Στα καμπανάκια τα οποία κρούουν τον κίνδυνο θα βρίσκονται πάντα φωνές αντίθετες για να κρατούν ζωντανή την φλόγα της δημιουργικότητας και της αντίστασης στη ζοφβερή και ωμή πραγματικότητα. Και είναι χαρά μας ως All4fun να τις εντοπίζουμε και τις αναδεικνύουμε σε μια εποχή, που χρειάζεται ξανά η ένωση των δυνάμεων εκείνων, οι οποίες θα παλέψουν για ένα καλύτερο αύριο.
Ο Σπύρος Σουρβίνος αποφοίτησε το περασμένο καλοκαίρι από την Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών (σ’ ένα ομολογουμένως πολύ καλό έτος), ήδη δούλεψε στον πρώτο χρόνο μετά την σχολή και όπως φανερώνουν και τα λεγόμενα του έχει να μας προσφέρει πολλά στο μέλλον.
* Κατάγομαι απ’ την Κέρκυρα. Στην Κέρκυρα οι επιλογές για χόμπι ήταν δύο: Ή μουσικός ή αθλητής. Εγώ ξεκίνησα μουσικός, αλλά κατέληξα αθλητής. Για χρόνια αθλητής. Στην Αθήνα ερχόμουν με τους γονείς μου τουλάχιστον μια φορά το χρόνο γιατί οι παππούδες μου έμεναν Αθήνα. Οι πρώτες μου επαφές με το θέατρο μάλλον ήρθαν κάπου στην παιδική μου ηλικία όταν λύσσαγα να πάω με τον πατέρα μου στα τσίρκα που έρχονταν στο νησί. Όταν, αισίως, ήρθα στην Αθήνα για να σπουδάσω στο τμήμα Φυσικής του ΕΚΠΑ, ένα πρωί, καθώς οι 350 πρωτοετείς φοιτητές περιμέναμε στο ασφυκτικά γεμάτο αμφιθέατρο να έρθει ο καθηγητής για το μάθημα, δύο,επίσης, πρωτοετείς κατέβηκαν στον πίνακα κρατώντας ένα μπλε τετράδιο, έκοψαν ένα φύλλο χαρτί και μας πρότειναν να φτιάξουμε θεατρική ομάδα στο τμήμα Φυσικής. Γράψαμε γύρω στα 12 άτομα τα ονόματά μας και λίγες εβδομάδες μετά, δημιουργήθηκαν οι Σαιξπυρηνικοί. Αν με ρωτούσες «γιατί έγραψα το όνομά μου σε αυτό το χαρτί;», δεν έχω την παραμικρή ιδέα. Εκ του αποτελέσματος, ήταν μία απ’ τις καλύτερες επιλογές της ζωής μου.
* Ξεκινήσαμε, λοιπόν, αυτή η μικρή ομάδα νεαρών φοιτητών το 2014, να ψάχνουμε θεατρικά έργα, να παίζουμε σε αυτά, να αυτοοργανωνόμαστε πλήρως, να σκηνοθετούμε με τις όποιες γνώσεις είχαμε και, τελικά, να φτάνουμε μέχρι και στο να γράφουμε πρωτότυπα θεατρικά έργα. Εννιά χρόνια μετά, οι Σαιξπυρηνικοί συνεχίζουν να υπάρχουν, να λειτουργούν ακάθεκτοι και να βγάζουν επαγγελματίες ηθοποιούς. Το 2017,οι Σαιξπυρηνικοί μου έδωσαν την ευκαιρία να παρουσιάσω ένα δικό μου θεατρικό έργο και να το σκηνοθετήσω. Ονομαζόταν «Συνειδητή Επιλογή». Από αυτή την, πρωτόγνωρη για μένα, εμπειρία και μετά ήμουν απολύτως πεπεισμένος πως το θέατρο και η Τέχνη ήταν το μονοπάτι που ήθελα να ακολουθήσω, ένα μονοπάτι που δεν είχα ιδέα πως υπήρχε. Ερωτεύθηκα! Κι ακόμη καλά κρατεί αυτό το συναίσθημα.
