Γράφει η Έλενα Γαζγαλή
Πάντα με αγγίζει βαθιά η τέχνη που αφυπνίζει ,που σου ανοίγει νέα μονοπάτια σκέψης χωρίς να γίνεται διδακτική ή να λαϊκίζει πιάνοντας απλά τον κοινωνικό σφυγμό. Το θέατρο έχει ένα μαγικό τρόπο να εκθέτει μπροστά σου μια πραγματικότητα από οποιοδήποτε τόπο και χρόνο και συγχρόνως να καθρεφτίζει και ένα ολοζώντανο παρόν και όταν αυτό κατορθώνεται έχεις ζήσει μια μυσταγωγική εμπειρία. Στην παράσταση «Νεκρές Ψυχές» του Νικολάι Γκόγκολ σε σκηνοθεσία και θεατρική διασκευή της Σοφίας Καραγιάννη ζήσαμε για ακόμη μια φορά από την ομάδα Gaff τη θαυματουργική τέχνη του θεάτρου.
Η Σοφία Καραγιάννη επέλεξε ένα λογοτεχνικό έργο του 1840, το μοναδικό μυθιστόρημα του Γκόγκολ και απέδειξε για άλλη μια φορά πως όταν γίνεται η σωστή ανάγνωση και μια ουσιαστική θεατρική διασκευή μπορούν οι θεατές να νιώσουν πόσο βαθιά επίκαιρο είναι σήμερα ένας κλασικός συγγραφέας. Κατόρθωσε να διατηρήσει την λογοτεχνική αξία του κειμένου επιλέγοντας σκηνοθετικά να είναι παρών ο συγγραφέας σε όλο το έργο ως παντογνώστης αφηγητής που κινεί τη δράση και ορίζει την αρχή και το τέλος του κύκλου της ζωής των ηρώων. Ακόμα και το τέλος που επέλεξε να δώσει (καθώς δεν μας το παρέδωσε ο ίδιος ο συγγραφέας αλλά κατέστρεψε το δεύτερο μέρος ) έχει ίσως ασυνείδητα κάτι από το τέλος της ζωής του Γκόγκολ. Έχοντας ζυγίσει με ακρίβεια κάθε μικρή λεπτομέρεια από την κάθε κίνηση ,την αλλαγή φωτισμού, την επιλογή σκηνικών και κοστουμιών, τα σημεία της μουσικής υπόκρουσης ενορχήστρωσε μια καθόλα άρτια παράσταση με ρυθμό, μέτρο και αρμονία. Έχοντας στη φαρέτρα της πέντε ταλαντούχους ηθοποιούς κατορθώνει και παρουσιάζει ολόκληρο το λογοτεχνικό σύμπαν του Γκόγκολ και μάλιστα με τα απολύτως απαραίτητα σκηνικά ,κοστούμια και αντικείμενα τα οποία επιμελήθηκε η Γεωργία Μπούρδα.
Λιτά σκηνικά και κοστούμια που όμως μας μετέφεραν την ατμόσφαιρα της εποχής αλλά και απόλυτα λειτουργικά εξυπηρετούσαν την δράση και την πλοκή.
Ο Γιώργος Χριστιανάκης έγραψε την πρωτότυπη μουσική για την παράσταση και ειλικρινά με ταξίδεψε στον κόσμο του παραμυθιού. Εκεί που οι άψυχες κούκλες αρχίζουν να ζωντανεύουν λες και τους φύσηξε πνοή ο ήχος της μουσικής. Σαν τις νεκρές ψυχές του Γκόγκολ που τους δίνει φωνή για δικαίωση η γραφή του. Έδεναν και τόσο αρμονικά και οι φωτισμοί που σχεδίασε η Βασιλική Γώγου δημιουργώντας την αίσθηση ενός δυστοπικού τοπίου.
Ο Ιωσήφ Ιωσηφίδης σε ένα ρεσιτάλ ερμηνείας ενσαρκώνει τον κεντρικό ρόλο του Τσιτσικώφ αποκαλύπτοντας την απελπιστική κατάσταση της ανθρώπινης ψυχής όπως την διαμόρφωσαν οι κοινωνικές δομές μιας παραπαίουσας κοινωνίας Συνοδοιπόροι του στην σκηνή ο Κωνσταντίνος Πασσάς, ο Γιάννης Μάνθος , ο Διονύσης Λάνης και ο Χρήστος Παπαδόπουλος ερμηνεύουν σχεδόν με μαγική εναλλαγή όλους τους υπόλοιπους χαρακτήρες από τους μουζίκους και τους γαιοκτήμονες έως τα σκυλιά και τις γυναίκες συζύγους με ισάξιο υποκριτικό ταλέντο. Υποδειγματική έκφραση του λόγου, έκφραση που εικονοποιεί κάθε συναίσθημα, άριστη κίνηση την οποία επιμελήθηκε η Μαργαρίτα Τρίκκα και της αξίζουν πολλά συγχαρητήρια καθώς έφτανε μόνο η κίνηση των βουβών ηθοποιών για να στείλει το ηχηρό μήνυμα και σχόλιο για τα βαθιά κοινωνικά προβλήματα που καυτηριάζει.
Η θεατρική ομάδα GAFF για άλλη μια φορά μας πρόσφερε αξιοθαύμαστη σκηνική παρουσία που ξεπέρασε κάθε μας προσδοκία και ξεδίψασε την ψυχή μας. Εκτός της υποκριτικής δεινότητας των ηθοποιών αξίζει να σημειωθεί πως φαίνεται η σκληρή δουλειά, η προσήλωση και το μεράκι τους. Πάνω απ’ όλα κυριαρχεί το « εμείς» έναντι του «εγώ», η ομαδικότητα, ο σεβασμός και η συνοχή αυτής της ομάδας ακόμα και όταν υπάρχει ένταξη και νέων μελών όπως τώρα. Μια παράσταση άριστη , άψογη όπου τίποτα και κανείς δεν περισσεύει και που συγχρόνως θα μπορούσε να αποτελέσει και πρότυπη θεατρική διδασκαλία. Από τις κορυφαίες παραστάσεις της χρονιάς που πρέπει να ιδωθεί, για μένα σίγουρα θα υπάρξουν πολλές ακόμη φορές.