / Μουσικός

Στο πρόσωπο του διακρίνεται ξεκάθαρα ο αγωνιστής καλλιτέχνης, που όντως πράττει. Που δεν στέκεται μόνο στα λόγια ή στις υποδείξεις στους άλλους, αλλά δείχνει έμπρακτα ότι η φωτιά που καίει μέσα του δε σβήνει στη θεωρία. Τον Φοίβο Μαρκιανό θα τον απολαύσουμε αυτήν την τηλεοπτική σεζόν να πρωταγωνιστεί στη νέα σειρά της ΕΡΤ, “Έξι νύχτες στην Ακρόπολη”, η οποία είναι βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Γιώργου Σεφέρη.

Εκεί θα ενσαρκώσει τον Στρατή Θαλασσινό, το alter ego όπως θεωρείται του νομπελίστα ποιητή μας και πεζογράφου. Ουσιαστικά ένας χαρακτήρας τον οποίο επινόησε ο Σεφέρης για να πράττει αυτά που εκείνος δεν μπορούσε (ή καλύτερα δεν τολμούσε). Για τον αεικίνητο Φοίβο θα είναι το βάπτισμα του πυρός στην τηλεόραση και ενδεχομένως η απαρχή για να δοκιμαστεί και στον κινηματογράφο, δεδομένου ότι η σειρά γυρίστηκε με κινηματογραφικούς όρους και συνθήκες. Στο θέατρο, πάντως, μετράει ήδη σημαντικές συνεργασίες, είτε συμμετέχοντας σε μεγάλους θιάσους, είτε και με δικές του πρωτοβουλίες, που γράφουν ιστορία (και δυστυχώς ούτε καν προβάλλονται από τα μέσα ενημέρωσης). Όπως το να κάνει 400 χλμ. αυθημερόν με το σταρλετάκι του και από την σκηνή του Ρεξ στην Αθήνα να πηγαίνει στις φυλακές του Μαλανδρίνου στη Φωκίδα για να δοκιμάζει αυτοσχεδιασμούς και ασκήσεις εμπιστοσύνης με 15 βαρυποινίτες, οι οποίοι έκαναν και παράσταση!

Πράξη τρέλας εν μέρει, όπως παραδέχεται ο ίδιος, αλλά και ηρωϊσμού θα προσθέσω και εγώ. Αλλά αυτή η δουλειά του (ή λειτούργημα πιο σωστά) είναι και η μοναδική σε μορφή εθελοντισμού. Γιατί ως επαγγελματίας ηθοποιός παλεύει για τα δικαιώματα του, καλώντας και τους συναδέλφους του να προσπαθούν να διεκδικούν το δίκιο τους χωρίς φόβο. Ως ένα από τα βασικά μέλη που πρωτοστάτησαν στη δημιουργία του Saw (Support Art Workers) με ενεργό ρόλο στις πρωτοβουλίες του κινήματος, μ’ ένα ταξιδιάρικο πνεύμα, το οποίο συνδυάζεται αρμονικά ακόμη και με τις καταδύσεις και με την εμπειρία ως εισηγητής στο αρχαίο δράμα στο πανεπιστήμιο του Yale (!!) o Φοίβος Μαρκιανός είναι μια προσωπικότητα, την οποία αξίζει ο καθένας ν’ ανακαλύψει. Είτε τώρα άμεσα με τον Σεφέρη, είτε παρακολουθώντας όλες του τις δράσεις, όπως για παράδειγμα και η συμμετοχή του στο “Τρίτο στεφάνι” ως ένα από νέα φετινά πρόσωπα στο καστ της παράστασης του Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη στο Παλλάς.

* Δεν γνωρίζω με ακρίβεια αν η υποκριτική προέκυψε ή προϋπήρχε ή αν ακόμη προσπαθεί να προκύψει. Με άλλα λόγια ήμουν ένας άνθρωπος που βαριόταν εξαιρετικά το θέατρο. Δε γνώριζα όμως ότι η Υποκριτική είναι μηχανισμός Ζωής. Κανένα όνειρο να γίνω ηθοποιός όταν μεγαλώσω, καμία ματαιόδοξη τέτοιου τύπου επιθυμία. Ίσα ίσα, ένας πολύ κλειστός και ντροπαλός άνθρωπος. Μία τυχαία πρόβα που με το ζόρι πήγα, κάποιοι φωτεινοί άνθρωποι και ένα βράδυ μερικά καλοκαίρια πριν συνέβη το μοιραίο.

