12.2 C
Athens
Τρίτη, 18 Φεβρουαρίου, 2025

Τι θα πει ο κόσμος που ο Σταμάτης Πακάκης μιλάει καλιαρντά στη νέα του θεατρική κωμωδία;

Συνέντευξη του ηθοποιού και σκηνοθέτη Σταμάτη Πακάκη με αφορμή τη νέα κοινωνική κωμωδία «Τι θα πει ο κόσμος;» που κάνει πρεμιέρα 09 Οκτωβρίου στο θέατρο Faust.

Γράφει η Έλενα Γαζγαλή

Τον Σταμάτη Πακάκη τον γνώρισα τη θεατρική σεζόν 2023-24 στην παράσταση «ΤΕΛΕΝΟΒΕΛΑ», όπου πέρα από έναν βασικό ρόλο του έργου, αυτόν της Soledad Colomer, υπέγραφε το κείμενο και τη σκηνοθεσία, όπως συμβαίνει και φέτος στο «Τι θα πει ο κόσμος;». Ο πήχης βρίσκεται πάρα πολύ ψηλά μετά την Τελενοβέλα και είμαι περίεργη να δω τι θα πει ο κόσμος και γι’ αυτή την παραγωγή του.

Σταμάτη θέλω να σε ρωτήσω κάτι πάρα πολύ σημαντικό: Πώς περπατούσες, έτρεχες και χόρευες πάνω σε τόσο ψηλά τακούνια στην Τελενοβέλα; Πραγματικά εντυπωσιάστηκα τόσο από την αντοχή αλλά και από τις ωραίες γάμπες. Μίλησέ μας γι’ αυτό… στην φετινή παράσταση θα σε δούμε σε κάποιον αντίστοιχο ρόλο;

Τα τακούνια δεν με δυσκόλεψαν καθόλου, εν αντιθέσει με βοήθησαν στον περσινό μου ρόλο να στυλιζαριστώ και αν και εξωτερικό γνώρισμά του, ήταν βασικά για την εσωτερική προσέγγισή μου ερμηνεύοντας έναν άντρα που αναγκάστηκε να σκοτώσει τη δίδυμη αδερφή του και να πάρει τον ρόλο της ως μία άλλη “σφετερίστρια” βλέπεις όλα τα απίθανα μπορούν να συμβούν σε μία Τελενοβέλα. Επίσης εδώ και αρκετά χρόνια ερμηνεύω queer ρόλους και κάποιοι από αυτούς περπατάνε σε, ψηλά ή χαμηλά, τακούνια. Φέτος στο «Τι θα πει ο κόσμος;» θα είμαι ο Δημήτρης ή Μιμή, ένας τριαντάχρονος queer άνθρωπος που ζει στη δεκαετία του 1980 στην Ελλάδα, όπου βασιλεύει ο Πράσινος Ήλιος. Ο Δημήτρης δεν φοράει τακούνια αλλά άρβυλα… λίγο να ξεκουραστεί η μέση μου. (γέλια)

Μίλησέ μας για τον Δημήτρη.

 Ο Δημήτρης γεννήθηκε κάπου στο 1950 στην μεταπολεμική Ελλάδα και συγκεκριμένα στον Κορυδαλλό. Παιδί μιας αυστηρής λαϊκής οικογένειας και όντας διαφορετικός μεγάλωνε υπό τη σκιά του “τι θα πει ο κόσμος”. Από μικρός αν και ήταν η ψυχή της παρέας αισθανόταν ξένος και μόνος. Κάπου στην εφηβεία του, αποκαλύφθηκε μ’ έναν βίαιο τρόπο η σεξουαλική του ταυτότητα με αποτέλεσμα να εκδιωχθεί από το σπίτι και τη γειτονιά του. Εκεί ξεκινάει το ταξίδι του… στο έργο τον συναντάμε στα μέσα της δεκαετίας του 1980, σε μία μάζωξη της παλιάς του παρέας από το γυμνάσιο. Ο Δημήτρης πλέον ζει στην Αδερφοτέρα, το Λονδίνο, και κάνει shows! Μέσα από κωμικά γεγονότα γνωρίζουμε τον Δημήτρη του σήμερα (1980) και αποκαλύπτουμε το ταξίδι του από τους χωματόδρομους του Κορυδαλλού… στα θέατρα της Αδερφοτέρας… άραγε τι έχει συμβεί στο ενδιάμεσο και γιατί αποφασίζει να γυρίσει στην Ελλάδα… θα τα μάθετε όλα στην παράσταση… όπως θα έρθετε και σε επαφή με τα Καλιαρντά, τη “γλώσσα” που μιλάει ο Δημήτρης.

