Το αυθόρμητο του παιχνιδιού και της τρέλας ξεκίνησε από τότε που συμμετείχε στο δημοτικό σε σκετσάκια ενός θιάσου για παιδιά. Άρχισε από τότε να της αρέσει να αφηγείται ιστορίες μιας στιγμής, μιας ολόκληρης ζωής, οι οποίες ν’ αποτελούν ένα δυνατό μέσο σκέψης, μια προβληματική πάνω σ’ ένα θέμα με δημοκρατικούς όρους και σχετικές απαντήσεις.
Μετά την αποφοίτησή της από το Εθνικό Θέατρο η Ραφίκα Σαουίς βρέθηκε στο Λονδίνο και στη RADA, όμως τα τελευταία χρόνια έχει πια επιστρέψει στην Ελλάδα και ανυπομονεί για την έναρξη της νέας σεζόν. Το ξεκίνημα της θα τη βρει να σκηνοθετεί τις «Ριπές», που θα πρωτοπαρουσιαστούν στη Λάρισσα και αποτελούν μια συρραφή των τραγωδιών Ηλέκτρα του Σοφοκλή, Αντιγόνη του Σοφοκλή και Ιφιγένεια η Εν Αυλίδι του Ευριπίδη. Τα τρία αυτά έργα έχουν σημαντικούς πολιτικούς συμβολισμούς και ιδιαίτερη διαλεκτική.
«Με ιντριγκάρει και με αφορά η πραγματικότητα και μάλιστα η πολιτική με την αριστοτελική έννοια πραγματικότητα. Να ψάχνουμε το κόκαλο στην ουσία των πραγμάτων. Νομίζω ότι όποιος ασχολείται με την τέχνη που είναι ο καθρέφτης της ζωής έχει ανησυχίες. Αφήνω τα πράγματα να προκύπτουν οργανικά και είμαι άνθρωπος του καιρού μου. Έχουμε μάθει να μην περιμένουμε τα πράγματα, αλλά να δουλεύουμε μαζί σε σύνολα, ομάδες και να κατασκευάζουμε τα πράγματα και να σκεφτόμαστε συλλογικά πάνω σ’ αυτά», αναφέρει στο All4fun η Ραφίκα μια πολυπράγμων ηθοποιός, που άρχισε να πειραματίζεται με τη σκηνοθεσία, όταν άρχισε να παίζει με την «Σούπερ 8», μια κάμερα, την οποία βρήκε από τον παππού της, γνωρίζοντας τη χαρά της κατασκευής της εικόνας.
Συνδυάζοντας παράλληλα τη διδασκαλία, την ανάγνωση σεναρίων εν όψει του 1ου ελληνικού κινηματογραφικού στο Βερολίνο και την αναζήτηση έργων, που θα την ενδιαφέρουν η Ραφίκα είναι από τους καλλιτέχνες εκείνους, oι οποίοι έχουν διαρκώς ανησυχίες και τους αρέσει ν’ ασχολούνται με πολλά πράγματα παράλληλα….
* Η επιθυμία μου να γίνω ηθοποιός μου γεννήθηκε αυθόρμητα σαν παιδί. Με μια ομάδα για πρώτη φορά στην έκτη δημοτικού όταν είχαμε κατασκευάσει έναν περιοδευόμενο (σε γειτονιές) θίασο, όπου γράφαμε διάφορα σκετσάκια, στήναμε ένα αυτοσχέδιο πάλκο από καφάσια, χαρτόκουτα και πλαστικούς κουβάδες σε διάφορες πλατείες και το παίζαμε θίασος. Τότε με το αυθόρμητο αυτού του παιχνιδιού και της τρέλας αποφάσισα πως όταν θα μεγάλωνα θα γινόμουν ηθοποιός.
* Από εκεί και πέρα συμμετείχα σε κάθε θεατρική ομάδα που υπήρχε, είτε στο σχολείο, είτε στον δήμο, είτε όπου υπήρχε. Την σκηνοθεσία δεν την σκέφτηκα παρά μόνο αφού τελείωσα τη δραματική σχολή του Εθνικού θεάτρου όταν πέθανε ο παππούς μου και στο σπίτι του βρήκα μια ξεχασμένη σούπερ 8. Έμαθα ότι ο παππούς μου αρέσκονταν να αποτυπώνει πολλές οικογενειακές στιγμές μ’ αυτήν την κάμερα και έτσι άρχισα και εγώ να παίζω μαζί της. Να τη μαθαίνω και να την δοκιμάζω. Τότε ήταν που γνώρισα τη μαγεία της εικόνας και τη χαρά της κατασκευής της εικόνας, αλλά και της αποτύπωσης της ανάλογα με το που πέφτουν τα μάτια σου σε ποια λεπτομέρεια. Φυσικά θεωρώ τον εαυτό μου ως αυτό που βασικά δουλεύω, ως ηθοποιό. Ως ηθοποιός που πειραματίζεται με τη σκηνοθεσία.
