«Νάχτλαντ» του Μάριους φον Μάγενμπουργκ σε σκηνοθεσία του Νικορέστη Χανιωτάκη στο Θέατρο Αποθήκη

Η παράσταση «Ναχτλαντ» είναι μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα εμπειρία που σε κάνει να σκεφτείς βαθύτερα. Εξερευνά με ευαισθησία πώς οι διαφορετικές εμπειρίες επηρεάζουν την οπτική κάθε χαρακτήρα, ενώ η Πέγκυ Τρικαλιώτη δίνει μια αυθεντική και συγκινητική ερμηνεία. Όλοι οι ηθοποιοί πλαισιώνουν αρμονικά την ιστορία, προσφέροντας μια παράσταση που αξίζει να παρακολουθήσει κανείς.

Το έργο τέχνης ενός εγκληματία, είναι άξιο θαυμασμού; Είναι τεχνη; Έχει αξία; Ποιος το αποδέχεται, ποιος όχι και γιατί;
Πολιτικό θέατρο με πολλές παρόμοιες σκέψεις και ερωτηματικά, μέσα σε πικρό χιούμορ.
Ναχτλαντ, ο τοπος που βασιλευει το αιώνιο σκοτάδι, στο θέατρο Αποθήκη.

Το να φεύγεις τελευταίος από την αίθουσα σημαίνει πολλά για μία παράσταση. Δείχνει πόσο σε άγγιξε ένα έργο και τι διεργασίες άρχισαν να γίνονται μέσα σου με αφορμή αυτό. Δείχνει πως όσα διαδραματίστηκαν πάνω στη σκηνή δημιούργησαν τέτοιον κουρνιαχτό μέσα σου που χρειάζεσαι τον χρόνο σου μέχρι να κατακάτσει και να επιστρέψεις στην πραγματικότητα.
Η εκκαθάριση ενός σπιτιού πονάει πολύ. Καλείσαι να αντιμετωπίσεις καλά κρυμμένα μυστικά ή ακόμα και πράγματα που ήταν μπρος στα μάτια σου, αλλά δεν τα έβλεπες. Καλείσαι να αναμετρηθείς με φαντάσματα του παρελθόντος, να επουλώσεις ή να ανοίξεις παλιές πληγές, να ζητήσεις τον λόγο από ανθρώπους που έχουν φύγει από τη ζωή, να ζητήσεις απαντήσεις που δεν μπορούν πλέον να σου δοθούν, να συγχωρήσεις και να ζητήσεις συγχώρεση από άτομα που δεν είναι πια εδώ…
Κάθε αντικείμενο που αγγίζεις έχει να σου πει κάτι, αν το αφουγκραστείς. Κάθε αντικείμενο που ακουμπάς και έχεις φαινομενικά κάθε εξουσία πάνω του είτε να το κρατήσεις, είτε να το πετάξεις, είτε να το καταστρέψεις, δεν είναι τόσο αθώο όσο νομίζεις. Ένας κιτς πίνακας λόγου χάρη ή ένα δαχτυλίδι- οικογενειακό κειμήλιο έχουν τη δύναμη είτε να σε κρατήσουν δέσμιο νοσηρών προκαταλήψεων και απωθημένων υποσυνείδητων αντιλήψεων, είτε να σε πετάξουν σε βαθιά νερά, όπου δεν αναγνωρίζεις πλέον τον εαυτό σου, είτε να σε καταστρέψουν.
Ένας πίνακας με την υπογραφή του Χίτλερ.
Κι ένα δαχτυλιδάκι με τα αρχικά ΒΜ και τη φράση “Μη με ξεχάσεις”.
Και δυο αδέλφια. Μια γυναίκα κι ένας άντρας, η κόρη κι ο γιος του αποθανόντος πατέρα. Που δεν είναι παρά οι δυο όψεις της Γερμανίας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η κόρη, το ανδροπρεπές θηλυκό με τον ρεαλιστικό κυνισμό που, αφήνοντας πίσω του τα αποκαΐδια του ηττημένου Γ’ Ράιχ, κοιτάει και προχωρά μπροστά στον δρόμο της ανασυγκρότησης και της ανάπτυξης με κάθε κόστος.
Κι ο γιος, το φαινομενικά ευαίσθητο αρσενικό που, προσπαθώντας να εξευμενίσει τις Ερινύες του Ολοκαυτώματος, παντρεύεται μια Εβραία ως υποσυνείδητη πράξη εξιλέωσης.
Και η Εβραία νύφη. Η Τζούντι που -τι κι αν έχουν περάσει σχεδόν 80 χρόνια από το 1945;- παραμένει Τζούντιθ (Ιουδήθ). Και το συλλογικό τραύμα της φυλής της δεν λέει να κλείσει, γιατί είτε ως θύμα είτε ως θύτης πάντα θα κατατρύχεται από τον γερμανικό και τον παλαιστινιακό λαό.
Κι ο σύζυγος της αδερφής. Ο άβουλος και ευεπηρέαστος λαός που, βαυκαλιζόμενος από τις υποσχέσεις για γρήγορο και εύκολο κέρδος, δηλητηριάζεται τόσο εύκολα και που ο χαμός του αντιμετωπίζεται απλώς ως μια παράπλευρη απώλεια.
Και τέλος η πραγματογνώμονας/ μεσίτρια με τον υποψήφιο αγοραστή. Οι ωμοί εκπρόσωποι του καπιταλισμού βάσει του οποίου τα πάντα έχουν κάποια τιμή. Είτε μιλάμε για πίνακες, είτε μιλάμε για ανθρώπους, είτε μιλάμε για σχέσεις.
Nachtland.
Ο ου-τοπικός τόπος όπου βασιλεύει το αιώνιο σκοτάδι.
Που μπορεί να είναι μια γεμάτη σκόνη σοφίτα.
‘Η μια ολόκληρη χώρα.
Ή ολάκερος ο κόσμος.
Ή, ίσως, η ψυχή του τέρατος που καθένας κρύβει μέσα του…

