“Μα είναι αγόρι. Δεν μπορεί να βλέπει μιούζικαλ…”
“Κορίτσι πράμα και να παίζει μπάλα; Ε, όχι φυσικά, η δική μου η κόρη. Τι να μου γίνει, λεσβία;”
“Αχ, Τζένη μου τι ωραία λαμπάδα είναι αυτή; Είναι η αγαπημένη της Μπάρμπι!” “Σ’ αρέσει χρυσό μου;”
“Σ’ ευχαριστούμε νονέ μας” “Νώντα το πιστόλι που ήθελες αγόρι μου” Ξέρεις, όταν μεγαλώσει ο Νώντας μας, θα πάει στον στρατό και θα γίνει πεζοναύτης. Σαν τον παππού του, τον μακεδονομάχο”.
Από τέτοιες παρόμοιες συζητήσεις που όλοι έχουμε ακούσει αποκαλύπτονται μόνο ορισμένα από τα στερεότυπα δεκαετιών, τα οποία αναπαράγονται από γενιά σε γενιά. Από τα πρώτα κιόλας δευτερόλεπτα στη ζωή ενός βρέφους.
Στολισμός δωματίου στο μαιευτήριο
Αγόρι=μπλε. Κορίτσι=ροζ. Μετά έρχονται τα πρώτα δώρα. Από τους ίδιους τους γονείς, από συγγενείς και φίλους.
“Μα είναι αγοράκι, τι να του πάρουμε;” “Δε θα του πάρουμε αρκουδάκι, αυτό είναι για κορίτσια”. “Πάρε του έναν Ρόμποκοπ!”. “Και στην Αννούλα τι θα πάρουμε; Μάνο, όχι αυτοκινητάκια. Πάρε της το κουζινάκι. Να μάθει να μαγειρεύει κι από μικρή”.
Ακούω συνέχεια για διαφορετικότητα. Πόσο, όμως, τελικά είμαστε διατεθειμένοι να την αποδεχθούμε σε βάθος, να την ενσωματώσουμε στην καθημερινότητά μας και όχι απλά να διατυμπανίζουμε για την ύπαρξή της τάχα μου, παίζοντας το προοδευτικοί;
Το έχω γράψει ξανά. Τα αγόρια μαθαίνουν από μικρά…Η μάλλον διορθώνω, τους μαθαίνουν από μικρά ο μάτσο πατέρας και η μανούλα τους, που τους κάνει όλα τα χατίρια (ακόμη και αν ο Κωστάκης είναι τσάμπα “μάγκας” στο νηπιαγωγείο και χτυπάει τα άλλα αγοράκια – μικρός είναι μωρέ, θα μεγαλώσει και θα στρώσει -) να το παίζουν φασαριόζοι (“αντράκι είναι, βράζει το αίμα του, δεν είναι κανάς φλώρος” τον δικαιολογεί η μαμάκα του), ωραίοι, μοιραίοι για να προσελκύσουν το άλλο φύλο.
Το οποίο άλλο φύλο διδάσκεται στο να γοητεύεται από τον “τσαμπουκά”, εκείνον που θα την “φτύνει”, όχι από το καλό παιδί (και δεν αναφέρομαι στο πώς έχει παραφραστεί πλέον ως έκφραση περιγραφής ενός αδιάφορου, μονόχνωτου άντρα).
Ή από τον”ιππότη του παραμυθιού με το άσπρο άλογο”, ο οποίος, όμως, πίσω από αυτήν τη ψεύτικη μάσκα μπορεί να αποδειχθεί ένας ψυχρός δολοφόνος (έχουμε και πρόσφατο τρανταχτό παράδειγμα).
Ναι, ευτυχώς αλλάζουν κάπως τα πράγματα. Κάποιοι γονείς στο σήμερα κάνουν σπουδαία δουλειά και τους θαυμάζω.