Καλιαρντά. Βοήθησέ μας, τι είναι τα καλιαρντά και ποιος ο ρόλος τους στην παράσταση;

Λοιπόν, σε αυτό το σημείο μου δίνεις μία υπέροχη πάσα ώστε να μιλήσω για την πρώτη μου επαφή με τα καλιαρντά και τη μελέτη που έχω κάνει πάνω σ’ αυτά. Πολύ γενικά, χωρίς να είμαι ειδικός στη γλωσσολογία, θα πω πως τα καλιαρντά είναι ένα γλωσσικό ιδίωμα που συνδυάζει λέξεις από διαφορετικές γλώσσες, τις “πειράζει” και δημιουργεί έναν κώδικα επικοινωνίας των queer ατόμων μιας παλαιότερης εποχής. Δημιουργήθηκε μία “γλώσσα”  αλληλοαναγνώρισης κι αυτό ως αποτέλεσμα του κοινωνικού αποκλεισμού των ατόμων που οδηγήθηκαν να την ομιλούν. Η πρώτη μου επαφή με τα καλιαρντά ήταν στην κωμωδία «Οικογενειακά Μπουκώματα» σε κείμενο του Βαλεντίνου Τσίλογλου και σκηνοθεσία της Αθηνάς Παππά (2015) όπου ερμήνευα έναν queer ρόλου ενός παρενδυτικού ετεροφυλόφιλου άνδρα, του Fredy. Σε αυτή την παράσταση ήρθα πρώτη φορά σε επαφή με το queer θέατρο. Ο Βαλεντίνος μου έμαθε τα πρώτα καλιαρντά και η Αθηνά με έπλασε ώστε να φορέσω το κοστούμι του ρόλου μου, χωρίς να με φοράει αυτό, στηριζόμενη στις δεξιότητές μου -κίνηση και τραγούδι-. Οι ρόλοι αυτοί ακροβατούν σε τεντωμένο σχοινί… και πολύ εύκολα μπορείς να πέσεις… με τη βοήθεια των παραπάνω κατάφερα να περπατήσω στο σχοινί αυτό και μάλιστα με τα πρώτα τακούνια που φορούσα ως ηθοποιός. Το μικρόβιο μπήκε το 2015 και μέχρι και σήμερα έχω ερμηνεύσει διάφορους queer ρόλους τόσο στην όπερα/οπερέτα όσο και στο ελεύθερο θέατρο όπως επίσης έχω γράψει και στα δικά μου έργα queer χαρακτήρες. Τα καλιαρντά υπήρχαν στο πίσω μέρος του μυαλού μου και από τον χειμώνα του 2023 ξεκίνησα να μελετάω με συνέπεια το πολύτιμο λεξικό του Ηλία Πετρόπουλου και το ντοκιμαντέρ της Πάολας Ρεβενιώτη «ΚΑΛΙΑΡΝΤΑ» καθώς και διάφορες διαδικτυακές πηγές, μέσα από αυτή την προσωπική μελέτη έγραψα και τον ρόλο του Δημήτρη. Ήθελα να ξέρω όσο περισσότερο γίνεται τη “γλώσσα” αυτή κι όχι απλώς να παπαγαλίσω κάποιες λέξεις.

Ω! Θα με φάει η περιέργεια μέχρι να δω την παράσταση. Πες μου, αν μπορείς, κάποιες λέξεις ή εκφράσεις στα καλιαρντά που χρησιμοποιείς και στην παράσταση.

