Όλοι τους έχουμε δει. Κάποιοι θα μπορούσαν να έχουν κοιτάξει επίμονα για να βρούν ένα ζευγάρι μάτια πίσω από το κράνος. Κάποιοι μέσα στην υπερβολή τους αμφιβάλλουν πως υπάρχει άνθρωπος πίσω από την ασπίδα. Η απευθείας σύγκρουσή τους με τον οργισμένο λαό είναι αυτή που τους αναγάγει σε σύμβολο της βίας, στο πιο μισητό όργανο της αστυνομίας.
Το σύγχρονο και πολύ δυνατό κείμενο του Ισπανού Felix Estaire, ο «ΜπΑΤσος», εστιάζει μοναδικά και χωρίς το σηκωμένο δάχτυλο του διδακτισμού στην ιδιοσυγκρασία και την φιλοσοφία ενός μέλους της Μονάδας Αποκατάστασης Τάξης. H μετάφραση της Κατερίνας Χριστοπούλου συνδυάστηκε με την σκηνοθετική ματιά της Κατερίνας Πολυχρονοπούλου και τις εντυπωσιακές ερμηνείες του Μπάμπη Χατζηδάκη και της Αρτέμιδος Ορφανίδου και από τον Οκτώβριο του 2015 ανεβαίνει κάθε Τετάρτη και Πέμπτη στις 9μ.μ. στον πολυχώρο Vault.
Παρακολουθώντας την παράσταση, μπαίνουμε στο σπίτι ενός μέλους των Μ.Α.Τ.. Το κλίμα είναι εξαρχής ποτισμένο με ένταση. Ο ήρωας μιλάει στην κάμερα. Σε απόγνωση και απελπισία εξομολογείται το έγκλημα που ετοιμάζεται να κάνει. Μέσα από φλας μπακ βλέπουμε τι τον οδήγησε στην απόφαση αυτή. Είναι δυνατόν το σύστημα να αποτελεί τον μεγαλύτερο εχθρό του;
Δεν καταφέραμε να κρατηθούμε μακριά από τον Μπάμπη Χατζηδάκη μετά την παράσταση. Τα νοήματα του έργου μέσα μας ανυπομονούσαν να εκτονωθούν σε μια καθαρή και εφ΄όλης της ύλης συζήτηση με τον τελευταίο μπάτσο που είδαμε μπροστά μας…
Ακολουθεί η συνέντευξη:
Ποιες ήταν οι σκέψεις σου όταν ήρθες για πρώτη φορά σε επαφή με το κείμενο του Felix Estaire;
Όταν το πρωτοδιάβασα εκείνο που μου τράβηξε την προσοχή ήταν το παιχνίδι και η σχέση που δημιουργεί μεταξύ κινηματογράφου και θεάτρου. Είναι ένα συνεπές παιχνίδι του συγγραφέα με βαθειά όμως αιτία. Η κάμερα που χρησιμοποιείται είναι απαραίτητο δραματουργικό στοιχείο για το έργο. Παράλληλα, το ερέθισμα που μου έδωσε το κείμενο ιδεολογικά ήταν πολύ ισχυρό. Το σύστημα έχει ιδρύσει κάποια σώματα της αστυνομίας τα οποία μπορεί να είναι εν μέρη οφέλειμα για τον πολίτη αλλά με τη δύναμη και τα όπλα που τους προσφέρονται μπορούν να γίνουν πολύ επικίνδυνα. Αυτό το φαινόμενο που δραματουργικά καταφέρνει να παρουσιάσει μαζί με όλες του τις αιτίες ο συγγραφέας με έκανε φυσικά να μην μπορώ να πω όχι σε αυτό το εγχείρημα.
Ποιος είναι ο ρόλος του τόπου και του χρόνου διεξαγωγής της παράστασης; Το «σήμερα» στην «Αθήνα» πώς σχετίζεται;
Το έργο είναι σύγχρονο. Γράφτηκε από έναν Ισπανό το 2014. Τα προβλήματα τα οποία θίγει όμως νομίζω πως είναι παγκόσμια. Η ασπίδα η οποία κρατώ στην παράσταση γράφει επάνω: ελληνική αστυνομία. Ωστόσο θα μπορούσε να γράφει και ισπανική. Το θέμα που αγγίζει αφορά απόλυτα όλες τις κοινωνίες, είναι δεν είναι καλά οργανωμένες. Αλλά και στο πέρασμα του χρόνου ισχύει το ίδιο. Φαντάζομαι ότι τα Μ.Α.Τ. είναι ένα σώμα που δεν θα καταργηθεί αύριο. Εάν οι άνθρωποι οι οποίοι είναι στο τιμόνι δεν χρησιμοποιούν αυτά τα σώματα για να εκτρέπουν τη δημοκρατία τότε φυσικά δεν θα υπάρχει λόγος να παιχτεί ξανά αυτό το έργο. Δυστυχώς όμως χρησιμοποιούνται κατ’ αυτό τον τρόπο και δεν πιστεύω ότι θα πάψει άμεσα να ισχύει αυτό.