Αλλά οι πιο πολλοί – που στην τελική ανάλυση δεν έπρεπε καν να γίνονται γονείς – μένουν κολλημένοι στα παλιά. Είναι οι ίδιοι, που διακαώς προσπαθούν να περνούν – και υποσυνείδητα αρκετές φορές – τα μηνύματα στους “συνεχιστές” τους, όπως πολλοί θεωρούν τα παιδιά τους.
“Ε, ο Γιαννάκης όταν μεγαλώσει θα τις βγάζει τις γκόμενες δυο-δυο, σαν τον πατέρα του στην ηλικία του”, περιγράφει ο “συγκινημένος” πατέρας στο τραπέζι με τους φίλους του στην επαρχιακή πόλη Χ.
“Και μένα το Μαράκι μου ξέρεις, η πρώτη νοικοκυρά”, προσθέτει η Ματίνα. “Δεν έχω κανένα παράπονο. Πλένει, σιδερώνει, με βοηθάει σε όλες τις δουλειές”, τονίζει με περηφάνια. “Οι φίλες της θέλουν λέει να σπουδάσουν. Άσε μωρέ πού να τρέχει τώρα στα πανεπιστήμια; Να μου περάσει καμιά Αθήνα και να έχουμε κι άλλα έξοδα κι έννοιες; Να βρει έναν άντρα με λεφτά να ζήσει με άνεση, όχι όπως εμείς στα νιάτα μας”.
“Τα μάθατε;”, πετάγεται ο Πετράν. “Έπιασαν τη Βαγγελίτσα του Λάκη να έχει γκόμενο”. “Αντε!”, ακούγεται από την ομήγυρη. “Να την έπιανα εγώ με γκόμενο την Ελενίτσα και δε θα ζούσε την άλλη μέρα”, λέει χαριτολογώντας και καλά ο Πετράν, ρίχνοντας ένα ειρωνικό βλέμμα στο κτήμα του (λάθος στη γυναίκα του) την στιγμή που οι άλλοι φίλοι του άντρες στο τραπέζι τον αποθεώνουν με γέλια, γκριμάτσες και χειρονομίες επιδοκιμασίας.
Ο Πετράν βέβαια έχει 2-3 “γκόμενες” την ώρα που η Ελενίτσα μένει όλη μέρα σπίτι, γιατί δε δουλεύει, αλλά εντάξει μωρέ, “αυτός είναι άντρας και το κέφι του θα κάνει”… Και αν έχουμε και αντίρρηση ναούμε, φάε Ελενίτσα και μια σφαλιάρα και σώπασε: “Που σε ξεβλάχεψα εγώ και σε πήρα ξεβράκωτη από τον πατέρα σου, τον μπατίρη, που δεν είχε στον ήλιο μοίρα. Μέχρι που γνώρισες εμένα και σ’ έκανα άνθρωπο”, της λέει όταν εκείνη μια φορά στο τόσο τολμά και του αντιμιλά.
Φυσικά ο Πετράν ηθελημένα ξεχνάει ότι και η αδερφή του, που είχε μετακομίσει από μικρή στην Αθήνα ήταν παντρεμένη και είχε παράλληλη σχέση. Αλλά τότε εθελοτυφλούσε, γιατί έλεγε πως ο Ζαχαρίας, “δεν κάνει για την αδερφή του” και τον αποκαλούσε φλούφλη, επειδή είναι ηθοποιός. “Να δεις που αυτός ή πούστης θα είναι ή θα πηδιέται με την κάθε μία, δεν είναι για σένα”, της έλεγε ξανά και ξανά και το ευχαριστιόταν που η αδερφή του περνούσε τα βράδια της με άλλον, όταν ο Ζαχαρίας έλειπε περιοδεία…
Διαβάζω και διαβάζω συνέχεια κοπέλες να τα χώνουν στην πατριαρχία. Που η τεράστια ευθύνη ανήκει κυρίως στο αντρικό φύλο. Ναι, μαζί τους φυσικά. Αλλά κάποιες – άθελα τους εν μέρει – έχουν συμμετοχή σ’ αυτό.
