Με αφορμή τη φετινή διοργάνωση των PSValueTalks 2025, ο κ. Κωνσταντινίδης, εκ μέρους της PostScriptum, μιλά για τον ρόλο του πολιτισμού ως παράγοντα ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι δημιουργοί στην Ελλάδα και για το πώς η τέχνη, η τεχνολογία και η επιχειρηματικότητα μπορούν να συνυπάρξουν δημιουργικά.
Κύριε Κωνσταντινίδη, τι είναι τα PSValueTalks και ποια είναι η βασική ιδέα πίσω από αυτή την πρωτοβουλία;
O τομέας του πολιτισμού, ειδικά στη χώρα μας, διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο, τόσο για την επίτευξη της κοινωνικής συνοχής όσο και της οικονομικής ανάπτυξης. Με αυτό το δεδομένο, η PostScriptum το 2015 ανέλαβε την πρωτοβουλία της διοργάνωσης των PSValueTalks, στοχεύοντας στη δημιουργία μιας πλατφόρμας διαλόγου και δικτύωσης, με κύριο άξονα τον ψηφιακό πολιτισμό, ο οποίος ήταν τότε η κύρια δραστηριότητά μας. Σύντομα, αντιληφθήκαμε πως υπάρχουν και άλλες θεματικές οι οποίες απασχολούν τους επαγγελματίες και τους φορείς του πολιτισμού και στις οποίες οι εμπλεκόμενοι εταίροι ενδιαφέρονται να καταθέσουν τις απόψεις τους.
Έτσι, στο πλαίσιο του προγράμματος εταιρικής υπευθυνότητας που υλοποιούμε, προχωρήσαμε στην καθιέρωση των PSValueTalks, με στόχο να αναδείξουμε τον ρόλο του πολιτισμού ως μοχλού ανάπτυξης, να ενθαρρύνουμε συνέργειες μεταξύ δημόσιου, ιδιωτικού τομέα και κοινωνίας των πολιτών και να προωθήσουμε την εξωστρέφεια, μέσα από στρατηγικές συνεργασίες.
- Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίζουν σήμερα οι άνθρωποι του πολιτισμού στην Ελλάδα;
Κατά τη γνώμη μου, η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίζουν σήμερα οι άνθρωποι του πολιτισμού στην Ελλάδα είναι η έλλειψη σταθερού πλαισίου και υποστήριξης, οικονομικής, θεσμικής αλλά και κοινωνικής. Οι περισσότεροι δημιουργοί λειτουργούν με τεράστια προσωπική προσπάθεια, χωρίς σταθερές δομές που να τους επιτρέπουν να σχεδιάσουν μακροπρόθεσμα.
Υπάρχει επίσης μια ανασφάλεια γύρω από το πώς αποτιμάται η πολιτιστική εργασία — σαν να είναι “πάθος” και όχι επάγγελμα. Παρ’ όλα αυτά, βλέπουμε μια γενιά καλλιτεχνών και πολιτιστικών φορέων που, μέσα από τη συνεργασία, την εξωστρέφεια και τη χρήση νέων εργαλείων, καταφέρνει να δημιουργεί, παρά τις δυσκολίες, κάτι ζωντανό και ουσιαστικό.
- Με ποιον τρόπο μπορούν οι καλλιτέχνες –όπως οι άνθρωποι του θεάτρου– να ωφεληθούν από τα PSValueTalks;
Εφέτος, στο Φόρουμ έχουμε δύο θεματικές που πιστεύουμε ότι ενδιαφέρουν όχι μόνο τους δημιουργούς, αλλά και τον κόσμο του πολιτισμού και της οικονομίας εν γένει. Πιο συγκεκριμένα, στην πρώτη ενότητα αναδεικνύουμε και αποσαφηνίζουμε τις σύγχρονες τάσεις, τα εργαλεία, τις στρατηγικές και τα χρηματοδοτικά εργαλεία που διαμορφώνουν τον μετασχηματισμό της πολιτιστικής παραγωγής και κατανάλωσης στο νέο οικονομικό τοπίο, ενώ στη δεύτερη ενότητα εστιάζουμε στον τρόπο με τον οποίο οι δημιουργοί επαναπροσδιορίζονται, υπό το πρίσμα της ραγδαίας ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης, ενώ παράλληλα διερευνούμε και τα εργαλεία που έχουν στη διάθεσή τους.
- Πώς μπορεί ένας καλλιτέχνης να συνδυάσει τη δημιουργικότητα με την επιχειρηματικότητα χωρίς να “χαθεί” η καλλιτεχνική του ταυτότητα;
Νομίζω πως αρκεί ο καλλιτέχνης να βλέπει την επιχειρηματικότητα όχι σαν κάτι “ξένο” ή απειλητικό, αλλά ως ένα εργαλείο που μπορεί να στηρίξει και να αναδείξει το έργο του. Το πιο σημαντικό είναι να έχει ξεκάθαρη πυξίδα -να ξέρει τι θέλει να εκφράσει και γιατί.
Από εκεί και πέρα, η στρατηγική, η επικοινωνία, οι συνεργασίες, όλα μπορούν να υπηρετήσουν αυτό το όραμα, όχι να το αλλοιώσουν. Και, τελικά, η αυθεντικότητα είναι το πιο δυνατό “brand” που έχει ένας καλλιτέχνης. Αν παραμένει πιστός σε αυτήν, η επιχειρηματική του πλευρά μπορεί να γίνει γέφυρα, όχι εμπόδιο, ανάμεσα στο έργο του και στο κοινό.
- Και τέλος, τι σημαίνει για εσάς προσωπικά «πολιτισμός» στη σημερινή εποχή;
Πολιτισμός για μένα προσωπικά είναι η ελευθερία στην έκφραση. Η λέξη “ελευθερία” προκύπτει από το “ἐλεύθειν ὅπου ἐρᾶ τίς”, που σημαίνει “να πηγαίνει κάποιος εκεί όπου αγαπάει. Και να του επιτρέπεται να το κάνει.
Ειδικότερα για εμάς τους Έλληνες, σημαντική θέση έχει η Γλώσσα στον Πολιτισμό μας. Γνωρίζοντας την καλύτερα, ανακαλύπτουμε εκατοντάδες αφορμές δημιουργίας από τη δομή, τη μουσικότητα, την ετυμολογία, την πολυεπίπεδη διάστασή της.
Πολιτισμός στη σημερινή εποχή σημαίνει ο τρόπος που επιλέγουμε να ζούμε μαζί. Δεν περιορίζεται στις τέχνες ή στην παράδοση· είναι η καθημερινή μας στάση απέναντι στον άλλο, στη φύση, την τεχνολογία και στο παρελθόν μας. Είναι ο σεβασμός στη διαφορετικότητα, η ευαισθησία απέναντι στο κοινό καλό και η ικανότητα να συνδυάζουμε τη δημιουργικότητα με την ευθύνη. Σ’ έναν κόσμο που αλλάζει με ιλιγγιώδη ταχύτητα ο πολιτισμός είναι η πυξίδα που μας βοηθά να μη χάσουμε τον ανθρωπισμό μας.
Σας περιμένουμε λοιπόν την Τρίτη 11 Νοεμβρίου, στην Εθνική Πινακοθήκη για τα PSValueTalks 2025. Οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν 2 θεματικές ενότητες, 4 πάνελ, 2 στρογγυλές τράπεζες και πάνω από 30 ομιλητές και ομιλήτριες. Η συμμετοχή είναι δωρεάν. Για πληροφορίες, πρόγραμμα και εγγραφή επισκεφθείτε τον ιστότοπο psvaluetalks.gr.