* Ο Έρωτας ήταν ολοκληρωτικός και φλέγον. Καμία αμφιβολία του ποιος είμαι ή περιθώρια αναβολής δεν υπήρξαν από κει και ύστερα. Μία δουλειά, που είναι όλες οι δουλειές του κόσμου μαζί, εξειδίκευση και χάος εγκεφαλικά και ψυχοσωματικά. Με λίγα λόγια, ενδιαφέρον. Και με γούστο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν τέτοια η ανυπομονησία μου που δεν ξέρω με τι θράσος τόλμησα να πάω σε ακρόαση της θεατρικής ομάδας Blitz εκείνο τον καιρό στο φεστιβάλ Αθηνών. Το έργο ήταν ο Δον Κιχώτης και αναζητούσαν κάποιες βοηθητικούς ρόλους. Φυσικά είπα ψέματα ότι είμαι στο δεύτερο έτος της δραματικής σχολής του Εθνικού θεάτρου. Δεύτερο λάθος στη σειρά, μ’ επέλεξαν!

* Η μουσική είναι μία άλλη ιστορία. Ένα παλιό ξεκούρδιστο πιάνο στο σπίτι μου, δώρο του παππού στα αδέρφια μου που δεν είχαν ασχοληθεί ιδιαίτερα. Κι ένα παιδάκι που βάραγε πλήκτρα ανακατεμένα. Ευτυχώς η αδερφή μου και την ευχαριστώ ιδιαίτερα για αυτό ως αρκετά μεγαλύτερη διέκρινε κάτι και με πήγε σ’ ένα συνοικιακό ωδείο. Εκεί έπεσα από καθαρή τύχη σ’ έναν άλλο φωτεινό άνθρωπο. Φοβερός σολίστας, άρτι αφιχθείς από την Αμερική και μετέπειτα δάσκαλός μου. Εξαιρετικά κινηματογραφικός τύπος, με ευφυΐα και χιούμορ.

* Από την πρώτη μας συνάντηση μ’ έβαλε στα βαθιά. Απαιτητικός ιδιαίτερα, εκτελεστής ψυχρός και οδυνηρά ευαίσθητος μαζί. Μου έδωσε στοιχεία που έγιναν δεύτερη φύση και τον ευγνωμονώ καθώς μετά από χρόνια άσκησης η μουσική για μένα έγινε ένα εργαλείο υποκριτικής και ο Δημήτρης ένας πολύ καλός μου φίλος. Ο Ντοστογιέφσκι κάπου γράφει ότι ο Ρυθμός είναι ο Νομοθέτης των συναισθημάτων. Το ξέρω από πρώτο χέρι.

* Υποκριτική: Η μουσική έκφραση των συναισθημάτων. Κατά τον Ροντήρη. Μουσική: Η υποκριτική τους έκφραση, χαριτολογώντας. Οι Ιάπωνες ηθοποιοί Νο στηρίζουν ότι δεν υπάρχουν συναισθήματα, παρά μόνον αντιδράσεις σε εξαιρετικά ισχυρά ενεργητικά ρήματα. Δηλαδή πράξεις. Ζούμε την εποχή που οι άνθρωποι φοβούνται και τη σκιά τους. Πράξεις ουσίας γιοκ. Μουσική, υποκριτική, φιλοσοφία, ζωγραφική, χορός, ποίηση – εκφάνσεις “ζωντανής” ζωής συνειδητής αλλά και ασυνείδητης. Ελπίζω ότι έχουμε περάσει ή θα περάσουμε σε μία πιο ολιστική φάση στις Τέχνες ενεργητικά. Μία διαδικασία metapraxis.

