Ο νέος και ταλαντούχος ηθοποιός με αφορμή την παράσταση «Error 404 ή φαλακρή τραγουδίστρια αλλιώς» του Ευγένιου Ιονέσκο, στην οποία σκηνοθετεί και παίζει στον Τεχνοχώρο Φάμπρικα, μιλά στο all4fun για την παράσταση, το έργο, τη δική του σκηνοθετική ματιά σε αυτό το αριστούργημα του Ιονέσκο, το ρόλο του, και πως επέλεξε να γίνει ηθοποιός…
Γιάννης Αντωνίου | 16-04-2025
Μίλησε μας για την παράσταση σας «Error 404 ή Η φαλακρή τραγουδίστρια αλλιώς» του Ευγένιου Ιονέσκο.
“Η φαλακρή τραγουδίστρια” είναι ένα έργο με το οποίο ήρθα σε επαφή ενώ ήμουν ακόμα στη δραματική σχολή και το ερωτεύτηκα από την πρώτη στιγμή. Το διάβαζα συνεχώς και δε σταματούσα να ανακαλύπτω καινούρια πράγματα με κάθε ανάγνωση. Αν και στην αρχή μπορεί να φαίνεται δυσνόητο, το βάθος που κρύβει είναι απύθμενο, και νομίζω αυτό ήταν που με κέρδισε σε αυτό το έργο. Η τρέλα των πράξεων των χαρακτήρων, ο ρυθμός των διαλόγων και οι ακαταλαβίστικες κουβέντες που ανταλλάζουν, οι συνεχείς χτύποι των ρολογιών, το πόσο ανούσια φαίνονται όλα αυτά – κι όμως εκεί κρύβεται η ουσία αυτού του μονόπρακτου! Ο Ιονέσκο αρχικά σκόπευε να το ονομάσει “Τραγωδία της γλώσσας”, κάτι που συνοψίζει πλήρως το νόημα της παράστασης. Οι ήρωές του πάσχουν από έλλειψη χαρακτήρα, μιλάνε απλά “για να μιλήσουν”, χωρίς να καταλαβαίνουν στα αλήθεια τι λένε ή τι λέει ο συνομιλητής τους, κάτι που στη συνέχεια μεταφέρεται και στις πράξεις τους – χωρίς νόημα και αληθινό σκοπό. Δεν υπάρχει επικοινωνία μεταξύ τους (Error 404). Αφήνουν τον χρόνο να περάσει πλήρως ανεκμετάλλευτο, αγνοώντας τους εκκωφαντικούς χτύπους των ρολογιών που τους υπενθυμίζουν ότι η ώρα περνάει και ότι πλησιάζουν όλο και περισσότερο στο τέλος… Δεν παρακολουθούμε μια παράσταση που καταλήγει σε ένα συμπέρασμα, αλλά παρακολουθούμε από την αρχή το ίδιο το συμπέρασμα που έχει καταλήξει ο συγγραφέας, βλέπουμε τον αντίκτυπό του και τα αποτελέσματά του στους ήρωες που έγραψε. Αυτό για μένα είναι κάτι μαγικό. Είχα ανάγκη να καταπιαστώ με αυτό το έργο και μόλις το πρότεινα στην ομάδα μου και ανέλυσα το σκεπτικό, το λάτρεψε.
