H εταιρεία μας έστειλε επιστολή προς το ΕΚΚ την οποία κοινοποίησε στο Υπουργείο. Τα ερωτήματα παραμένουν ανοιχτά όσο οι απαντήσεις είναι ασαφείς και περίεργες. Για λόγους αρχής και προστασίας μας την κοινοποιούμε και στα social media.
Ανοιχτή επιστολή 9/5/2021
Προς τον Πρόεδρο και το Δ.Σ. του Ε.Κ.Κ.
Προς το Γενικό Διευθυντή του Ε.Κ.Κ.
Προς το Διευθυντή Ανάπτυξης και Παραγωγής του Ε.Κ.Κ.
Κοινοποίηση: Υπουργό Πολιτισμού, Υφυπουργό Πολιτισμού
Αγαπητοί κύριοι, κυρίες
Από τον πρόσφατο κατάλογο προεγκρίσεων, με ημερομηνία 28 Απριλίου 2021, όπως αναρτήθηκε και στο site του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, προέκυψαν ορισμένα σαφή ερωτήματα, τόσο για την διαδικασία όσο και για την μέθοδο αξιολόγησης των προς έγκριση για οικονομική ενίσχυση προτάσεων που υποβάλλονται στο ΕΚΚ.
Είναι ιδιαίτερα αποθαρρυντικό το γεγονός ότι υφίσταται μια σαφής σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ των επιτροπών αξιολόγησης (οι ονομαζόμενοι και readers από το Ε.Κ.Κ.) και των σκηνοθετών ή παραγωγών ή σκηνοθετών – παραγωγών οι οποίοι υποβάλλουν αίτημα οικονομικής ενίσχυσης στο Ε.Κ.Κ.
Συγκεκριμένα, ταυτίζονται τρία ονόματα της επιτροπής αξιολόγησης σεναρίων με τους αποδέκτες αντίστοιχα τριών σκηνοθετών που έλαβαν τελικώς προέγκριση χρηματοδότησης.
Ασφαλώς και δεν υπεισερχόμαστε στην αξιολόγηση των τριών ως άνω εγκεκριμένων σχεδίων παραγωγής. Η συγκεκριμένη παρέμβαση δεν αφορά τα σχέδια αυτά καθαυτά. Η παρούσα αφορά το γεγονός ότι το Ε.Κ.Κ., ως φορέας ελεγχόμενος και χρηματοδοτούμενος από το ελληνικό δημόσιο, δεν διαφυλάσσει κατ’ ελάχιστον την αρχή της διαφάνειας. Αυτή η αρχή είναι υποχρέωση και όχι επιλογή. Αυτήν την αρχή οφείλει να τηρεί το ΕΚΚ προς όλους όσους υποβάλλουν το σχέδιό τους προς αξιολόγηση.
Και αν ακόμα ήθελε απαντηθεί στο παραπάνω εύλογο ερώτημα ότι δεν αναλαμβάνουν οι αξιολογητές να κρίνουν τον εαυτό τους, αυτό δεν μπορεί να είναι με σαφήνεια γνωστό σε όλους όσους κρίνονται, καθώς δεν γνωρίζουν τα άτομα που αξιολόγησαν το σχέδιό τους. Δεν πληροφορούνται οι κρινόμενοι τα ονόματα των όσων έκριναν το σχέδιό τους. Μια απλή δήλωση επ’ αυτού εκ μέρους του ΕΚΚ δεν αρκεί και δεν διασφαλίζει την νομιμότητα.
Οι δε επικλήσεις στις διαδικασίες άντλησης αναγνωστών από «δεξαμενή» με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα, δεν αντιλέγει ουδέν στα παραπάνω. Το ασυμβίβαστο αιτούντα και κρίνοντα δεν καλύπτεται από τις προσχηματικές απαντήσεις του ΕΚΚ.
Άλλωστε δεν είναι και πολύ δίκαιο να επικαλεστεί το ΕΚΚ τα ευρωπαϊκά πρότυπα, όταν ήδη έχουμε εκτεθεί άπαντες οι παραγωγοί και σκηνοθέτες για τη μη τήρησή τους.
Επιπρόσθετα, το ζήτημα της σύγκρουσης συμφερόντων γεννάται και από το γεγονός ότι ένας οργανισμός ο οποίος διανέμει ουσιαστικά δημόσια κονδύλια, πρέπει να φροντίζει, τουλάχιστον, να μη συμμετέχουν στην επιτροπή αξιολόγησης άτομα, που είτε έχουν καταθέσει πρόταση για αξιολόγηση, είτε συνδέονται με παραγωγούς που έχουν καταθέσει αίτημα για αξιολόγηση.
Υπάρχει τόση ένδεια αξιολογητών στην Ελλάδα; Είναι αναντικατάστατοι όσοι συμμετέχουν σε αυτή την επιτροπή; Είναι τόσο μικρή η δεξαμενή απολογητών στην Ελλάδα;
Παρακάμπτοντας την, από προσωπική ευθιξία, υποχρέωση ενός αξιολογητή να μην αποδεχθεί την θέση του σε περίπτωση που έχει υποβάλλει σχέδιο παραγωγής προς αξιολόγηση, είναι απορίας άξιο το γεγονός ότι το ίδιο το Ε.Κ.Κ. δεν επιλήφθηκε επ’ αυτού.
