Η εξαιρετική της ερμηνεία στο «Ζητιάνο» του Ανδρέα Καρκαβίτσα, που ανεβαίνει στο ”Από Μηχανής Θέατρο” κάθε Σάββατο & Κυριακή, μας έκανε να θέλουμε να τη γνωρίσουμε καλύτερα. Η Κατερίνα Μπιλάλη είναι μια δραστήρια και πολύ ταλαντούχα ηθοποιός, συνεργάτης και συνδιαχειρίστρια της θεατρικής ομάδας Anima, με σημαντική παρουσία στο θέατρο αλλά και στην τηλεόραση. Απολαύστε όσα θέλησε να μοιραστεί με τους αναγνώστες του Αll4fun.
Τι πραγματεύεται η παράσταση σας και τι πρόκειται να δούμε πάνω στη σκηνή;
Η παράστασή μας είναι μια διασκευή της Κικής Κουβαρά πάνω στο διήγημα του Ανδρέα Καρκαβίτσα «Ο Ζητιάνος», οπότε τα ζητήματα που πραγματεύεται το έργο έχουν να κάνουν μ’ αυτά που απασχολούσαν τους Έλληνες ως πολίτες την εποχή που το έγραψε ο Καρκαβίτσας, δηλαδή το 1897, τα οποία έχουν άμεση συνάφεια με τα ζητήματα που απασχολούν και τους Έλληνες του σήμερα. Ο συγγραφέας περιγράφει την Ελληνική επαρχία με ρεαλιστικούς τόνους μιας και ο ίδιος είχε ταξιδέψει εκείνη την εποχή στις περιοχές στις οποίες διαδραματίζεται το έργο, δηλαδή στα χωριά της Ρούμελης και Θεσσαλίας. Υπάρχει ακρίβεια στα ιστορικά γεγονότα, όπως είναι η προσάρτηση της Θεσσαλίας που έγινε το 1881 και οι συνέπειές της, τις οποίες ο συγγραφέας τις καταδεικνύει με θυμό και είναι η ελεεινή συγκρότηση του Ελληνικού κράτους, οι κοινωνικές ανισότητες, τα μικροσυμφέροντα, οι εκδουλεύσεις, η δυσκίνητη δικαιοσύνη. Κυρίως, όμως, πως ο αγράμματος Ελληνικός λαός παρασύρεται από επιτήδειους «έξυπνους Ρωμιούς» που στο τέλος τον οδηγούν στην καταστροφή του.
Στην παράστασή μας θα δούμε όλη την ιστορία από την πλευρά των γυναικών κι αυτό γιατί οι γυναίκες ήταν το πιο αδύναμο, το πιο τρωτό κομμάτι εκείνης της κοινωνίας και αυτές που πλήχθηκαν περισσότερο. Έτσι συναντάμε τις γυναίκες ενώ έχουν ήδη πεθάνει και βρίσκονται σε κάποιο άχρονο επίπεδο μεταξύ των δύο υποτιθέμενων κόσμων και ξεκινούν την αφήγηση της ιστορίας έχοντας επιστρέψει για να την ξαναβιώσουν και να την κατανοήσουν με σκοπό να βρουν απαντήσεις σε αναζήτηση της λύτρωσης.
Γιατί θα πρότεινες σε κάποιον να δει το έργο σας;
Πρώτα από όλα ο θεατής έρχεται σε επαφή με ένα από τα μεγαλειώδη κείμενα της Νεοελληνικής λογοτεχνίας, το οποίο αποτελεί πολιτισμική μας κληρονομιά. Δεύτερον ανεβαίνει πρώτη φορά στην Ελληνική σκηνή. Τρίτον γιατί η ευφάνταστη σκηνοθεσία της Ρουμπίνης Μοσχοχωρίτη έχει δημιουργήσει σκηνές εικαστικού ενδιαφέροντος, που είναι σαν να βλέπεις βουκολικούς, ρομαντικούς πίνακες αλλά με μια σύγχρονη ματιά χρησιμοποιώντας σύγχρονες θεατρικές φόρμες. Τέλος γιατί οι θεατές θα γίνουν μάρτυρες των άθλιων συνθηκών που οδήγησαν τη χώρα μας στο σημείο που βρίσκεται σήμερα.
Μίλησε μας για τον ρόλο σου και τη διαχρονική αξία του κειμένου
Ο ρόλος μου είναι η Κρουστάλλω, η γυναίκα του Μαγουλά, του καφετζή του χωριού, του φτωχού βαλτότοπου στο οποίο ζουν, του Νυχτερεμιού. Με τον άντρα της δεν έχουν ουσιαστική σχέση, δεν ακούει ποτέ τα “θέλω” της, δεν την καταλαβαίνει, την κακομεταχειρίζεται και μέσα σ’ όλα της έχει κάνει έξι παιδιά, όλα κορίτσια. Στο έργο βρίσκουμε την Κρουστάλλω έγκυο και με μοναδικό σκοπό στη ζωή της να γεννήσει αγόρι. Το θέλει με όλη τη δύναμη της ψυχής της γιατί πιστεύει ότι ο γιόκας της θα την προστατέψει από τον Μαγουλά και θα είναι ικανός να της φέρει την ευτυχία.