Αυτή η χρήση των Μ.Α.Τ. διαφαίνεται μέσα από το έργο;
Το έργο παίρνει την αφορμή και βγάζει στη φόρα όλη αυτή τη λάθος χρήση του σώματος για να εξυπηρετεί συμφέροντα. Δεν ονομάζει τα συμφέροντα όμως καταγγέλλει την ύπαρξή τους. Συγκεκριμένα αναφέρει κάποια στιγμή « Πίστευα η κυβέρνηση χρησιμοποιεί την αστυνομία για να προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα» και αμέσως μετά «Νόμιζα πως η πλειονότητα των ανθρώπων δεν είχε φταίξει σε τίποτα. Βγήκαν στο δρόμο για να υπενθυμίσουν στους κυβερνόντες ότι η εξουσία τους υπάγεται στη λαϊκή βούληση». Η εκάστοτε κυβέρνηση έχει μια δύναμη στα χέρια της την οποία κατά καιρούς μπορεί να χρησιμοποιήσει για κάποιους λόγους. Εάν με τη χρήση αυτής της δύναμης εκτρέπεται η δημοκρατία, τότε οι λόγοι είναι λάθος. Αυτό παρουσιάζεται και στο κείμενο. Είναι καθαρά πολιτικό έργο.
Πώς εμφανίζεται η κόρη στην παράσταση;
Η εμπλοκή της κόρης δημιουργεί τη θεατρικότητα στην υπόθεση. Από τη μία επιτρέπει να φανεί η απόλυτη αφοσίωση του ήρωα στο παιδί του. Σαν ύπαρξη τον κυβερνά. Ωστόσο επιτρέπει να εμφανιστεί και το οιδιπόδειο σύμπλεγμα. Το ίδιο το κείμενο επιλέγει την κόρη για να κάνει την ψυχολόγο που τον βγάζει από το σώμα των Μ.Α.Τ.. Στις σκηνές αυτές υπάρχει ερωτισμός. Αποτελεί τέλος, την αιτία και τον λόγο για τον οποίο ο μπάτσος κάνει τις δεύτερες σκέψεις για το επάγγελμά του.
Πώς πλησίασες τον ρόλο του μπάτσου; Υπήρξε κάτι που σε προβλημάτισε κατά την προσέγγιση του;
Η λειτουργία που κάνει κάθε ηθοποιός είναι να επιτρέπει στην ύπαρξή του να εμφανίσει ποιότητες που ήδη περιέχει και να τις εκφράσει. Υπό αυτή την έννοια τα στοιχεία του Μπάτσου: η ευαισθησία, ο φόβος, η υπακοή στην υπηρεσία του, χρειάστηκε να βγούν μέσα από τον ίδιο τον εαυτό μου. Μπορεί να μην είναι υιοθετημένα από εμένα, είναι ωστόσο στοιχεία που υπήρχαν έτσι κι αλλιώς μέσα μου. Αυτή είναι η δουλειά που χρειάζεται να κάνει κάθε ηθοποιός. Να επιτρέπει να εμφανιστούν αυτά που έτσι κι αλλιώς υπάρχουν μέσα του. Γιατί αν δεν τα είχε δεν θα μπορούσε και να κάνει αυτή τη δουλειά. Δεν θα μπορούσε να υπάρξει γενικά αυτή η δουλειά. Στη ζωή οι άνθρωποι που δεν έχουν συνηθίσει σε αυτές τις συνθήκες του ηθοποιού επιτρέπουν στον εαυτό τους να εμφανίζει ένα πρόσωπο προς τα έξω. Αυτό δε σημαίνει πως είναι και το μοναδικό τους. Κατά καιρούς το μορφοποιούν και μάλιστα εν γνώσει τους. Πάρε παράδειγμα μια επίσκεψη στην τράπεζα ή έναν τσακωμό με φίλο. Στην περίπτωση του μπάτσου, είναι οι ποιότητες που ο συγγραφέας καθόρισε και αποφάσισε να εμφανίσει στον ήρωα του.
Θα μπορούσε κανείς να πει πως ο ήρωας φτάνει στα όρια της τρέλας;
Από την έναρξη ως και τη λήξη της παράστασης παρακολουθούμε έναν ήρωα ο οποίος τρέχει μπρος πίσω στο χρόνο μέσω των φλας μπακ. Τις αποφάσεις του τις έχει πάρει από την αρχή του έργου. Αυτά που παρακολουθούμε να συμβαίνουν έχουν ήδη συμβεί και είναι πράγματα που δεν χωράνε και πολύ στη λογική. Ωστόσο εκείνος δεν είναι τρελός, έχει οδηγηθεί από το σύστημα στα άκρα. Στο φινάλε το παραδέχεται κι ο ίδιος πως όλο αυτό είναι η δική του αλήθεια.