Λέμε ουσιαστικά ότι, ο ίδιος ο αξιολογητής όφειλε να παραιτηθεί της θέσης του αφ’ ης στιγμής έχει καταθέσει σχέδιο προς έγκριση. Και αν δεν το έκανε ο ίδιος, όφειλε το Ε.Κ.Κ. δια των οργάνων του να τον αποκλείσει από την θέση του αξιολογητή.
Επαναλαμβάνουμε ότι το Ε.Κ.Κ. διαχειρίζεται δημόσιο χρήμα και οφείλει την τήρηση του μέγιστου των κανόνων διαφάνειας. Επίσης, οφείλει το Ε.Κ.Κ. να γνωρίζει ότι οι αποφάσεις του ελέγχονται από πολιτικό προϊστάμενο.
Ξέρετε, θα ήταν υπέροχο να ζούμε σε μια χώρα, όπου ο ανεξάρτητος κινηματογράφος είναι πραγματικά ανεξάρτητος και μπορεί να χρηματοδοτηθεί από ιδιώτες. Γνωρίζετε ότι αυτό συμβαίνει σε χώρες με ανεπτυγμένη κινηματογραφική βιομηχανία. Στην Ελλάδα όμως η θέση και απόφαση του ΕΚΚ δεν είναι επιλογή. Είναι υποχρέωση. Και εκ του νόμου φυσικά.
Στο σημείο αυτό θέτουμε το πρώτο ερώτημα : Υπάρχουν κανόνες δεοντολογίας στο Ε.Κ.Κ. σχετικά με την επιτροπή αξιολόγησης;
Επιπρόσθετα και επί του ζητήματος που αφορά την δική μας εταιρεία παραγωγής :
1. Έχουμε καταθέσει το σχέδιο παραγωγής με τίτλο “GUEST” (Επισκέπτης) στο Ε.Κ.Κ. συμπαραγωγής Ελλάδας, Σερβίας, Βόρειας Μακεδονίας, το οποίο κρίθηκε από την προηγούμενη επιτροπή αξιολόγησης θετικά ως σενάριο αλλά ανεπαρκές στο παραγωγικό του μέρος. Σημειώνουμε ότι το σχέδιο έχει λάβει αρχικά έγκριση για το στάδιο του development 12.500 ευρώ. Επικουρική σημείωση : Το Σενάριο εγκρίθηκε, αλλά ο τότε διευθυντής παραγωγής και ανάπτυξης, έκρινε ότι το χρηματοδοτικό πλάνο και ο σχηματισμός παραγωγής δεν είναι επαρκής. Ως εκ τούτου εισηγήθηκε την απόρριψη του σχεδίου.
2. Επανυποβάλλαμε το σχέδιό μας, με την αντίστοιχη επιμέλεια σεναρίου και σχετική έκθεση επιμέλειας σεναρίου, αλλά και με αναμορφωμένη πρόταση παραγωγικού φακέλου.
3. Η νέα επιτροπή έκρινε ότι το σενάριο πλέον του σχεδίου μας δεν πληροί τις προϋποθέσεις για να εγκριθεί, με σχετικά θετικά σχόλια για αυτό.
4. Η αιτιολόγηση, όμως, της απόρριψης του σεναρίου μας είναι ασαφής και με φιλοσοφικοφανή και φιλολογικοφανή σχόλια.
Γεννώνται λοιπόν τα εξής ερωτήματα :
• Ποια επιτροπή τελικά έχει κρίνει ορθά το σενάριό μας;
• Υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια;
• Είναι τζόγος η υποβολή σχεδίων παραγωγής;
Προφανώς δεν υφίστανται αντικειμενικά κριτήρια και οι εγκρίσεις είναι αντίστοιχες με την επιτροπή τους. Η διοίκηση, απλά αποδέχεται τη θέση της επιτροπής. Είναι σαφές. Συνεπώς, η εν λόγω υποκειμενικότητα στην αξιολόγηση καταδεικνύει και επικουρεί τα όσα παραπάνω αναφέρουμε.
Επανυποβάλλουμε το πρώτο ερώτημα :
1. Υπάρχουν κανόνες δεοντολογίας στο Ε.Κ.Κ. σχετικά με την επιτροπή αξιολόγησης; Έστω και υπό την μορφή απόφασης Δ.Σ.;
Και συνεχίζουμε με τα υπόλοιπα ερωτήματα της παρούσας:
2. Ποια είναι η δεξαμενή αξιολογητών;
3. Ποια ακριβώς αξιολογικά κριτήρια των άλλων ευρωπαϊκών χωρών λάβατε υπόψη;
4. Για ποιο λόγο επικαλείστε πρόσφατα το Creative Europe; Ποιο το νομικό θεμέλιο που επικαλείστε;
5. Υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια στην αξιολόγηση των φακέλων παραγωγής;
6. Αν ναι ποια είναι;
Ελπίζουμε η παρούσα επιστολή να μην παράξει αρνητικό προηγούμενο για τα ήδη υπό κρίση έργα μας και να αποτελέσει την αρχή για μια εποικοδομητική συζήτηση με τους πραγματικούς εμπλεκόμενους στην παραγωγή ελληνικών ταινιών.
Για την Ορμή
Βασίλης Μαζωμένος
Σκηνοθέτης – Παραγωγός – Σεναριογράφος
Μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας κινηματογράφου
Ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Ακαδημίας κινηματογράφου