Τέσσερα χρόνια μετά το εξαιρετικά ατμοσφαιρικό θρίλερ «Η Μάγισσα», ο οραματιστής και ραγδαία ανερχόμενος Αμερικανός σκηνοθέτης Ρόμπερτ Έγκερς, επιστρέφει με την δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του, τον «Φάρο», ένα ακόμη πιο αινιγματικό έργο υπαρξιακού τρόμου.
Η ιστορία τοποθετείται στη Νέα Αγγλία των Ηνωμένων Πολιτειών, γύρω στο 1890. Σε ένα μυστηριώδες νησί, δυο φρουροί ενός απομονωμένου φάρου, έχουν χρέος να μείνουν στο πόστο τους για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα. Εκεί θα έρθουν κοντά, θα συγκρουστούν και τελικά θα βυθιστούν στα ανείπωτα μυστήρια αυτού του παράξενου μέρους. Το πέρασμα του χρόνου θα φέρει στην επιφάνεια το πνιγηρό αίσθημα απομόνωσης, θα ανασύρει σκοτεινές φαντασιώσεις και τελικά θα στρέψει τους δυο άνδρες στην παράνοια.
Εάν η «Μάγισσα» εξερευνούσε ένα θηλυκό αρχέτυπο τρόμου, τότε ο «Φάρος» εξερευνά τα σκοτεινά ένστικτα των αντρών, όταν αυτοί αφεθούν σε ένα παιχνίδι εξουσίας με κόστος τη δική τους πνευματική ισορροπία. Ο Γουίλεμ Νταφόε και ο Ρόμπερτ Πάτινσον προσεγγίζουν με θεατρική ένταση και ακρίβεια τους χαρακτήρες τους, οι οποίοι στέκουν αβοήθητοι μέσα στο παραισθησιογόνο σασπένς της ιστορίας. Ο καπετάνιος/μέντορας (Νταφόε) και ο πρώην ξυλοκόπος/μαθητής (Πάτινσον) δεν θα μπορούσαν να είναι πιο διαφορετικοί μεταξύ τους. Η εξοντωτική συντήρηση του φάρου και τα σκληρά καθημερινά τους καθήκοντα, αποτελούν μια βασανιστική ρουτίνα κάτω από τις ριπές του ανέμου και το πηχτό σκοτάδι. Στο απόκοσμο αυτό μέρος, θα ζωντανέψουν οι αιώνιοι μύθοι και οι αρχαίοι θρύλοι που θα απειλήσουν με παράδοξο τρόπο τους δυο ήρωες. Η κουραστική καθημερινότητα θα είναι μόνο η αρχή ενός βιβλικού ολέθρου.
Η ατμοσφαιρική, ασπρόμαυρη φωτογραφία της ταινίας, αποτελεί από μόνη της έναν χαρακτήρα του έργου. Το αινιγματικό σκοτάδι δημιουργεί την ατμόσφαιρα μέσα στην οποία οι δυο χαρακτήρες θα χάσουν τις ψυχές τους. Για να πετύχει καλλιτεχνικά το φιλόδοξο όραμά του, ο σκηνοθέτης γύρισε το φιλμ του σε υψηλής ποιότητας ασπρόμαυρο και επέλεξε τετράγωνο κάδρο (1.19:1). Με αυτόν τον τρόπο, κατόρθωσε να συνδυάσει τον μινιμαλιστικό τρόμο με τη γοτθική ατμόσφαιρα του τοπίου, στη Νέα Σκωτία του Καναδά. Πέρα από την έμφαση στη σημασία της φυσικής τοποθεσίας, ιδιαίτερη έρευνα έγινε για τον ρεαλισμό της γλώσσας, καθώς οι δυο ηθοποιοί προσέγγισαν με αφοσίωση τη διάλεκτο του 19ου αιώνα.
Το σενάριο, το οποίο γράφτηκε από τους αδερφούς Ρόμπερτ και Μαξ Έγκερς, έχει επιρροές από πολλές μεταφυσικές ιστορίες που μεταφέρονταν από γενιά σε γενιά μέσω της προφορικής παράδοσης, τους μύθους φαντασμάτων και διάσημες folk ιστορίες, αυτές που λέγονται γύρω από τη φωτιά. Έχοντας πολλά σημεία αναφοράς (από την στοιχειωμένη λογοτεχνία του Χ. Φ. Λάβκραφτ μέχρι τον «Μόμπι Ντικ» και από τον μύθο του Προμηθέα μέχρι την «Έβδομη Σφραγίδα» του Μπέργκμαν, αλλά και τις κλασικές παραγωγές του Βαλ Λιούτον), o Ρόμπερτ Έγκερς περνάει στην ταινία του μια πληθώρα καλλιτεχνικών επιρροών. Όμως τη μεγάλη επιρροή του την άσκησε η ζωγραφική και τα ιστορικά ντοκουμέντα της ζωής των ναυτικών, της περιόδου του 1890, στοιχεία που μετουσιώθηκαν στον κινηματογραφικό καμβά του έργου.
Η παραγωγή ξεκίνησε το 2018 και τα γυρίσματα διήρκεσαν 32 μέρες, ξεκινώντας στις αρχές Απριλίου της ίδιας χρονιάς. Οι αληθινές τοποθεσίες στις οποίες έγιναν τα γυρίσματα έδωσαν ξεχωριστό ρεαλισμό στο φιλμ, ενώ ο διευθυντής φωτογραφίας Γιάριν Μπλάσκε δούλεψε με ειδικούς φακούς προκειμένου να αποτυπώσει πειστικά και ατμοσφαιρικά το μακρινό φως μέσα στο πυκνό σκοτάδι (υποψήφιος για Όσκαρ Φωτογραφίας). Ο ρυθμός του φιλμ είναι ανάλογος του ύφους, καθώς οι ιστορίες των δυο αντρών ξεδιπλώνονται σταδιακά μέσα στο ιδιόμορφο στιλιζαρισμένο σύμπαν. Η εμμονή με το καθήκον, οι θολές μνήμες, οι αληθινές ταυτότητες πίσω από τον μύθο, οι επίπονες σωματικά βάρδιες και η απελπισία των ηρώων μέσα σε έναν φάρο που μοιάζει ξεχασμένος από τους ανθρώπους οδηγούν το αδιάκοπο ψυχολογικό ταξίδι, συνθέτοντας ένα πραγματικά αξιόλογο υπαρξιακό θρίλερ.
ΗΠΑ-Καναδάς, 2019.
Διάρκεια: 109′.
Σκηνοθεσία: Ρόμπερτ Έγκερς.
Πρωταγωνιστούν: Ρόμπερτ Πάτινσον, Γουίλεμ Νταφόε, Βαλέρια Καραμάν
Προβάλλεται στις εξής αίθουσες: ΔΑΝΑΟΣ – MIΚΡΟΚOΣMOΣ – ΕΛΛΗ.
Από τον Κωνσταντίνο Στραγαλινό