* Η υποκριτική και η σκηνοθεσία σημαίνουν αφήγηση. Αφήγηση μιας ιστορίας, μιας στιγμής, μιας ολόκληρης ζωής…
* Ένας καλλιτέχνης αντιμετωπίζει την κρίση με υπομονή, διάλογο και δημιουργία. Σε περιόδους πενίας (οικονομικής, κοινωνικής, ηθικής κλπ..) η αφήγηση κάθε μορφής (υποκριτικής- σκηνοθεσίας- εικαστικής – συγγραφικής) είναι ένα πολύ δυνατό μέσο έκφρασης, διερώτησης, προβληματισμού, διαλόγου, θέσης και εν τέλει ένα δυνατό μέσο σκέψης. Με αισιόδοξο βλέμμα θα προσπαθήσουμε όλοι να επιβιώσουμε στην πραγματικότητα που βιώνουμε. Θέλω να ελπίζω σ’ ένα πιο αισιόδοξο μέλλον.
* Η τέχνη είναι μια ευρεία έννοια και η τέχνη κρίνεται στον χρόνο και στην ένταση που προκαλεί. Ίσως να μπορούσε να δώσει και απαντήσεις. Πάντα η τέχνη είναι ένα αποτέλεσμα σκέψης και σαφώς μπορεί να θέσει μια προβληματική πάνω σ’ ένα θέμα. Αλλά η τέχνη λειτουργεί με δημοκρατικούς όρους και οι απαντήσεις είναι σχετικές…
* Είναι σοκαριστικό το γεγονός ότι οι εξελίξεις στην Ελλάδα σήμερα είναι τόσο κομβικές και απότομες που κάθε μέρα είναι σαν να μπαίνεις σε μια άλλη εποχή! Η σκέψη σου αλλάζει, η εμπειρία σου μετά αλλάζει, μετασχηματίζεται η πραγματικότητα και η καθημερινότητα σου. Διαλύονται τα ιδανικά σου, ο ιδεαλισμός σου, ρουφιέσαι σε μια κυνική πραγματικότητα και ουσιαστικά βιώνουμε τη φθορά του καπιταλιστικού συστήματος.
* Η παράσταση προέκυψε μετά από μια πρόταση του πολιτιστικού τμήματος της αντιδημαρχίας της Λάρισας με αφορμή ότι η πόλγ έχει μπει δυναμικά στη διεκδίκηση της πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης και έχει προσανατολιστεί σ’ ένα πολυπρόσωπο πολιτιστικό πρόγραμμα. Η παράσταση είναι μια συρραφή των τραγωδιών Ηλέκτρα του Σοφοκλή, Αντιγόνη του Σοφοκλή και Ιφιγένεια η Εν Αυλίδι του Ευριπίδη. Τα τρία αυτά έργα έχουν σημαντικούς πολιτικούς συμβολισμούς και ιδιαίτερη διαλεκτική. Έτσι και αλλιώς η τραγωδία είναι δυσιπόστατη στην δομή της. Είναι από τη μια ο μύθος και από την άλλη ο πολιτικός συμβολισμός του μύθου μιας και τότε έκαναν λαϊκό θέατρο, με πολιτική διάσταση μιλώντας γι’ αυτά που απασχολούσαν την εποχή τους με δημοκρατικούς όρους. Μέρος των χρημάτων θα δοθούν στον φορέα “Μετάδραση στη βοήθεια και προστασία των ασυνόδευτων ανηλίκων μεταναστών”
* Σήμερα ο κάθε δημιουργός θα πρέπει να ανακατασκευάσει τους πολιτικούς συμβολισμούς σ’ αυτά που συμβαίνουν στην εποχή του. Μιας και ζούμε καίριες πολιτικές στιγμές που έχουν θεμέλια και καθοριστικά αλλάζει τη ζωή μας και την αντίληψη μας στα πράγματα. Νομίζω ότι θέλησα να πειραματιστώ στα όρια της τραγωδίας, αναζητώντας τους πολιτισμούς συσχετισμούς στο σήμερα. Δεν ξέρω γιατί κάποιος θα ερχόταν να δει τη παράσταση, φαντάζομαι για να περάσει καλά και ν’ ανοίξει έναν διάλογο με θέματα που τον αφορούν ή και να απορρίψει τα θέματα αυτά. Να μπει πάντως σ΄ έναν διάλογο. Μετά τη Λάρισα η παράσταση θα παρουσιαστεί τον Οκτώβριο σε Αθήνα και τον Δεκέμβριο στο Βερολίνο. Στη δραματουργία του οπτικοακουστικού υλικού συνεργάστηκε ο δημοσιογράφος Άρης Χατζηστεφάνου από το info-war.