* Είχα την τύχη να διδαχθώ την υποκριτική Τέχνη στη δραματική σχολή του Ωδείου Αθηνών από μια ετερόκλητη και βαθιά εμπνευσμένη «παρέα» Δασκάλων. Οι άνθρωποι αυτοί μας δίδαξαν πως υποκριτική σημαίνει συνεχής παρατήρηση, σημαίνει περιέργεια για τον άνθρωπο, για το αίσθημα, για τη ζωή και το θάνατο. Συμφωνώ απόλυτα με την «κλισέ» φράση πως ο καθένας μας είναι δυνάμει ηθοποιός. Όμως αυτό που διακρίνει τον επαγγελματία ηθοποιό νομίζω πως είναι η προσπάθειά του να κατανοήσει και να απεικονίσει το βάθος και το περιεχόμενο μιας κατά τ’ άλλα «κλισέ» συμπεριφοράς. Βέβαια, για μένα, τα σημαντικότερα δύο στοιχεία της υποκριτικής όπως την αντιλαμβάνομαι, ξεκινούν απ’ το παιχνίδι πάνω στη σκηνή – παιδική χαρά και καταλήγουν στην αγάπη για την αποτυχία. Στην τόλμη να προσπαθήσεις, όσο περισσότερο μπορείς, να παίξεις ένα παιχνίδι στο οποίο μπορεί να είσαι από τα πρώτα δευτερόλεπτα χαμένος.
* Η σκηνοθεσία, για μένα, θα μπορούσα να πω πως είναι μια παράλογη μίξη μεταξύ ενστίκτου και φυσικής επιστήμης. Απαιτεί ώρες δουλειάς στο σπίτι, στην πρόβα, μετά την πρόβα, στο αυτοκίνητο, στο δρόμο, στα πάρτι και στα τσιπουράδικα, ενώ την ίδια στιγμή χρειάζεται και μια ενστικτώδη, άλογη αντίληψη των όσων συμβαίνουν στη σκηνή. Πρέπει να έχεις προετοιμαστεί όσο καλύτερα μπορείς και να είσαι έτοιμος να διαγράψεις τα πάντα καθώς το σκηνικό γεγονός που βλέπεις μπροστά σου μπορεί να υπερβαίνει κατά πολύ τη «φαντασίωσή» σου. Το ίδιο ισχύει για μένα και για τον τρόπο με τον οποίο θέλω να συνεργάζομαι με τους συντελεστές μας (σκηνογράφος, χορογράφος, ενδυματολόγος, μουσικός κ.ά.). Ελευθερία και ομαδικότητα. Για εμένα σκηνοθεσία σημαίνει: να τους κάνεις όλους, συντελεστές και ηθοποιούς, συνένοχους στο παιχνίδι της δημιουργίας.
* Πιστεύω πως δεν υπάρχει έργο Τέχνης χωρίς πολιτική και κοινωνική υπόσταση. Όμως η έννοια της πολιτικής εδώ και αρκετά χρόνια έχει αλλοτριωθεί σε τέτοιο βαθμό που δεν ξέρουμε τι σημαίνει πλέον «πολιτική», τι «πολίτης» και τι «κοινωνία». Για εμένα χρέος της Τέχνης και ειδικά των παραστατικών τεχνών (θέατρο, κινηματογράφος, τηλεόραση) είναι να φέρνει τις παραπάνω διερωτήσεις στην επιφάνεια της σκέψης των θεατών. Κακά τα ψέματα, σε όλο το ρου της ιστορίας, οι καλλιτέχνες δεν είχαν και την καλύτερη φήμη στις κοινότητες που ανήκαν. Αν εργαλειοποιούνταν από κάποια εξουσία, μπορεί και να αποκτούσαν ένα κάποιο κοινωνικό, ή ακόμη και πολιτικό, prestige. Στον αντίποδα, στην Αθηναϊκή Δημοκρατία, η ύπαρξη της τραγωδίας και της δημόσιας, καλλιτεχνικής κριτικής της εξουσίας αποτελεί, για μένα, την απόλυτη επαλήθευση της δημοκρατίας ως πολίτευμα.
* Σήμερα, νιώθω πως η εγχώρια καλλιτεχνική σκηνή δεν προτείνει με σθένος νέες προοπτικές. Αναλωνόμαστε στις αλληγορίες, στα αναμασημένα έργα, στις παραστάσεις «ίσων αποστάσεων» και τελικά, καταλήγουμε να μην έχουμε τίποτα να πούμε… Αντί να βλέπουμε το παρόν με διάθεση εποικοδομητικής κριτικής και να προτείνουμε φαντασιακά σχέδια για το μέλλον, απλά επιλέγουμε μια «αναμνησιακή» λογική, μια φωνακλάδικη ρητορική και μια τέχνη για την τέχνη που τελικά δεν αφορά κανέναν. Πλέον, το θέατρο φαίνεται να είναι περισσότερο κοινωνικό γεγονός που πηγαίνουμε για να πούμε ότι πήγαμε και μέχρι εκεί. Και σ’ε αυτό φέρουμε το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης εμείς οι καλλιτέχνες. Μια αγαπημένη καθηγήτρια μας έλεγε περίπου τρεις φορές ανά μάθημα πως «μη φοβάστε να σπάσετε τα αυγά». Νομίζω πως αυτή η ιδέα αποτελεί ικανό και αναγκαίο στόχο για κάθε νέο καλλιτέχνη. Το «πώς» είναι καθαρά θέμα αισθητικής.