* Καλλιτέχνες όπως ο Γιάννης Χρήστου ή ο Πήτερ Μπρουκ, ο Νίκος Εγγονόπουλος, ο Lubomyr Melnyk ή ο Sergiu Celibitache με τον Smoktunovsky, τον Μιχαήλ Τσέχοφ, τον Jean Vigo, τον Χατζιδάκι και παρέα εκατοντάδες αλλοι με ταράζουν. Κοινός τους τόπος η Αλήθεια. Και όπου Αλήθεια, Τέχνη. Και όπου Τέχνη, ΖΩΗ!

* Ήμουν εξαιρετικά τυχερός που υπήρξα μέλος της οργανωτικής της πρωτοβουλίας των Saw (Support Art Workers). Είδα εν τη γενέσει τους πράγματα που δεν θα μπορούσα να φανταστώ. Μόνο θετικό ήταν το ρεύμα που δημιουργήθηκε.

* Οι καλλιτέχνες στην Ελλάδα δεν αντιμετωπίζονται σαν καλλιτέχνες αλλά σαν πλασιέ μιας περιττής πολυτελείας. Ντρέπομαι που το λέω αλλά οι τέχνες ουσιαστικά αφορούν μετά βίας το 4% του πληθυσμού.

* Ακούμε συνεχώς ότι έχουμε έλλειμμα ενσυναίσθησης και Παιδείας. Θα συμπληρώσω ότι είναι εξαιρετικά μεγάλο και το έλλειμμα προσωπικής προσπάθειας που αναλογεί στον καθένα μας. Για να γευτεί κανείς περιοχές ψυχικής ανάτασης και ανοιχτωσιάς οφείλει να κοπιάσει και να παλέψει με τον Εαυτό του. Η καθημερινότητα είναι αδυσώπητη και μας ρουφάει όλους προς τα κάτω.

* Φοβάμαι πολύ ότι όλοι μας έχουμε μνήμη βραχείας φύσης. Είτε αυτό λέγεται Support Art Workers, είτε αυτό λέγεται μεταναστευτικό, είτε αυτό λέγεται μνημόνιο, είτε αυτό λέγεται πυρκαγιές στην Εύβοια. Φοβάμαι πολύ για τον άνθρωπο που ξεχνάει και δεν επαναστατεί.

* Δεν θα μιλήσω όπως όλοι για την αξία της τέχνης μέσα στην καραντίνα και πόσο σημαντική ήταν για να μην πέσουμε σε βαριά κατάθλιψη. Αλλά σε όσους αμφιβάλλουν τους αφήνω να φανταστούν τη ζωή τους χωρίς τα παραμύθια, που άκουγαν όταν ήταν παιδιά.* Ο όρος ατομική ευθύνη και συνέπεια έχει γίνει καραμέλα το τελευταίο καιρό από τους πολιτικούς μας και έτσι οι λέξεις αποκτούν πατίνα φτήνιας. ΑΛΛΆ έχω τεράστια ευθύνη όταν στην εργασία μου δεν απαιτώ αυτά που δικαιούμαι. Έχω περάσει μέρες να αναλογίζομαι αν θα διεκδικήσω σ’ έναν θίασο τα απαραίτητα σκεπτόμενος ηλιθιωδώς την όποία απειροελάχιστη εικόνα μου (ματαιοδοξία καθαρα ψωνίστικη) τους ανθρώπους που μπορεί να επηρεάσει αυτό, τον παντοδύναμο σκηνοθέτη και τους υπόλοιπους συντελεστές που μετά από μία τέτοια έκρηξη μπορεί να μην έχουν δουλειά σ’ ένα κλειστό κύκλωμα.

* Μουτζώνομαι και θυμώνω για όσες φορές στο παρελθόν από φόβο (πόσο αστείο όταν με 300 ευρώ πρέπει να βγάλεις το μήνα) δεν τόλμησα να έρθω σε κρούση. Και συμβουλεύω τους συναδέλφους μου να μην ξεπουλιουνται παίρνοντας στο λαιμό τους, τους υπολοίπους που παλεύουν.