* Σαν ηθοποιός αισθάνομαι πάντα την ευθύνη που έχεις πάνω στη σκηνή απέναντι στην ιστορία που θα πεις, τον χαρακτήρα που υποδύεσαι, στο κοινό που έχει έρθει να επικοινωνήσει και βασικά να περάσει καλά. Είναι τεράστια η ευθύνη. Θέλει πολλή δουλειά, αφοσίωση και σεβασμό. Και πάντα φυσικά γι’ αυτόν τον λόγο κάθε φορά που αρχίζω πρόβες και αρχίζω την κατασκευή του χαρακτήρα μου φαίνεται αδύνατον και η διαδικασία βουνό. Σ’ αυτήν την αίσθηση ευθύνης ταιριάζαμε με τα κορίτσια στις «Δούλες» και φυσικά η σοβαρότητα της δουλειάς του Μάγιερς. Από κει και πέρα σαν σκηνοθέτης δεν χρησιμοποιώ το ίδιο λεξιλόγιο με τον Μάγιερς. Ανακαλύπτω τώρα βασικά τις δικές μου λέξεις, αλλά δεν είναι από την ίδια γλώσσα. Εμένα με ιντριγκάρει και με αφορά η πραγματικότητα και μάλιστα η πολιτική με την αριστοτελική έννοια πραγματικότητα.
* Έχω την τύχη να έχω δουλέψει με εξαιρετικούς καλλιτέχνες τόσο στην Αγγλία λόγω καταγωγής όσο και πρόσφατα στην Ελλάδα. Έχω εργαστεί και στο παρελθόν με τον Μάγιερς και πάντα είναι μεγάλη χαρά να μαθαίνεις από μεγάλους θεατράνθρωπους του χώρου αλλά και να συνεργάζεσαι με συναδέλφους που σέβονται το επάγγελμα και τον εαυτό τους και δίνουν πάντα τον καλύτερο τους εαυτό.
* Πολλές και όλες οι συνεργασίες είναι για εμένα ξεχωριστές για διαφορετικούς λόγους. Δεν θα ήθελα να ξεχωρίσω καμία. Νιώθω πολύ τυχερή για όλες τις στιγμές στη δουλειά μου γιατί απ’ όλες συνθέτεις την εμπειρία σου την γνώση σου. Τις αντοχές σου και τον χαρακτήρα σου. Για το μέλλον εύχομαι να συνεχίσω να δουλεύω με ενδιαφέροντες σκηνοθέτες και αφοσιωμένους συναδέλφους και να ψάχνουμε στο κόκκαλο την ουσία των πραγμάτων…
* Σχετικά με το ότι ασχολούμαι με πολλά πράγματα έχει να κάνει με το ότι θεωρώ πως όποιος σχετίζεται με την τέχνη που είναι ο καθρέφτης της ζωής έχει ανησυχίες. Αφήνω τα πράγματα να προκύπτουν οργανικά. Και είμαι άνθρωπος του καιρού μου. Έχουμε μάθει να μην περιμένουμε τα πράγματα, αλλά να δουλεύουμε μαζί σε σύνολα, ομάδες και να κατασκευάζουμε τα πράγματα και να σκεφτόμαστε συλλογικά πάνω σ’ αυτά. Πολλοί ηθοποιοί σήμερα γράφουν, κάνουν τη δραματουργία των έργων που συμμετέχουν, συγκεντρώνονται σε ομάδες, σκηνοθετούν, σκηνογραφούν. Κάνουμε τα πάντα. Είμαστε πολυμήχανοι και πολυπράγμονες…Και άφραγκοι…