“Nachtland” ή “Σκοταδοχώρα” θα μπορούσαμε να πούμε.
Ένα έργο πολύ πρόσφατο (γράφτηκε το 2022), πράγμα που σημαίνει ότι έχει συγκεντρώσει αιχμές των τελευταίων ετών που μας αφορούν.
Μία έξυπνη ιδέα τού συγγραφέα, γίνεται η αιτία αντιπαραθεσης δύο ζευγαριών, βγάζοντας στη φόρα τα” άπλυτα” μας.
Δύο αδέλφια (Κάτια Γκουλιωνη /Γιάννης Στεφόπουλος) καθαρίζουν το σπίτι τού πατέρα τους, που πέθανε πριν 15 μέρες και ανακαλύπτουν έναν μικρό πίνακα. Στην αρχή το γεγονός είναι αδιάφορο, σκέφτονται να τον πετάξουν με τα υπόλοιπα άχρηστα, τον θεωρούν κιτς. Όλα αυτά μέχρι τη στιγμή που εντοπίζουν μια υπογραφή πάνω στον πίνακα, δηλωτικη του ότι έχει φιλοτεχνηθει από τον Αδολφο Χίτλερ.— at Θέατρο Αποθήκη.
Αυτόματα οι διαθέσεις αλλάζουν, ο πίνακας γίνεται χαριτωμένος στα μάτια των περισσοτέρων από την παρέα και βέβαια αρχίζουν να σκέφτονται τι σημαίνει αυτός ο πίνακας… σε χρήμα, αν τον πουλήσουν.
Το μόνο “πρόβλημα” της παρέας είναι η σύζυγος τού αδελφού, που είναι Εβραια και θέλει την καταστροφή τού πίνακα, αφού τον δημιούργησε ένας σφαγέας.
Στη συνέχεια εμφανίζεται και υποψήφιος αγοραστής, στου οποίου μάλιστα τη δελεαστική προσφορά περιλαμβάνεται και κάτι που μας θυμίζει την ταινία “Ανήθικη πρόταση”.
Έργο που μας προβλημάτισε για το πόσο κουβαλάμε στο κύτταρο μας την ιστορία, καθώς και για τα κριτήρια που έχουμε στην Τέχνη. Κρίνουμε έναν πίνακα από την τέχνη /τεχνική του ή από την υπογραφή που φέρει?
Πολύ καλή η ερμηνεία της Πεγκυς Τρικαλιωτη και ακολουθούν κατά τη γνώμη μου οι δύο άντρες. Έχω πρόβλημα με την ερμηνεία τής Κατιας Γκουλιωνη που την αγαπήσαμε στην “Ευτυχία” και στη θεατρική “Σωτηρία με λένε “. Η ερμηνεία της ήταν ανευρη σε μεγάλο μέρος, ίσως ήταν σκηνοθετική οδηγία του Νικορεστη Χανιωτακη.
Δείτε την παράσταση, σίγουρα αξίζει για το καλογραμμένο κείμενο (αν εξαιρέσω τον διδακτισμο σε κάποια σημεία) και τους προβληματισμούς που βάζει. 😊