Η έννοια που πρωταγωνιστεί επί της ουσίας στην εποχή του κορονοϊού είναι η αβεβαιότητα. Εκεί δηλαδή που ο homo sαpiens, στην εποχή της πλήρως εγκαθιδρυμένης παγκοσμιοποίησης, συνήθισε να γνωρίζει, να προβλέπει και να ελέγχει τα πάντα (;), ξαφνικά έρχεται ένας ιός να θέσει εν εμφιβόλω τις κατακτήσεις αυτές δίνοντάς του την ευκαιρία να συνειδητοποιήσει (;) τις δύο κορυφαίες ύβρεις που διαπράττει: α) τη θεώρηση πως δεν είναι απλά μέρος του κόσμου αλλά ο κόσμος τού ανήκει και β) τη θεώρηση οτι κατέχει τη Γνώση.
Ξεκίνησε λοιπόν αυτή η παγκόσμια περφόρμανς με τους δισεκατομμύρια συμμετέχοντες, που συμπτωματικά βρίσκονταν ταυτόχρονα και στη σκηνή και στην πλατεία. Κατά τη διάρκεια της περφόρμανς αυτής αφεθήκαμε έρμαια τυχαίων αριθμών, τους οποίους καταναλώσαμε με μανία αναμένοντας την Αλήθεια από την Επιστήμη.
Χμ…
Ήταν μια καλοκαιρινή μέρα του 1900 στη Σορβόννη όταν ο σπουδαίος μαθηματικός Ντάβιντ Χίλμπερτ έκλεινε την ομιλία του στο 2ο διεθνές συνέδριο μαθηματικών διαλαλώντας «Πρέπει να μάθουμε και θα μάθουμε (την Αλήθεια)». Την ίδια περίπου εποχή ο συνάδελφός του, Μπέρτραντ Ράσελ, ξεκινούσε το έργο της ζωής του (σχετικό με τη θεμελίωση των μαθηματικών) αναζητώντας Την.
Κι ενώ σε αυτές τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα η Επιστήμη, παρά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, κάλπαζε προς τις βεβαιότητες, ήρθε το 1931 ένας άλλος μαθηματικός, ο νεαρός Κουρτ Γκέντελ, με το θεώρημα της μη πληρότητάς του, να πυροβολήσει εν ψυχρώ τη Φιλοσοφία, τα Μαθηματικά και τη Λογική.
Το 1932, κι ενώ ο Χίτλερ κέρδιζε τις εκλογές στη Γερμανία εγκαινιάζοντας την εποχή της απόλυτης προπαγάνδας, έρχεται ο Άλντους Χάξλεϊ με το βιβλίο του: ‘Ο θαυμαστός καινούριος κόσμος’ να ασελγήσει πάνω στο ψυχορραγόν κουφάρι της Αλήθειας, ξεκαθαρίζοντας πως «Εξήντα χιλιάδες επαναλήψεις κάνουν την αλήθεια».
Τι ήθελε να πει ο ποιητής; Ότι η ‘Αλήθεια’ είναι η Συνήθεια. Εάν μεγάλωσες σε χριστιανική οικογένεια, η ‘Αλήθεια’ ειναι ο Χριστός, εάν μεγάλωσες στη Σαουδική Αραβία η ‘Αλήθεια’ είναι το Ισλάμ, εάν ο μπαμπάς σου είναι ζάπλουτος τότε η ‘Αλήθεια’ είναι το Χρήμα, εάν έχεις Instagram η ‘Αλήθεια’ είναι η Εικόνα κ.ο.κ. Δηλαδή η Αλήθεια αλλάζει αναλόγως την εκάστοτε συγκυρία, χορική, οικονομική, ιστορική, πολιτική κτλ. Βέβαια μερικές φορές η Αλήθεια αλλάζει και αναλόγως τι μέρα είναι π.χ. Τετάρτη πρέπει να φοράμε μάσκα, Πέμπτη δεν πρέπει να φοράμε μάσκα. Ευτυχώς όμως, όταν πάμε να ξεχάσουμε την ‘Αλήθεια’, έχουμε τα συμπαθή Psittacus erithacus κατοικίδιά μας να μας την υπενθυμίζουν και να την ξανασυνηθίσουμε.
Και μιας και μιλάμε για συνήθεια, θυμήθηκα τους πρόσφατους κορονοθανάτους στη χώρα μας. Αφού σοκαριστήκαμε από τους πρώτους, σιγά σιγά τους συνηθίσαμε και δεν μας έκαναν την ίδια εντύπωση όσοι ακολούθησαν.
Αφού λοιπόν είναι ξεκάθαρο ποια είναι η ‘Αλήθεια’ σε κάθε τομέα, δεν έχουμε και πολλές επιλογές ως προς τη στάση μας σε αυτήν. Η ‘Αλήθεια’ δε μας δίνει καμία επιλογή, η ‘Αλήθεια’ μάς αναγκάζει αναγκαστικά να τη δεχτούμε και να οικοδομήσουμε τη συμπεριφορά μας σύμφωνα με αυτή. Κι έτσι, το κεντρικό επίσημο κάθε φορά αφήγημα εγκαθιδρύεται και δημιουργεί τη γνωστή σε όλους μας Κανονικότητα. Μέχρι λοιπόν να επανέλθουμε πλήρως σε αυτή, μείνετε ασφαλείς…
Αβεβαιότητα λοιπόν. Για τον Σωκράτη, ήταν το μόνο πράγμα που ήξερε. Ο Οιδίποδας την έμαθε από την καλή κι από την ανάποδη. Εμείς οι νοικοκυραίοι του 2020 θα την αποδεχτούμε ποτέ ως κομμάτι της ανθρώπινης φύσης; Η πιθανότητα να γίνει αυτό είναι αντίστοιχη με την πιθανότητα να συνειδητοποιήσει ο πλούσιος ότι δε θα ζήσει περισσότερο όσα χρήματα και να συνεχίσει να μαζεύει.
Διονύσης Σάββας