Η οποία (αλήθεια) πώς διαφοροποιείται από εκείνη της κόρης ή του θεατή της παράστασης;
Υπάρχει μια καταπληκτική διαφορά μεταξύ του ανθρώπου ο οποίος εκπαιδεύεται για να κάνει κάτι και του ανθρώπου ο οποίος δεν έχει μπει στη διαδικασία αυτή. Έστω ότι μια ομάδα 10-20 ανθρώπων αποτελεί ένα σώμα που λειτουργεί μόνο κατόπιν διαταγών. Αν κάποια μέλη αμφισβητήσουν και δεν εκτελέσουν τη διαταγή τότε ασφαλώς δεν θα υπάρχει σώμα. Αυτοί οι άνθρωποι εκπαιδεύονται κατ’ αυτόν τον τρόπο. Για να δρουν χωρίς να σκέπτονται. Το αν θα σκεφτούν μετά είναι άλλη ιστορία. Είναι τερατώδες παράπτωμα για τον μπάτσο να πει πως δεν θα ακολουθήσει τη διαταγή. Δεν μπορεί να κάνει τα στραβά μάτια. Υπάρχει και για εκείνον το «κακό» μόνο που το αποδίδει στην εντολή και όχι στην εκτέλεσή της.
Λέει «Ό,τι έκανα το έκανα επειδή ήταν η δουλειά μου. Οι πραγματικοί υπαίτιοι είναι τα αφεντικά μου, αυτοί που βρίσκονται πάνω από εμένα, αυτοί που αποφάσισαν πως πρέπει εγώ να λερώσω τα χέρια μου για να κρατήσουν τα δικά τους καθαρά. Κι αφού εγώ ασπάζομαι την ιδεολογία τους και γίνομαι το όχημα για την επιβολή της βίας τους, δεν είμαι παρά ένας τρομοκράτης με μισθό».
Πώς ήταν η συνεργασία σου με την σκηνοθέτη Κατερίνα Πολυχρονοπούλου αλλά και τους υπόλοιπους συντελεστές της παράστασης;
Γνώριζα από πριν την σκηνοθέτη Κατερίνα Πολυχρονοπούλου και την μεταφράστρια Κατερίνα Χριστοπούλου. Ήξερα πολύ καλά ότι τα αποτελέσματά τους δεν πέφτουν κάτω από τον πήχη. Σε αυτή τη δουλειά ωστόσο γνώρισα και νέους ανθρώπους. Διαπίστωσα ότι είναι εξίσου επαγγελματίες και αγαπούν πραγματικά αυτό που κάνουν. Δίνουν όλη τους την ψυχή για το θέατρο. Κάναμε μαζί μια καλή δουλειά. Είμαι πολύ χαρούμενος για το δέσιμο και τη δουλειά της ομάδας και θα ήθελα να τους ευχαριστήσω και δημόσια.
Σε ευχαριστούμε πολύ για το χρόνο σου. Καλή συνέχεια στις παραστάσεις!
Εγώ ευχαριστώ.
της Ευάνθης Αθανασιάδη, 5/2/2016
Συντελεστές
Μετάφραση: Κατερίνα Χριστοδούλου
Σκηνοθεσία: Κατερίνα Πολυχρονοπούλου
Σκηνικά-κοστούμια: Αγγελίνα Παγώνη
Βοηθός Σκηνοθέτη: Μάριος Παϊτάρης
Φωτογραφίες: Αγγελίνα Παγώνη
Επικοινωνία: Μαριάννα Παπάκη, Νώντας Δουζίνας
Παίζουν: Μπάμπης Χατζηδάκης, Άρτεμις Ορφανίδου
Η παράσταση είναι μια συμπαραγωγή του KP Theatre Group και του Πολυχώρου Vault
Πληροφορίες
Τετάρτη και Πέμπτη στις 21:00
Διάρκεια: 70 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)
Πληροφορίες-κρατήσεις: 213 0356472 / 6949534889
(για τηλεφωνικές κρατήσεις 11:00- 14:00 και 17:00-21:00)
Τιμές Εισιτηρίων: Γενική είσοδος: 10,00 ευρώ
Μειωμένο: 8,00 ευρώ (Φοιτητές/ Μαθητές / Σπουδαστές/ Κάτοχοι Κάρτας Πολυτέκνων (ΑΣΠΕ)/ ΑμΕΑ
Κάτοχοι Κάρτας Ανεργίας (ΟΑΕΔ): 5,00 ευρώ
Προπώληση VIVA: 8,00 ευρώ www.viva.gr
ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ VAULT Theatre Plus
Μελενίκου 26 Γκάζι, Βοτανικός τ.κ 10447
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 213-0356472, 6949534889
Email: Vaultvotanikos@gmail.com