* Αρκετοί παλιοί είναι διστακτικοί σε τέτοιου είδους πρωτοβουλίες, αρκετοί άλλοι νεότεροι διαμαρτύρονται ότι μένουν εκτός δουλειάς. Λίγους όμως από αυτούς είδα να τρέχουν από ακρόαση σε ακρόαση και ν’ αναζητούν εργασία και όχι καμαρινίλα.

* Η απόφασή μου να ασχοληθώ με το θέατρο στις φυλακές προέκυψε μέσα από ένα τυχαίο συμβάν, μου έγινε η πρόταση οι συνθήκες ήταν ώριμες και δεν έχασα την ευκαιρία (τρελός δεν είμαι άλλωστε;) Κι αυτό ήταν μία τρέλα χωρίς δικλείδα ασφαλείας.

* Φανταστείτε εντελώς εθελοντικά στις φυλακές υψίστης ασφαλείας του Μαλανδρίνου έναν νέο ηθοποιό που το βράδυ έπαιζε στη σκηνή του Ρεξ να παίρνει τα ξημερώματα ένα παλιό Τoyota Starlet να κάνει 400 χιλιόμετρα αυθημερόν στη μέση του πουθενά και μέσα σε ένα κελί με 15 βαρυποινίτες να να δοκιμάζει αυτοσχεδιασμούς, ασκήσεις εμπιστοσύνης και στο τέλος θεατρικά έργα.

* Παγκόσμια πρώτη – έκαναν πρόβα μόνοι τους όσο έλειπα κι είχαν υπεύθυνο τους έναν σωφρονιστικό υπάλληλο – μερικούς μήνες αργότερα ανεβάσαμε έργο.

Τους Αριθμημένους του Ελία Κανέττι, καθόλου τυχαία επιλογή.* Ένας κόσμος “από κάτω”, άγρια κόλπα και συμπεριφορές. Μ’ έκανε να δω την ανθρώπινη φύση με άλλα μάτια. Να δω τον παραβατικό σε άλλο πλαίσιο να αναρωτηθώ τί διάολο πάει τόσο στραβά. Ξαφνικά είδα μπροστά μου ανθρώπους που είχαν τρακάρει μετωπικά στον τοίχο με 300 km να κάνουν τώρα Θέατρο. Και πιστέψτε με πολύ καλύτερα από πολλούς ηθοποιούς μας, γιατί δεν έχουν τίποτε να χάσουν. Δεν τους δικαιολογώ, αλλά μετά από τα τόσα χρόνια φυλάκισης αντιλαμβάνονται στα κύτταρά τους τί πάει να πει ζήσε το ΤΩΡΑ, γιατί αύριο…Τι είναι το αύριο; (η φωτογραφία από τις φυλακές είναι της Ελίνας Γιουνανλή)

* Ο χειμώνας του 2021 με βρίσκει στο θέατρο Παλλάς στο “Τρίτο Στεφάνι” σε σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη. Μία πιστή μεταφορά του έργου του Ταχτσή στη Σκηνή, μ’ έναν ζηλευτό θίασο. Πρωτοστατούν η Μαρία Καβογιάννη και η Μαρία Κίτσου. Είναι τιμή μου να παίζω κοντά τους, ενσαρκώνοντας το πρώτο στεφάνι της Νίνας. Ο Φώτης είναι ένας νέος φέρελπις αξιωματικός του εμπορικού ναυτικού, νιόπαντρος, έχοντας παράλληλα ερωτική σχέση με τον αδερφό της γυναίκας του. Δυστυχώς, μία αφήγηση κρυφής ζωής που δε λείπει από πολλά σπίτια εκείνης της εποχής αλλά και του σήμερα.

* Τηλεοπτικά θα πρωταγωνιστήσω στις “Έξι νύχτες στην Ακρόπολη” στην ΕΡΤ που θα προβληθεί τον Οκτώβρη. Το έργο είναι του Γιώργου Σεφέρη και η σκηνοθεσία του Γιάννη Διαμαντοπούλου. Ένα πολύπαθο project με πολλές καθυστερήσεις και αναμπουμπούλες. Χαρακτηριστικό είναι ότι ξεκινήσαμε κοντά τρία χρόνια πριν το πρώτο μας γύρισμα.