* Η σχολή του Εθνικού Θεάτρου είναι μια πολύ όμορφη ανάμνηση για εμένα. Ωστόσο στα δικά μου τα χρόνια η μάθηση ήταν εμπειρική και δεν διδάσκονταν αναλυτικά τεχνικές προσέγγισης και κατασκευής του ρόλου. Έτσι όταν εγώ τελείωσα το Εθνικό αισθανόμουν ελλιπής ως προς την κατανόηση μου στην κατασκευή ενός ρόλου. Μετά ξέρω ότι η σχολή έγινε σούπερ. Στη RADA οδηγήθηκα ακριβώς από την ανασφάλεια μου ό,τι έπρεπε να ξαναβγάλω σχολή και να αποκτήσω τεχνική κατάρτιση. Και αυτό έκανα μόνο που δεν την τελείωσα γιατί λίγο πριν εργάστηκα με τον Μάγιερς και μετά συνέχισα να δουλεύω και έτσι δεν το μετάνιωσα, που προτίμησα την ευκαιρία που μου είχε παρουσιασθεί τότε. Δε θέλω να φύγω προς το παρόν στο εξωτερικό, αλλά ηθοποιός είμαι αν έχω κάποια καλή ευκαιρία που να πληρώνεται κιόλας δεν θα έλεγα όχι.
* Σαν ηθοποιός έχω κάνει στην Ελλάδα μόνο ένα κινηματογραφικό πέρασμα στο Miss Violence του Αλέξανδρου Αβρανά. Στην Αγγλία έχω κάνει 3 ταινίες. Έναν καναδέζικο τηλεοπτικό πιλότο και πολύ λίγο τηλεόραση. Σαν σκηνοθέτης έχω πειραματιστεί με τη φόρμα των μικρού μήκους. Έχω κάνει 4 μικρού μήκους. Εκ των οποίων την τελευταία την έκανα σε παραγωγή της Faliro hour productions. Είμαι ακόμα βρέφος στα κινηματογραφικά. Χάρηκα παρά πολύ όταν μου έκαναν την πρόταση να συμμετέχω ως προγραμματιστής στο νεοσύστατο φεστιβάλ ελληνικού κινηματογράφου στο Βερολίνο. Είναι μια σημαντική προσπάθεια να γνωρίσει το γερμανικό κοινό τον ελληνικό κινηματογράφο, αλλά και την ελληνική πραγματικότητα πέρα από την προπαγάνδα των γερμανικών μέσων. Είναι μια σημαντική προσπάθεια “πολιτιστικής διπλωματίας” όπως είχε αναφέρει στην συνέντευξη τύπου ο υπουργός εξωτερικής πολιτικής Νίκος Κοτζιάς. Μια προσπάθεια που θα χτιστεί βήμα – βήμα.
* Στο παρελθόν έχω κάνει ένα τηλεοπτικό πιλότο για το καναδέζικο κανάλι CNBC, «η χαμένη λεγεώνα». Δεν είχε όμως την τύχη ν’ αγοραστεί. Φυσικά και θα ήθελα να δουλέψω στην τηλεόραση αν το περιεχόμενο της ιστορίας έχει ενδιαφέρον. Αυτό που είναι σημαντικό για εμένα ειναι η αφήγηση και η ουσία της ιστορίας να είναι αποτέλεσμα σοβαρής σκέψης και να έχει ένα στόχο, ένα όραμα.
* Χορεύω επαγγελματικά και εχω συμμετάσχει σε χορευτικές ομάδες στην Αγγλία όπως στην χορευτική ομάδα της Marie – Gabrielle Rotie.
* Διδάσκω από μικρή τεχνικές Μάισνερ και Στανισλάφσκι, μου αρέσει πολυ η διδασκαλία. Έχω τεράστια υπομονή και πιστεύω πολύ στην αξία της τεχνικής.
* Στο All4fun μου αρέσει που είναι ενα σάιτ, το οποίο σχετίζεται άμεσα με το θέατρο, που προωθεί και δίνει βήμα σε νέους ηθοποιούς, που έχει νέες ωραίες ιδέες και φρέσκο βλέμμα.
Αναλυτικές λεπτομέρειες για τις Ριπές ακολουθούν στον σχετικό σύνδεσμο: http://all4fun.gr/fun/theater/11323-qq-.html
Του Κυριάκου Κουρουτσαβούρη, 4/9/2015