Τι πρόκειται να δούμε πάνω στη σκηνή;
Αυτή η κωμωδία, με τον τρόπο που είναι γραμμένη, μας έβγαλε κάτι πολύ φορμαλιστικό. Οι Σμιθ και οι Μάρτιν επαναλαμβάνουν και λένε κάθε μέρα τα ίδια και τα ίδια. Επομένως αυτό θα φαίνεται στην κίνηση τους που θα είναι εντελώς απόλυτη, τελειοποιημένη ώστε να κάνει κάθε μέρα το ίδιο πράγμα με ακρίβεια. Μιλάνε χωρίς να καταλαβαίνουν τι λένε και τι νιώθουν και αυτό αποτυπώνεται στα πρόσωπα τους και στις αντιδράσεις τους. Οι διάλογοι τους, ίδιοι κι αυτοί καθημερινά, έχουν μία αδιανόητη ταχύτητα, σαν μπαλάκι του πινκ πονκ. Πρόκειται για μια κωμωδία που απαιτεί τρελό ρυθμό, και το γεγονός ότι ανήκει στο θέατρο του παραλόγου μας έδωσε τη σκηνοθετική ελευθερία που θέλαμε για να αναδείξουμε αυτό τον παλαβό κόσμο που δημιούργησε ο Ιονέσκο.
Έχεις διπλό ρόλο στην παράσταση εννοώ και του σκηνοθέτη. Σε δυσκόλεψε κάτι;
Η αλήθεια είναι πως συνάντησα αρκετές δυσκολίες λόγω αυτής μου της απόφασης. Όταν ακόμα στήναμε το έργο, αρχικά χρησιμοποιούσα κάποιο άλλο άτομο στη θέση μου για να επιμεληθώ την σκηνοθεσία και στη συνέχεια έπαιρνα τη θέση του και αυτό το άτομο έπαιρνε για λίγο τη δική μου. Όταν βρισκόμουν πάνω στη σκηνή, δε μπορούσα να ξέρω αν τα πράγματα εξελίσσονται όπως θέλω ή όχι. Κάθε άνθρωπος έχει τη δικιά του υποκειμενική ματιά, οπότε αυτός που καθόταν για λίγο απ’ έξω ,στη θέση μου δηλαδή, μπορεί να νόμιζε ότι αυτό που κάνουμε είναι όπως το θέλουμε και μας αρέσει. Αλλά ενδεχομένως να παρέκλινε λίγο από αυτό που είχα εγώ στο μυαλό μου. Έπρεπε να ήμουν σε τέλεια επικοινωνία μαζί του, στο ίδιο μήκος κύματος, για να μπορέσουμε να φτάσουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Γενικά, όταν ήμουν πάνω στη σκηνή, ευτυχώς για λίγο γιατί ο ρόλος μου είναι μικρός, δούλευα πολύ με το ένστικτό μου. Άλλοτε είχα πιο πολύ το νου μου να δω αν οι υπόλοιποι κάνανε αυτά που είχαμε δουλέψει κι άλλοτε εστίαζα λίγο παραπάνω στην δικιά μου υποκριτική.
Η λίστα των ηθοποιών που κρατούν και το ρόλο του σκηνοθέτη μεγαλώνει… Τι είναι όμως αυτό που τρέφει αυτήν την τάση;
Για μένα είναι η δίψα μου να ανέβω πάνω στην σκηνή, πόσο μάλλον για να ενσαρκώσω έναν από τους αγαπημένους μου χαρακτήρες, σε ένα από τα αγαπημένα μου έργα και – καλώς ή κακώς – με έναν τρόπο που θέλω και φαντάζομαι εγώ. Ακούγεται κάπως εγωιστικό, αλλά δε θεωρώ πως είναι τόσο. Ενδεχομένως να μη μας δινόταν ποτέ η ευκαιρία να παίξουμε τον εκάστοτε αγαπημένο ρόλο στο εκάστοτε αγαπημένο έργο, οπότε δημιουργούμε την ευκαιρία εμείς. Θέλουμε πολύ να ανακαλύψουμε την ψυχοσύνθεση του ήρωα, να χαθούμε μέσα στον κόσμο του έργου… Άλλωστε, νομίζω πως όλοι λίγο πολύ, όταν διαβάζουμε ένα θεατρικό που μας αρέσει, πάντα φανταζόμαστε εμάς στη θέση ενός χαρακτήρα. Για άλλους μπορεί να είναι βέβαια άλλοι οι λόγοι.