* Με ωρίμασε πολύ σαν άνθρωπο αυτή η δουλειά και μ’ έφερε πάρα πολύ κοντά στον ψυχικό κόσμο του ήρωα που ενσάρκωσα. Αν μπήκα βαθιά στο ρόλο του Στράτη Θαλασσινού αυτό είναι κάτι που δεν μπορώ να το κρίνω εγώ, αλλά το κοινό που θα το δει.

* Είναι μεγάλη ευθύνη να παίζεις στην κάμερα το απόλυτο alter ego ενός φαινομενικά κλειστού, καθώς πρέπει ποιητή. Ενός ανθρώπου που πολλές φορές δεν τόλμησε αλλά, ιδιαίτερα σε αυτό το διήγημα και στα ημερολόγια του επικρατεί ο εραστής – ποιητής και όχι ο ακαδημαϊκός – διπλωμάτης. Σε μία Αθήνα του 1930 που βράζει κοινωνικοπολιτικά και η νύχτα είναι μεγάλη…

* Η εργασία μου με τις “Έξι νύχτες στην Ακρόπολη” ήταν παρεμφερής με το φρενήρη ρυθμό ενός κινηματογραφικού και όχι τηλεοπτικού σετ. Υπήρχε έντονη ανησυχία για την “ποίηση” της εικόνας, πάρα πολλές σκηνές μονοπλανο κι εννοείται μονοκάμερο. Το σινεμά με αφορά πολύ. Ελπίζω να ασχοληθώ εντατικά μαζί του στο μέλλον.

 * Η δραματική σχολή του Εθνικού θεάτρου ήρθε στη ζωή μου στο παρά πέντε και με προετοίμασε έντονα για το μετά. Ύστερα από κάποιες πολύ σημαντικές απώλειες στη προσωπική μου ζωή λειτούργησε ως τόπο παύσης και κατανόησης αυτών που μου συνέβαιναν. Ειλικρινά ήταν σαν όνειρο, αμυδρά θυμάμαι πολύ συγκεκριμένες στιγμές.

* Μου λείπουν κάποιες ακατανόητες τρέλες που κάναμε, ένα υψίφωνο καλημέρα το πρωί και το Εντευκτήριο. Όσοι ξέρουν καταλαβαίνουν τι εννοώ. Ήμασταν ένα έτος που ήξερε και ξέρει να γλεντάει. Συναντιόμαστε ύποπτα και απρόοπτα μερικές φορές το χρόνο όλοι μαζί για να χαθούμε πάλι και να ξαναβρεθούμε. Και μας θαυμάζω για αυτό. Όλοι μου οι συμμαθητές είναι φοβερά άτομα, μ’ έχουν ζήσει στα χειρότερά μου. Τους αγαπάω πολύ.

* Η ελεύθερη κατάδυση πολλές φορές έρχεται ως μετρό συνειδητοποίησης του πόσο μηδαμινή είναι η ύπαρξή μας μπροστά στη Φύση. Μία βουτιά στο απόλυτο μπλε που μπορεί να είναι και μαύρο μπορεί να συγκριθεί μόνο με μία άδεια Σκηνή σ’ ένα γεμάτο θέατρο. Δέος!

* Η σκηνοθεσία για μένα είναι κάτι σαν άβατο. Όταν πρωτομπήκα στη σχολή είχα σκοπό να μην παίξω ποτέ, τότε ένας πολύ σημαντικός δάσκαλος μου είπε: Δεν μπορείς να γίνεις σκηνοθέτης αν στην κουζίνα δεν έχεις πλύνει πρώτα το ταψί. Μην ξεχνάς το ταψί!

* Αυτό ήταν, ξεκίνησα την έρευνα δλδ. να εργάζομαι ως ηθοποιός με ανθρώπους που με αφορούν, σταδιακά πέρυσι είχα την πρώτη ουσιαστική μου επαφή ως σκηνοθέτης στο χώρο.