Η αλήθεια είναι ότι ο ρόλος δεν έχει πολλά κοινά με μια σύγχρονη γυναίκα. Έτσι για να την πλησιάσω ξετύλιξα το κουβάρι πιάνοντάς το από το φόβο που νιώθεις για κάτι που δεν γνωρίζεις, για κάτι που πιστεύεις χωρίς καμία λογική και προχωράς βιώνοντάς το χωρίς να υπάρχουν αποδείξεις ότι θα σου φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η Κρουστάλλω, λοιπόν, πίστεψε στις υποσχέσεις του ζητιάνου ότι θα μπορέσει με τα μαγικά του να της αλλάξει το φύλο του παιδιού ενώ είναι ήδη οκτώ μηνών έγκυος και από κορίτσι θα της το κάνει αγόρι, δίνοντάς της το σερνικοβότανο, το οποίο δεν ήταν τίποτα άλλο παρά εκτρωτική σκόνη.
Όσο για τη διαχρονικότητα του κειμένου θα δανειστώ τα λόγια του λογοτεχνικού κριτικού Φώτου Πολίτη “ο ζητιάνος είναι ο ‘Έλλην πολιτικός, ο Έλλην επιστήμων, ο Έλλην χρηματιστής ή έμπορος, ο ολέθριος έξυπνος ρωμιός της εποχής μας”. Θα μπορούσε, δηλαδή, να ήταν εν δυνάμει ο καθένας μας, αν άφηνε να κυριαρχήσει η κακή πλευρά του εαυτού του. Κι αυτό γιατί σύμφωνα με τον Καρκαβίτσα η ανθρώπινη φύση είναι διττή, συνυπάρχει μέσα μας και το καλό και το κακό. Έτσι αν ο καθένας μας μπορέσει και βγάλει στην επιφάνεια την καλή του πλευρά, θα λειτουργήσουμε προς το συλλογικό καλό και τότε ίσως θα υπάρξει μια ελπίδα να αλλάξει αυτός ο κόσμος
Μίλησε μας για το πώς βίωσες τη συνεργασία σου με τον σκηνοθέτη και τους υπόλοιπους συντελεστές της παράστασης;
Η συνεργασία μου με την σκηνοθέτιδα Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη έχει ξεκινήσει εδώ και τρία χρόνια, όταν μπήκα ως συνεργάτης στην ομάδα “anima”, την οποία είχε ήδη δημιουργήσει η σκηνοθέτις τα προηγούμενα δύο χρόνια. Με την Ρουμπίνη δουλεύουμε με πάθος, πειραματιζόμαστε, ψάχνουμε συνεχώς καινούργιους δρόμους, με σκληρή δουλειά εξελισσόμαστε μέσα από την αλληλοεκτίμηση, την αλληλοσυμπλήρωση αλλά και τις αντιθέσεις που μπορεί να έχουμε και ως χαρακτήρες και ως καλλιτέχνες.
Με την ηθοποιό Γιώτα Τσιότσκα, μια ηθοποιό με εξαιρετικά εκφραστικά μέσα συνεργαζόμαστε, επίσης, τρία χρόνια στην ομάδα, από την παράσταση “Έξοδος”. Είναι σημαντικό να δουλεύεις μ ε τους ίδιους συνεργάτες γιατί έτσι δημιουργείται μια κοινή γλώσσα και ι απόλυτη σκηνική επικοινωνία. Όπως εξίσου σημαντικό είναι να έρχεται καινούργιο αίμα στην ομάδα, όπως είναι η Μαρία Καρακίτσου με τις ευαίσθητες νότες της, ο Λευτέρης Παπακώστας με το χειμαρρώδες εκτόπισμά του και ο τέλος ο Ζητιάνος μας ο Λεωνίδας Κακούρης που με την εμπειρία του και το ταλέντο του κάνει την κάθε παράσταση “κέντημα”.
Πόσο σημαντική θεωρείς για σένα αυτήν τη δουλειά, ποιες είναι οι προσδοκίες σου και ποια είναι η ανταπόκριση του κόσμου μέχρι τώρα;
Κάθε δουλειά που κάνω είναι σημαντική. Αυτή είναι η δεύτερη δουλειά της “anima”, όσο συνεργάζομαι, μετά την “Έξοδο”, που παρουσιάσαμε το 2014-15 με μεγάλη επιτυχία και θεωρώ ότι είναι ένα βήμα παραπάνω στις σκηνικές μας αναζητήσεις. Οι προσδοκίες μου είναι να δει την παράσταση όσο περισσότερο κόσμος γίνεται και μέσα από αυτή την επικοινωνία, το διάλογο και την κριτική να παίρνουμε δύναμη και ανατροφοδότηση για τα επόμενα.
Μέχρι στιγμής έχουμε τύχει θερμής υποδοχής και αυτό με χαροποιεί ιδιαίτερα γιατί τελικά αυτή είναι η ανταμοιβή μας, ένα ζεστό χειροκρότημα.
Αναλυτικές λεπτομέρειες για τους συντελεστές και τις ημέρες που παίζεται η παράσταση ακολουθούν στον εξής σύνδεσμο:
Του Δημήτρη Κοτσίφη, 12/11/2017