Είναι πάρα πολλές! Θα αναφέρω εδώ πως λατρεύω τα ονόματα περιοχών όπως εμφανίζονται στα καλιαρντά, τέτοιες είναι: Αδερφοτέρα (Λονδίνο), Άγιος Τζώρτζης ο Καβαληττός (Λυκαβηττός), Ασπρόκωλη (Ακρόπολη), Tουριστόβραχο (Μύκονος) κτλ.  Ωστόσο μεγάλη εντύπωση μου είχε κάνει η έκφραση “Άβελε κουράβελε και κουραβέλτα νάκα”  που ακούγεται και στο ντοκιμαντέρ της Πάολα Ρεβενιώτη, την οποία χρησιμοποίησα κι εγώ… δεν σας λέω τι σημαίνει… να έρθετε να μάθετε (επιθετικό μάρκετινγκ)!!! Α και δε θα ξεχάσω να αναφέρω τη λέξη γουγούμι που σημαίνει σκύλος και την χρησιμοποιούσα και στα Οικογενειακά Μπουκώματα! Έχω κι εγώ ένα γουγούμι στην παράσταση, τον Φλοκ (όσοι ζήσανε στο 80 θα κατάλαβαν και την επιλογή του ονόματος). Πάντως όσο άγνωστα κι αν σας φαίνονται τα καλιαρντά, τόσο οικεία σας είναι! Τη δεκαετία του 1990 ακούστηκαν πολλές καλιαρντές λέξεις και εκφράσεις στην τηλεόραση με αποκορύφωμα τις εκπομπές της Μαλβίνας Κάραλη και σιγά σιγά έγιναν τα καλιαρντά γνώριμα σε όλους μας. Στο έργο δίνω το στίγμα της πρώτης παρουσίασης των καλιαρντών πριν γίνουν ευρέως γνωστά και χάσουν τη λειτουργικότητα τους από συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες. Εξάλλου η δεκαετία του 1980 είναι μία εποχή γενικότερης εξέλιξης και αλλαγής.

Θέλω να μάθω αν τον Δημήτρη τον ενδιαφέρει το “τι θα πει ο κόσμος” αλλά και τον Σταμάτη…

Πιστεύω πως όλους μας, μας νοιάζει λίγο ή πολύ το τι λέει ο κόσμος, είναι στο DNA μας. Θα μιλήσω πρώτα για εμένα. Μεγάλωσα σε ένα επαρχιακό μέρος της Ελλάδας, τη Ρόδο όπου σαφώς ακούγονταν προτροπές ή απαγορεύσεις συνοδευμένες με το “ΤΙ ΘΑ ΠΕΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ;”.  Από μικρός απορούσα τι τον νοιάζει τον κόσμο τι κάνει ο καθένας μας… έτσι μέσα από ένα σύντομο ταξίδι προσωπικής ανασυγκρότησης στην εφηβεία κατάλαβα πως όλα αυτά δεν με αγγίζουν, ο κόσμος θα λέει τα δικά του όσο κι αν προσπαθείς εσύ να είσαι αρεστός σ’ εκείνον. Το γεγονός ότι με προβλημάτισε η θεματική αυτή δηλώνει ότι μ’ ενδιαφέρει το τι θα πει ο κόσμος και απλώς διαφοροποιείται ο μεταβολισμός των λεγομένων του.  Δεν θα κάνω κάτι διαφορετικό από αυτό που επιθυμώ για να προλάβω το “τι θα πει ο κόσμος”!!! Ας πει ό,τι θέλει…

Τώρα για τον Δημήτρη που γεννήθηκε το ‘50 στον Κορυδαλλό και σε μία αυστηρή, λαϊκή και πατριαρχική οικογένεια ο “κόσμος” έπαιξε κεντρικό ρόλο στην πορεία της ζωής του. Εξαιτίας του κόσμου έφυγε από το σπίτι και τη γειτονιά του, οδηγήθηκε στη νύχτα μέχρι που κατάφερε να μεταναστεύσει στο Λονδίνο και να ασχοληθεί με την τέχνη, το μόνο σωσίβιο που είχε σε όλη του τη ζωή. Το ‘80 επιστρέφει στην Ελλάδα και ρίχνει μια γροθιά στα λεγόμενα του κόσμου και συστήνεται εκ νέου στους παιδικούς του φίλους. Μέσα από κωμικά γεγονότα ξεδιπλώνεται όλη η σκοτεινή ιστορία του Δημήτρη κι αυτό είναι το μαγικό στοιχείο της κοινωνική κωμωδίας… εκεί που γελάς με την επιφάνεια κάνεις μακροβούτι στα σκοτεινά βάθη και το ανάποδο.