Πιστεύεις ό,τι το Θέατρο είναι ένα ομαδικό σπόρ;
Το θέατρο είναι ξεκάθαρα ένα ομαδικό σπορ! Πέρα από το προφανές της σκηνής όπου είσαι μαζί με τους συμπαίκτες σου και πρέπει να συνδεθείτε μεταξύ σας για να φέρεται στην παράσταση την αλήθεια του έργου, να επικοινωνείτε για να μην κρεμάσει ρυθμικά η παράσταση και ακόμα να αποτελέσεις σανίδα σωτηρίας για κάποιον άλλο ηθοποιό που έχασε τις ατάκες του ή ξέχασε την δράση του αν χρειαστεί, συμπαίκτες σου είναι και όσοι βρίσκονται κάτω από τη σκηνή. Ο σκηνοθέτης, ο συγγραφέας, ο μουσικός, ο φωτιστής, ο σκηνογράφος, ο ενδυματολόγος, ο φροντιστής του χώρου, ο θεατής που σου δίνει την ενέργειά του… Ενδεχομένως και άλλοι που δεν είναι τόσο προφανείς. Το θέατρο αν δεν “παίζεται” ομαδικά, δεν είναι θέατρο.
Θυμάσαι την πρώτη παράσταση που είδες;
Ναι, και η αλήθεια είναι πως μου κάνει πολύ εντύπωση που το θυμάμαι! Ήμουν πολύ μικρός, νηπιαγωγείο νομίζω, και θα πηγαίναμε εκδρομή με το σχολείο για να δούμε μια παράσταση. Ήταν ο Καραγκιόζης, αλλά με κανονικούς ηθοποιούς και όχι θέατρο σκιών. Δε θυμάμαι την πλοκή καθόλου, αλλά αυτό που θυμάμαι χαρακτηριστικά και με είχε γοητεύσει, ήταν το μεγάλο χέρι του Καραγκιόζη. Είχαν κάνει τη μεταφορά από την μαριονέτα στην αληθινή ζωή! Υπήρχαν ηθοποιοί ντυμένοι στα μαύρα για να καμουφλάρονται με το πίσω μέρος της σκηνής, ενώ χειρίζονταν το τεράστιο χέρι του Καραγκιόζη. Μετά απ’ αυτό παραδόξως, είχα πολύ καιρό να πάω θέατρο. Νομίζω ότι ξαναπήγα όταν ξεκινούσα την δραματική σχολή.
Μίλησε μας για εσένα. Αλήθεια, πώς ξεκίνησες τι σου έκανε “κλικ” μέσα σου;
Από πάντα ήξερα ότι ήθελα να γίνω ηθοποιός, από πολύ μικρή ηλικία. Δεν ξέρω τι ήταν, αλλά από πάντα το ήξερα. Θυμάμαι να βλέπω μικρά παιδιά να παίζουν σε σειρές και ταινίες, ακόμα και ξένες, και να τα ζηλεύω. Δεν είχα βέβαια το θάρρος να το ζητήσω απ’ τους γονείς μου. Όσο μεγάλωνα, μου άρεσε να ασχολούμαι κάπως με τον κινηματογράφο, να παρακολουθώ ταινίες και μετά να ψάχνω να δω πώς έγιναν τα γυρίσματα. Κάποια στιγμή έφτασα σε μια ηλικία που ήξερα ότι έπρεπε να κάνω το επόμενο βήμα. Για κάποιο λόγο δοκίμασα για λίγο το stand up, τα πήγα αρκετά καλά αλλά ήξερα ότι δεν ήταν αυτό που ήθελα στα αλήθεια να κάνω, δε μου έφτανε, και έτσι μπήκα σε δραματική. Πολλές φορές αναρωτιέμαι κι εγώ τι είναι αυτό που με έχει οδηγήσει στο να γίνω ηθοποιός. Κάθε φορά και διαφορετική απάντηση. Ίσως όλες αυτές μαζί, ίσως και καμία. Ξέρω πάντως πως είναι κάτι που σκέφτομαι όλη μέρα, κάθε μέρα, και νομίζω αυτό από μόνο του είναι αρκετό.
