Ο κυρ-Μήτσος από το Ζούμπερι, η κυρά Τούλα από το Λιανοκλάδι, η κυρία Ασπασία-Βικτώρια από την Εκάλη, ο Μανούσος από τα Σφακιά έχουν τεράστια ιδέα για τον εαυτό τους. Αυτό δεν αποτελεί απαραίτητα πρόβλημα, αρκεί να υπάρχουν και κάποια όρια στη μεγαλομανία τους. “Μας παρακολουθούν”, “ο Μπιλ Γκέιτς βλέπει τι κάνουμε” και τέτοιες ανάλογες υπερ-γραφικές φράσεις λέγονται και καταγράφονται από μια μεγάλη ομολογουμένως μερίδα κατοίκων, που απλά η τύχη τους έφερε να γεννηθούν και να ζήσουν στην Ελλάδα και όχι στο Τόγκο, στην Καμπότζη, στον Παναμά, στην Ελβετία… Φυσικά γνωρίζουν τα πάντα για όλα και συνήθως δεν ακούνε καν τι τους λέει ο άλλος.
Ναι όντως το γκουγκλ καταγράφει κάθε μας κίνηση στο διαδίκτυο. Και; Εδώ ο Μανούσος καταγράφει 10 στόρις τη μέρα και τις δημοσιεύει. Του φταίει μετά το γκουγκλ που ΝΟΜΙΖΕΙ ότι τον παρακολουθεί μεμονωμένα; Έλα ρε Μανούσο, δηλαδή ποιος σταρ είσαι ναούμ;
Μανούσο, τώρα ο Γκέιτς βλέπει το πού ακριβώς οδηγείς και λίγο πριν περάσεις το φανάρι θα το κάνει εντελώς ξαφνικά κόκκινο γιατί θέλει ν’ αργήσεις στο ραντεβού σου.
Το γκουγκλ καταγράφει συγκεκριμένα πράγματα. Από τότε που γεννιόμαστε μέχρι και που πεθαίνουμε, όμως, είμαστε ένας αριθμός. Μοναδικός μεν, αλλά αριθμός. Έτσι είμαστε και για το γκουγκλ. Το γκουγκλ δεν παρακολουθεί μεμονωμένα τον κυρ-Μήτσο από το Ζούμπερι. Ποσώς τον ενδιαφέρει ο κυρ-Μήτσος ως κυρ-Μήτσος. Τον ενδιαφέρει μόνο ως μια μονάδα των στατιστικών εμπορικά μετρήσεων.
Καταγράφει έναν της ηλικιακής κατηγορίας 64+ από τη συγκεκριμένη περιοχή, ο οποίος μπαίνει στο διαδίκτυο από μια συγκεκριμένη συσκευή (τάδε κινητό με την τάδε οθόνη από την τάδε εταιρία, τάδε τάμπλετ, τάδε υπολογιστής, τάδε μπράουζερ, τάδε χρόνος που ανοίγει και μένει σ’ ένα λινκ, σε ποιο πάει μετά, σε ποιο ήταν πριν και πολλά ακόμα τέτοια, που δε θα τα μάθει και ποτέ ότι υπάρχουν) Και; Μα έτσι διαμορφώνεται η αγορά. Από τις μετρήσεις και τα αποτυπώματα που αφήνει κάθε κλικ. Σε καπιταλιστική κοινωνία ζούμε, όχι στα βουνά.
Πόσο κλασικό είναι αυτό που λέγεται: “Μπήκα να δω φωτογραφίες από τη Μαγιόρκα και μετά άρχισαν να μου σκάνε ξενοδοχεία του νησιού” Ναι, συμβαίνει λόγω των αλγόριθμων. Και; Το διαδίκτυο μας δίνει ένα τεράστιο όφελος. Πληροφόρηση για πράγματα που γίνονται στο σχεδόν εδώ και τώρα. Πληροφορίες για τα πάντα. Για πράγματα που θα χρειαζόμασταν ώρες, μέρες, εβδομάδες για να τα μάθουμε από τον τύπο. Ή από τεράστιους σε όγκο τόμους από εγκυκλοπαίδιες και δυσανάγνωστα βιβλία. Αλλά και για πράγματα, τα οποία θα έμεναν κρυφά δια παντός (π.χ. περιστατικά αστυνομικής βίας).