Ξέρω πως πέρα από ηθοποιός, σκηνοθέτης και κειμενογράφος είσαι και λυρικός τραγουδιστής (τενόρος) οπότε θα ρωτήσω αν θεωρείς πως η όπερα έχει queer ρόλους, έχεις ερμηνεύσει κάποιους; 

Όλα τα είδη τέχνης έχουν το queer στοιχείο, είτε αυτό χαρακτηρίζεται ως queer, είτε όχι. Η ορολογία ίσως ξενίζει στον χαρακτηρισμό κλασικών έργων και είναι και κάτι νεότερο ως προσέγγιση αλλά η ουσία και η βάση του queer στοιχείου υπήρχε ανέκαθεν στις τέχνες και στην κοινωνία. Η όπερα αλλά κυρίως η οπερέτα εμφανίζει queer ρόλους με την ευρύτερη προσέγγιση του όρου. Έχω ερμηνεύσει τέτοιους ρόλους ως μέλος συνόλων και χορών αλλά ως κύριους χαρακτήρες, που τους απήλαυσα λίγο παραπάνω, και είναι οι τρεις παρακάτω: Ο πρώτος  είναι ο ρόλος του θεού Ερμή στην οπερέτα «Ορφέας στον Άδη» του Ζακ Όφενμπαχ σε σκηνοθεσία Ισίδωρου Σιδέρη στο θέατρο Ολύμπια (2018), ο επόμενος ήταν ο ρόλος του Αχιλλέα στην οπερέτα «Ωραία Ελένη» του Ζακ Όφενμπαχ σε σκηνοθεσία Ισίδωρου Σιδέρη στο θέατρο Ολύμπια (2019) και ο ρόλος του Ευριπίδη (in drag) που αποτελεί κειμενική προσθήκη της Λένας Κιτσοπούλου στη «Μήδεια» του Μποστ που έγινε όπερα σε μουσική Νίκου Κυπουργού και παρουσιάστηκε στην Εθνική Λυρική Σκηνή (2019), σε σκηνοθεσία Γιάννη Σκουρλέτη.

Άρα στην ομπρέλα της queer θεατρικής τέχνης έχεις έρθει σε επαφή και με την παρενδυσία και με το ντραγκ (drag). Ως δημιουργός έχεις γράψει τέτοιους ρόλους μας είπες. Ποιοι είναι αυτοί και σε ποια έργα;

Φυσικά και έχω συμπεριλάβει τέτοιους ρόλους στα έργα μου. Ήδη από την πρώτη μου δουλειά το σκοτεινό-κοινωνικό-μουσικό παραμύθι για ενήλικες ‘’ΜΑΝΑ’’ (κυκλοφορεί σε βιβλίο με CD από τις εκδόσεις i-Write Publications) που ανέβηκε στη θεατρική σκηνή του Faust (2018-19) υπήρχαν queer ρόλοι όπως μία γυναίκα που επιλέγει να έχει στο πλευρό της μία άλλη γυναίκα ή ένα αγόρι που αισθάνεται διαφορετικό χωρίς να μπορεί να καταλάβει το γιατί εξαιτίας της μικρής του ηλικίας. Στη συνέχεια στην κοινωνική κωμωδία “550” (Θέατρο Faust 2019-20) που ήταν μία σπονδυλωτή ιστορία καθημερινών επιβατών του λεωφορείου 550 είχα πάλι το queer στοιχείο με κορωνίδα τον ρόλο του Αντώνη που ενώ είναι παντρεμένος με δύο παιδιά παίρνει την απόφαση να χωρίσει και να μπορέσει χωρίς ενοχές να εξερευνήσει την παρενδυσία και το καταπιεσμένο πάθος του για τους άντρες όμως δεν το τολμάει ούτε τότε… Μετά προχωράμε στην περσινή παράστασή μου «ΤΕΛΕΝΟΒΕΛΑ» (Θέατρο Faust 2023-24) όπου εμφανίζεται ο Pedro ως  Soledad, ένας άντρας in drag που σφετερίζεται τη θέση της δίδυμης αδερφής του αφού πρώτα την έχει σκοτώσει. Κι ερχόμαστε στο «Τι θα πει ο κόσμος;» με τον ρόλο του Δημήτρη.