* Όταν ξεκινούσα το ταξίδι μου στο θέατρο, πίστευα πως η Τέχνη έχει πραγματικά μεγάλη δύναμη. Σου δίνει ένα βήμα να μιλήσεις, να εκφραστείς, να συνδιαλλαγείς και να ονειρευτείς. Τότε ήμουν ρομαντικός χωρίς να ξέρω τι εστί ρομαντισμός. Ήμουν έτοιμος να πηδήξω στα κύματα. Μέχρι που στο 2ο έτος κόλλησα πάνω στο ψυγείο μου ένα χαρτί με μεγάλα κεφαλαία κόκκινα γράμματα «Η ΤΕΧΝΗ ΔΕ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΤΙΠΟΤΑ». Και ηρέμησα.
* Δεν έχω ιδέα, λοιπόν, αν η Τέχνη έχει κάποια διαχρονική αιτία. Αυτό που ξέρω είναι πως ο άνθρωπος τη χρειάζεται για κάποιο λόγο, ξεχωριστό για τον καθένα μας. Ξέρω πως ο καλλιτέχνης είναι επάγγελμα και όχι χόμπι. Ξέρω πως, σε έναν καπιταλιστικό κόσμο, το να ασχολείσαι με την Τέχνη ίσως να μια απ’ τις ελάχιστες «ταράτσες» απ’ τις οποίες μπορείς να χαζεύεις τ’ αστέρια. Ξέρω πως όσοι υποτιμούν την Τέχνης, πολύ καλά κάνουν. Δεν είμαστε γιατροί. Δεν πεθαίνει κανείς πάνω στη σκηνή. Αλλά είμαστε επαγγελματίες. Και με χαρά και τιμή να υποδεχτούμε, αργά ή γρήγορα, το κεφάλι οποιουδήποτε πιστεύει πως αυτή η ζωή είναι υποφερτή και χωρίς την Τέχνη. Η Τέχνη πάντα ήταν καταφύγιο κι όχι σούπερ μάρκετ. Τουλάχιστον έτσι θέλω να πιστεύω. Βαριά ασθένεια ο ρομαντισμός…
* Δυστυχώς, έχοντας ολοκληρώσει τις παραστάσεις μας πριν από λίγες εβδομάδες, θα μιλήσω σε παρελθοντικό χρόνο ελπίζοντας στο μέλλον. Το Μάιο που μας πέρασε συμμετείχαμε με ομάδα φίλων μου στο υπέροχο Φεστιβάλ Λυκαβηττού, ένα Φεστιβάλ κάτω απ’ τα δέντρα, στα φυσικά τοπία του λόφου. Συμφοιτητές και μη, ηθοποιοί και μη, αρχίσαμε να δουλεύουμε πάνω σε μια τρελή ιδέα με τίτλο «Μαρτυρίες από έναν κόσμο που δεν προλάβαμε να ζήσουμε». Ήταν ένα πρωτότυπο θεατρικό έργο που έγραψα για το συγκεκριμένο Φεστιβάλ. Μέσα από τις ζυμώσεις κατά τη διάρκεια των προβών μας, καταλήξαμε να φτιάξουμε μια παράσταση που μιλούσε για ένα δυστοπικό αθηναϊκό μέλλον.
* Για τότε που όλη η Αθήνα έγινε ένα μεγάλο τουριστικό ξενοδοχείο, αποτελούμενή εξ ολοκλήρου από τουριστικά καταλύματα και Airbnb. Επιλέξαμε να πούμε την ιστορία απ’ την πλευρά εκείνων που πίστεψαν στο όνειρο πως με αυτό τον τρόπο, η Αθήνα θα γινόταν μία πόλη στολίδι, μια πόλη έκθεμα. Τελικά, όλοι εκείνοι που πίστεψαν και όλοι αυτοί που εργάζονταν σε αυτή την πόλη, κατέληξαν να μένουν σε σκηνές στο λόφο του Λυκαβηττού, προκειμένου να παραχωρηθούν τα σπίτια τους στην τουριστική βιομηχανία του τόπου μας. Και ξαναλέω: Όλο αυτό ήταν ένα δυστοπικό μέλλον βγαλμένο απ’ τα κεφάλια μας, οπότε μην το παίρνετε και πολύ στα σοβαρά…
* Από ρόλους που θέλω να κάνω, έργα και συγγραφείς, άλλος τίποτα! Γι’ αυτό μπορώ να γράψω έκθεση κι ακόμη δεν έχω διαβάσει σχεδόν τίποτα μπροστά στον όγκο των παγκόσμιων έργων.