Οσο θετικό, όμως, είναι τόσο μπορεί να γίνει επιβλαβές αν το χρησιμοποιείς τοξικά. Κάθε λογής βλακεία μπορεί να εξαπλωθεί αμέσως. Ψέματα, συκοφαντικές δημοσιεύσεις – που μετά ούτε καν ανακαλούνται – και φυσικά οι “αγαπημένες” θεωρίες συνομωσίας.
Διάβασα τη μελέτη του “τάδε” ειδικού, μα τι λέει “αυτός ο επιστήμονας – που πολλές φορές δεν είναι καν επιστήμονας -“, “μας κοροϊδεύουν όλους”, “είμαστε τα πειραματόζωα τους” και άλλα τέτοια λέγονται χρόνια τώρα (δεν είναι κάτι που συμβαίνει στο σήμερα δηλαδή επί covid) και αναπαράγονται τάχιστα. Αστραπιαία. Πριν καν ελεγχθούν. Πριν καν φιλτραριστούν. Και όταν επιλέγεις να “πληροφορείσαι” από συγκεκριμένες αναξιόπιστες πηγές, τότε αυτές φέρνουν η μία την άλλη και η ολίσθηση στην παράνοια της παραπληροφόρησης μοιάζει χωρίς γυρισμό.
Οι “συνομωσιολόγοι” πάσης φύσεως δεν επιλέγουν ν’ αναζητήσουν και την αντίθετη άποψη. Απλά δεν τους ενδιαφέρει. Ίσως μπορεί μέσα τους να τους τρώει η περιέργεια, αλλά μπροστά στον φόβο ν’ αποδειχθεί ότι έκαναν λάθος εκτίμηση, αρνούνται να μπουν στη διαδικασία ν’ ακούσουν και τι λέει η άλλη πλευρά.
Είναι όλες οι θεωρίες συνομωσίας ψεύτικες; Σαφώς και δε θα είναι. Άλλωστε τόσα και τόσα γίνονται πίσω από την πλάτη μας. Αλλά νομίζω πως οι περισσότερες παρασκηνιακές κινήσεις δε μαθαίνονται ποτέ. Ή όταν πάνε να μαθευτούν, τότε “εντελώς ξαφνικά” κάτι συμβαίνει και τα ίχνη των αποκαλύψεων αποκρύπτονται δια της “πλαγίας οδού” ή “εξαφανίζονται” για πάντα…
Στην ταινία
“Ο Επίμονος κηπουρός”, που βασίζεται σε βιβλίο του Τζον Λε Καρρέ (και χάρισε και όσκαρ ερμηνείας στην αγαπημένη μου Ρέιτσελ Βάις) αποκαλύπτεται ένα πολύ μεγάλο σκάνδαλο φαρμακοβιομηχανίας εις βάρος της Αφρικής. Έχει δόση αλήθειας ή είναι απλά προϊόν μυθοπλασίας;Προσωπικά δεν αποκλείω ποτέ τίποτα και καμία θεωρία. Αλλά όπως δεν τις αποκλείω, έτσι και δεν τις ενστερνίζομαι. Εκτός αν έχω προσωπική εμπειρία.
Έχω σάιτ και θα μπορούσα σήμερα κιόλας να επινοήσω μια “φανταστική” θεωρία συνομωσίας. Στη συνέχεια να βρω τους κατάλληλους για να τη διαδώσουν αμέσως στο διαδίκτυο και έπειτα από λίγο να γελάω βλέποντας τη διακίνηση μιας δικής μου ψεύτικης ιστορίας να γίνεται viral (ή βούκινο, όπως διάβασα πρόσφατα ελληνιστί).
Το ερώτημα για το αν μια θεωρία συνομωσίας ισχύει ή όχι μου θυμίζει την αιώνια απορία για το “αν υπάρχει Θεός ή δεν υπάρχει”.
Ο επιστήμονας αναφέρει πως δεν υπάρχει, αφού δεν αποδεικνύεται.
Ο πιστός διαφωνεί και λέει ότι υπάρχει Θεός χωρίς ν’ αναζητά αποδείξεις.
Ποιος, όμως, είναι 1000% πεπεισμένος για το ποιος εκ των δύο έχει το απόλυτο δίκιο;
Του Κυριάκου Κουρουτσαβούρη, 14/8/2021