Μεγάλωσαν μ’ έναν πατέρα, ο οποίος τις “είχε πριγκίπισσες”, όπως συχνά λένε (ή τις έχει ακόμα και τώρα που έγιναν 40+). Αλλά έτσι αυτοαναιρούνται.
Γιατί δεν έκαναν κάτι για ν’ αλλάξουν αυτήν την εικόνα του να τους φέρονται, είτε ως “πριγκίπισσες” (κάποιες φορές μάλιστα, όταν δε γινόταν, το αναζητούσαν και οι ίδιες να γίνει), είτε ως κτήματα (πρώτα του πατέρα τους και μετά του συζύγου τους). Και αν δεν μπορούσαν να το αλλάξουν μικρές, θα μπορούσαν να το αλλάξουν, όταν μεγαλώνοντας πήραν εκείνες τη θέση της μητέρας. Αλλά δεν το έκαναν ούτε στα δικά τους παιδιά.
Ένα κορίτσι πρέπει να μεγαλώνει πάνω απ’ όλα ως άνθρωπος. Ναι, τα φύλα από μόνα τους έχουν διαφορές. Και σε δομή εγκεφάλου και σωματικώς (γεγονός που συνηγορεί και στη σαφώς πιο γρήγορη ωριμότητα), αλλά και σε άλλα θέματα.
Να μεγαλώνει, όμως, με βάση αυτό που θέλει και όχι αυτό που του ορίζουν οι άλλοι.
Αν της αρέσει να της φέρονται ως “πριγκίπισσα”, έχει καλώς.
Αν της αρέσει να της φέρονται ως η Κατερίνα, που έχει γκατς και τα βάζει στο μπάσκετ με τα αγόρια και τους κερδίζει να συνεχίσουν να της φέρονται έτσι.Αν έλκεται σεξουαλικά για κορίτσια, να της φέρονται ισότιμα.
Να φερόμαστε σε οποιοδήποτε άνθρωπο, όπως του ταιριάζει ως μοναδική προσωπικότητα και όχι επειδή έτυχε να γεννηθεί αγόρι ή κορίτσι.
Πολλές μεγάλωσαν μ’ έναν πατέρα που σήκωνε χέρι στη μητέρα τους. Αλλά κάποιες εξακολουθούσαν και εξακολουθούν να τον θαυμάζουν. Ακόμη και τώρα “Είναι ο πατερούλης μου, εγώ όλα του τα συγχωρώ”.
Μα, δεν είναι έτσι όμως τα πράγματα. Όταν θες να πατάξεις την πατριαρχία (ή αντίστοιχα τη μητριαρχία αν κυριαρχούσε) θα πρέπει να βλέπεις τα πράγματα απολύτως αντικειμενικά.
Αν δεν το κάνεις ή ήρθε ο καιρός να προσπαθήσεις να το βελτιώσεις όσο είναι εφικτό ή απλώς μπαίνεις και εσύ ως μία ακόμη που βγάζει τόσο εύκολα (και εντελώς ανώδυνα κιόλας) δημόσια το κατηγορητήριο της.
Γιατί ο εκάστοτε ένοχος στην επόμενη γυναικοκτονία μπορεί να είναι ο πατέρας σου, ο αδερφός σου ή ένας πολύ καλός σου φίλος. Και ξαφνικά ν΄αναρωτηθείς και σύ, “μα πώς είναι δυνατόν;”, ενώ σου είχε δώσει τόσα δικαιώματα.
Αλλά εσύ ή δεν τα είχες διακρίνεις ή βαθιά μέσα σου δεν ήθελες να παραδεχθείς πως όντως είχαν υπάρξει…
Του Κυριάκου Κουρουτσαβούρη, 18/8/2021