Πέρα από τα δικά σου έργα και το Λυρικό Θέατρο έχεις ερμηνεύσει queer ρόλους στο ελεύθερο θέατρο αλλά έχεις πάρει μέρος και σε events. Μίλησέ μας γι’ αυτά.

Όπως είπα και παραπάνω η πρώτη μου επαφή ήταν στο ελεύθερο θέατρο με την κωμωδία «Οικογενειακά Μπουκώματα» (L.A. Theater 2015-16) και αμέσως μετά η κωμωδία «Η Συγκατοίκηση της συμφοράς» πάλι σε κείμενο και σκηνοθεσία του Βαλεντίνου Τσίλογλου (L.A. Theater 2016) που κέρδισε και το βραβείο κοινού στα Queer Awards. Στη συνέχεια έχω κάνει διάφορες εμφανίσεις ως performer in drag όπως το Videoclip «Καθρέφτες» της Εύας Τσάχρα (2016), το Halloween event των Banana boys στο Shamone (2017) κ.ά.

Στις παραστάσεις σου βλέπουμε ότι πέρα από το κείμενο και τη σκηνοθεσία παίζεις κιόλας. Επίσης ξέρω εγώ από έγκυρες πηγές πως κάνεις το sound design, τους φωτισμούς, την κινησιολογία, τις χορογραφίες, σκηνικά, κοστούμια, οργάνωση και εκτέλεση παραγωγής… Αρχικά πότε προλαβαίνεις;

H αλήθεια είναι πως σ’ αυτή την παράσταση κάνω την επιμέλεια όλων των παραπάνω. Δεν την κάνω όμως σε κάθε μου παράσταση. Φέτος ξεκίνησα με περισσότερο χρόνο στη διάθεσή μου και μπόρεσα να τα επιμεληθώ μόνος μου. Έχοντας εργαστεί για πολλά χρόνια σε μεγάλες παραγωγές έμαθα να κάνω πολλά και διάφορα πράγματα μέσα σε μία παραγωγή. Έχω εργαστεί στο παρελθόν ως μέλος παραγωγής, ως βοηθός σκηνοθέτη και βοηθός σκηνοθέτης κ.ά. . Το βασικό όμως είναι ότι όταν γράφω ένα κείμενο γίνεται σχεδόν ταυτόχρονα η σκηνοθεσία και η οπτικοποίησή του (σκηνικά-κοστούμια), η οποία ολοκληρώνεται μόλις βρω και τους ηθοποιούς, μέσω ανοικτών ακροάσεων. Επειδή συνεργάζομαι με το Faust από το 2018 ξέρω πώς θα γίνουν τα φώτα, πώς θα στήσω το έργο στον χώρο κτλ. Αισθάνομαι το Faust σαν το σπίτι μου.

Σε ευχαριστώ πολύ Σταμάτη για την όμορφη κουβέντα και σύντομα περιμένω να παρακολουθήσω την παράσταση. Ας ολοκληρώσουμε την συνέντευξη αυτή με το να μας αναφέρεις μέρα και ώρα παράστασης.

Ευχαριστώ κι εγώ με την σειρά μου για την όμορφη παρέα και σε περιμένω στο θέατρο, όπως και τους αναγνώστες. Η παράστασή μας κάνει πρεμιέρα Τετάρτη 09 Οκτώβρη στις 20:00, στο θέατρο Faust, και θα παίζεται κάθε Τετάρτη για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων. Εισιτήρια και πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στο more.com (by Viva)

Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση θα βρείτε εδώ

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

Σχετικά Άρθρα

Τελευταία Άρθρα