* Η σχέση μου με το γράψιμο είναι απολύτως παράλληλη με τις σχέσεις μου με την υποκριτική και τη σκηνοθεσία. Ένας απ’ τους λόγους που θέλησα να γίνω ηθοποιός ήταν και η προσωπική μου δουλειά και πειραματισμός πάνω στο θεατρικό κείμενο. Με γοητεύει βαθιά η συγγραφή, η αποτύπωση των ιδεών, αλλά και της ανθρώπινης συμπεριφοράς, των σκέψεων, αλλά και των πράξεων, των ονείρων, των συναισθημάτων. Μέχρι στιγμής έχω γράψει πέντε θεατρικά έργα, μονόπρακτα και μη, απ’ τα οποία έχουν παιχτεί, αισίως, τα δύο από αυτά. Όντας ένας άνθρωπος που χρησιμοποιεί αρκετά έως υπερβολικά πολύ το κεφάλι του, ο λόγος και το γράψιμο είναι δύο τομείς που με γοητεύουν βαθιά. Μου τακτοποιούν το χάος του μυαλού μου.
* Με τον αθλητισμό η σχέση μου είναι πολύ κοντινή! Από δέκα χρονών μέχρι και το 2018 που μπήκα στη δραματική, έπαιζα ασταμάτητα χάντμπολ. Ίσως, αν δεν είχα πάθει ρήξη χιαστού στα 17 μου, να μην είχα ασχοληθεί ποτέ μου με κάτι άλλον πέραν του αθλητισμού. Πλέον παίζω μπάσκετ και βλέπω μπάσκετ, παίζω μια στο τόσο ποδόσφαιρο και βλέπω και μια στο τόσο ποδόσφαιρο, εγχώρια και μη.
* Το να είσαι ηθοποιός, δε σου αφήνει και πολλά περιθώρια για ομαδικό αθλητισμό. Μόνο ατομικά ό,τι κάνεις. Βέβαια, το να έχεις υπάρξει αθλητής ομαδικών αθλημάτων είναι πολύ σημαντικό. Για μένα το τι σημαίνει ομάδα και τι σημαίνει παίζω μαζί με τον άλλο, στον αθλητισμό το έμαθα. Και η υποκριτική είναι φύσει ομαδικό σπορ.
* Γι’ μένα αυτό είναι η Αθήνα: ένα μέρος που όσο το αφουγκράζεσαι, τόσο δυο δίνει ιστορίες, εικόνες και μη διαχειρίσιμο χάος. Είναι ένα ωραίο μέρος να μένεις κυνηγώντας τα όνειρά σου, αλλά αν παραμείνεις συνεχόμενα σε αυτή την πόλη, μπορεί και να τρελαθείς. Η Αθήνα είναι μια δύσκολη πόλη γεμάτη ρομαντισμό, βία και (πλέον) τουρίστες όλο το χρόνο…
* Στο All4fun αρχικά μου αρέσει η ιδεολογία του. Το να υπάρχει ένα μέρος που ένας επαγγελματίας των παραστατικών Τεχνών να μπορεί να ανατρέξει και να βρει ή να προσθέσει ακροάσεις είναι εξαιρετικά βοηθητικό. Επίσης, έχω αρχίσει να πιστεύω πως μέσα από την κριτική που ασκεί το σε σχέση με τις ακροάσεις, τα ηλικιακά όρια, τις ηλικιακές κατηγορίες και, φυσικά, τα φύλα που ζητούνται συνήθως, βοηθάει πολύ τόσο στη δημοσιοποίηση των χρόνιων παθήσεων του ελληνικού θεάτρου, όσο και στην έναρξη της συζήτησης για την άμβλυνσή τους.
* Δηλαδή, την ίδια στιγμή που μας βοηθάει να βρούμε μια «αγγελία εργασίας», μας προτείνει και έναν διαφορετικό τρόπο αντίληψης της κοινωνίας γύρω μας. Και αυτό το τελευταίο δεν είναι καθόλου αυτονόητο σε αυτό το χώρο.Τέλος, το All4fun αποτελεί και μια στέγη για το μεγαλύτερο ποσοστό των νέων ηθοποιών τους/ις οποίους/εςκαι προβάλει, χωρίς κάποιο πρακτικό αντάλλαγμα ή κάποια χτισμένη φήμη. Και του/ις ευχαριστώ για αυτή τους τη στάση και την άποψη.
Του Κυριάκου Κουρουτσαβούρη, 27/6/2023