* Η ιστορία ξεκίνησε όταν μετά από το 4ο διεθνές σεμινάριο αρχαίου δράματος μία από τις διδάσκουσες ήταν η διευθύντρια της δραματικής σχολής του Πανεπιστημίου Yale στην Αμερική. Μου έγινε η πρόταση να πάω και να εργαστώ για ένα διάστημα με φοιτητές εκεί σεμιναριακά ως εισηγητής πάνω στο αρχαίο δράμα.
* Εμπειρία πολύτιμη και ιδιαίτερα σημαντική θεατρικά. Με άφησε άναυδο η εμπιστοσύνη που μου έδειξαν, ειδικά σε σχέση με τη μηδαμινή εμπειρία μου. Ύστερα από αυτό κατά τη διάρκεια της καραντίνας ενώ είχαμε συνεχή zoom με τα παιδιά του support, έγινε δεκτή η πρόταση μου για μία σκηνοθεσία πάνω στο έργο του Ζαν Κοκτώ “Η ανθρώπινη φωνή” στο bam theatre στη Νέα Υόρκη.

* Όλο το concept αφορούσε μία covid safe παράσταση, σε ανοιχτούς χώρους, δυστυχώς όμως τα θύματα ήταν τόσο πολλά που ακόμη και στους δρόμους κυκλοφορούσαν ελάχιστοι άνθρωποι. Έτσι έμεινε ανεκπλήρωτο και διακόψαμε τις πρόβες μετά από περίπου δύο μήνες.* Είμαι από τους τυχερούς, γιατί είχα πάρα πολλές συνεργασίες στο χώρο και ουσιαστικές εμπειρίες ως τώρα. Δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποιο έργο κάποιο ρόλο ή κάτι που θα ήθελα να μου φέρει το μέλλον. Το μόνο πού αναζητώ είναι η συνεχής αμφισβήτηση του εαυτού μου και η διαρκής έρευνα στη Σκηνή. Ο Λιαντίνης κάπου λέει “όλη μου η ζωή ήταν μία προσεκτική μελέτη θανάτου” . Εγώ θα συμπληρώσω και Θεάτρου, αφελώς.

* Περί Αθήνας..

“Τη βρωμιάρα Αθηνά την αγαπώ”

“Όλη η Αθήνα είναι ένα μεγάλο κρεβάτι”

“Π***τάνα Αθήνα μας κατέστρεψες”

“Να φύγω από την Αθήνα και τί στον κόσμο”

“Αθήνα, τί ψάχνεις αγόρι μου; Σιγιλλάρια νευροσπαστούμενα”

“Κατεβαίνω την Πειραιώς και ζω τη μετά θάνατον ζωή..”

* Ταξιδεύω πολύ, είτε αυτό λέγεται μηχανή ή αυτοκίνητο, έχω ανάγκη από χιλιόμετρα, έτσι μαθαίνω τα λόγια μου. Ίσως στην προηγούμενη μου ζωή να ήμουν νταλικέρης ή και τσοπάνος όπως ονειρευόμουν παιδί. Δεν μπορώ να εξηγήσω διαφορετικά την έλξη που νιώθω για την επαρχία και τα απάτητα βουνά τον χειμώνα.

* Καταρχάς στο All4fun μου αρέσει εσύ Κυριάκο (γέλια ξανά) που προσπαθείς τόσα χρόνια από το μηδέν και που με αντέχεις εδώ και καιρό, περιμένοντας τις απαντήσεις μου. Πέρα από τη πλάκα, είναι συγκινητικό να στηρίζεις νυχθημερόν αυτή τη προσπάθεια και να φέρνεις διαρκώς στο προσκήνιο νέα πρόσωπα και δουλειές, που διαφορετικά θα έμεναν στη σκιά. Το μπράβο είναι λίγο.

& Αναλυτικές πληροφορίες για τη σειρά “Έξι νύχτες στην Ακρόπολη” ακολουθούν&& Οι φωτό που χρησιμοποιήθηκαν για τη σειρά είναι του Κώστα Μούντριχα και της δράσης του Saw στη Βουλή της Μαρίας Τσόλκα.