Διάλεξε πέντε λέξεις που περιγράφουν τον εαυτό σου;
Ψύχραιμος, αστείος, λογικός, αισιόδοξος, σκεπτικός
Κάτι που δεν έχεις ακόμα κάνει, αλλά θα ήθελες;
Δύσκολη ερώτηση… Είναι τόσα πολλά… Νομίζω θα ήθελα να δοκιμάσω skydiving, να ταξιδέψω στο Τόκυο και ίσως κάποια στιγμή να ασχοληθώ λίγο πιο σοβαρά με την μαγειρική, μιας και είναι κάτι που μου αρέσει πάρα πολύ. Είναι κάτι δημιουργικό και έχει κι αυτό μια καλλιτεχνική φύση.
Υπάρχει κάτι που σε στεναχωρεί στο ελληνικό θέατρο;
Ναι, νομίζω με στενοχωρεί ο τρόπος που αντιμετωπίζονται οι ηθοποιοί εδώ στην Ελλάδα, και γενικότερα οι άνθρωποι που εργάζονται στο θέατρο. Δεν παίρνονται πολύ στα σοβαρά και δεν υπολογίζονται ως επαγγελματίες πολλές φορές, αλλά χομπίστες. Αυτό αντανακλά και πρακτικά στον κλάδο μας, λίγοι είναι αυτοί που πληρώνονται καλά απ’ το θέατρο και δε χρειάζεται να συνδυάσουν μια δεύτερη δουλειά για να τα βγάλουν πέρα. Αυτό φαίνεται και από την υποβάθμιση του πτυχίου μας πριν λίγα χρόνια…
Τι σε φτιάχνει και τι σε χαλάει στην Αθήνα;
Η Αθήνα είναι μια πόλη που έχει τα πάντα, οτιδήποτε χρειαστείς είναι δίπλα σου και άμεσα. Είτε είναι κάποια υπηρεσία που έχεις ανάγκη, είτε είναι οι πολλές επιλογές που έχεις για να περάσεις το χρόνο σου. Και όλα αυτά με την ευκολία των μέσων μεταφοράς. Δε μου αρέσουν όμως οι ρυθμοί της. Όλοι βρίσκονται σε έναν συνεχή πανικό για να τα προλάβουν όλα και σε συνδυασμό με την κίνηση και το τσιμέντο εκδηλώνονται σε κακή διάθεση και σε ελάχιστο προσωπικό χρόνο. Δεν υπάρχει πουθενά ησυχία και δε μπορείς να ηρεμίσεις. Αν δεν ήμουν ηθοποιός, όπου η πλειοψηφία των θεάτρων και των παραγωγών δεν βρισκόταν στην Αθήνα, πολύ πιθανό να έφευγα σε κάποια επαρχία.
Τα επόμενα σχέδια σου;
Πολύ άμεσα έχω κι άλλη παράσταση, στην οποία όμως συμμετέχω μόνο ως ηθοποιός αυτή τη φορά. Πρόκειται για “Το ξύπνημα της άνοιξης: in reverse”, σε σκηνοθεσία Σμαράγδας Μαγδαληνής, που θα κάνει πρεμιέρα στο Studio Μαυρομιχάλη στις 28 Απριλίου. Πέρα αυτού, είναι αρκετά τα σενάρια για την επόμενη σεζόν, με ποικίλους συνεργάτες. Ξέρω με βεβαιότητα πως κάτι πάλι με τραβάει στη σκηνοθεσία, αλλά έχω και μια δίψα για να ανέβω στο σανίδι. Πάντως θέλω σίγουρα να δουλέψω κάτι ξανά με την ομάδα μου. Η δουλειά που κάναμε μας γέμισε πάρα πολύ!
Του Γιάννη Αντωνίου, 21/4/2025