Πάντα θυμάμαι τον εαυτό μου να κάθεται στο τελευταίο θρανίο. Θες λόγω ύψους; Θες από επιλογή; Πάντως το μόνο σίγουρο είναι πως όλα μου τα μαθητικά χρόνια εκεί τα πέρασα. Ναι εκεί από όπου ξεκίνησαν και τέλειωσαν όλα. Όντας μαθήτρια η αλήθεια είναι πως δεν είχα την τύχη να συναντήσω αξιόλογους δασκάλους-καθηγητές. Παρ’ όλα αυτά δε θα ξεχάσω ποτέ τον κύριο Τάσο Σώρρα. Δάσκαλος μου στην τρίτη και στην έκτη δημοτικού. Κάθε πρωί θυμάμαι, πάντα τυπικός στην ώρα του, με όρεξη και αγάπη για αυτό που κάνει. Ήταν από τους δασκάλους που ασχολούνταν με τον μαθητή και ανα πάσα ώρα και στιγμή ήταν εκεί για τον καθένα από εμάς. Εμένα προσωπικά με είχε βοηθήσει πολύ στο κομμάτι της διατύπωσης καθώς αντιμετώπιζα μια μικρή δυσκολία στο να διατυπώνω με σωστό τρόπο τα όσα διάβαζα. Στο τέλος της ώρας θυμάμαι μας μιλούσε για θέματα που δεν αφορούσαν μόνο στο σχολείο και στα μαθήματα. Μας μιλούσε για τον ” έξω κόσμο” και για το μέλλον.
Όταν έφτανε το καλοκαίρι θυμάμαι πάντα μας πρότεινε εξωσχολικά βιβλία. Δεν ήθελε βλέπεις, να ασχολούμαστε συνεχώς με ηλεκτρονικά παιχνίδια και υπολογιστές. Συχνά μας έβαζε ντοκιμαντέρ ή κάποια ταινία κατά τη διάρκεια του μαθήματος.
Δεν θα ξεχάσω ποτέ όταν στην τάξη μας είχε πρωτοέρθει ο Αλέξανδρος. Ένα παιδί με νοητική υστέρηση. Αμέσως τον έκανε να νιώσει οικεία. Αμέσως μας μίλησε για την ιδιαιτερότητα του. Ποτέ δε σκεφτήκαμε να τον δούμε με άλλα μάτια, πάντα τον βλέπαμε σαν έναν από εμάς. Όσο για τον Κ. Τάσο; Του δίδασκε σαν να δίδασκε σε έναν από εμάς…
Ναι αυτός ήταν ο κύριος Τάσος. Ένας δάσκαλος που ήταν δίπλα στους μαθητές του. Ένας δάσκαλος που αγαπούσε τόσο τα παιδιά όσο και το σχολείο που δίδασκε. Θυμάμαι στο τέλος της σχολικής χρονιάς είχαμε στεναχωρεθεί που θα έφευγε. Θες ότι είχαμε δεθεί; Θες ότι πήραμε τόσα πολλά από αυτόν τον άνθρωπο; Θες…; Σημασία έχει ότι θα τον κουβαλάω για πάντα μαζί μου.
Στο γυμνάσιο τα πράγματα θα έλεγα πως δεν ήταν όπως ακριβώς τα περίμενα. Γνώρισα καθηγητές που έβλεπαν τον μαθητή σαν ένα ποσοστό επιτυχίας στις εκάστοτε εξετάσεις, που παρείχαν στείρα μάθηση και γνώση. Κάπως έτσι μπήκε στη ζωή μου και η “παπαγαλία”. Τρία χρόνια στο γυμνάσιο και με λυπεί το ότι δεν μπορώ να θυμηθώ ονόματα καθηγητών μου. Είναι λες και δεν τους γνώρισα ποτέ. Είναι λες και σταμάτησε ο χρόνος εκεί στο δημοτικό και στον αγαπημένο μου κύριο Τάσο.
Παρότι μπορεί να φαίνεται κάπως παράδοξο, ο μόνος που μου έκανε θετική εντύπωση ήταν ο καθηγητής των θρησκευτικών μου στις δύο πρώτες τάξεις του γυμνασίου. Η αλήθεια είναι πως εμένα ποτέ δε μου άρεσαν τα θρησκευτικά και πάντα ήμουν ενάντια στο να διδάσκονται στο σχολείο. Αλλά να, εκείνος είχε έναν δικό του τρόπο αντίληψης των πραγμάτων. Πάντα κατάφερνε να μας ηρεμεί με το λέγειν του. Πάντα μας μιλούσε για όλες τις θρησκείες. Διόλου κολλημένος άνθρωπος. Ίσα ίσα που συζητούσαμε ώρες ολόκληρες μαζί του για ό,τι μας απασχολούσε.
Όσο για το Λύκειο ένα όνομα μου έρχεται στο μυαλό. Μαρία Μηνά. Φιλόλογος. Καθηγήτρια μου στην Α’ Λυκείου. Τότε στην τάξη μας θυμάμαι είχαμε για κάποιο ανεξήγητο λόγο δύο πίνακες. Ο ένας αχρησιμοποιήτος για καιρό. Εκείνη μας ώθησε στο να εξωτερικεύουμε εκεί τα συναιισθήματα μας και ό,τι άλλο μας απασχολούσε. Αν έμπαινες στην τάξη θα έβλεπες γραμμένα συνθήματα, φράσεις ή ακόμη και τραγούδια.
Καθηγήτρια που δε χαριζόταν σε κανέναν. Με απόψη και προσωπικότητα. Επικοινωνούσε ουσιαστικα με τους μαθητές της. Μιλούσε θα έλεγα μαζί με αυτούς για αυτούς. Πάντα μας μιλούσε για θέματα που αφορούσαν την κοινωνία. Πάντα μας μίλαγε για το τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος.
Πριν από κάποιο χρονικό διάστημα πέρασε πειθαρχικό. Ο λόγος; Επειδή είχε αντιρατσιστική δράση στα σχολεία. Επειδή έλεγε στους μαθητές της να μην διέπονται από ρατσιστικές αντιλήψεις. Επειδή τους μιλούσε για τα αυτονόητα. Τον σεβασμό στο διαφορετικό, την αλληλεγγύη, την αξιοπρέπεια.
Όλοι αυτοί που ανέφερα παραπάνω έχουν κάτι κοινό. Να ξέρεις, ίσως να μην βρεθούν ξανά στις σχολικές αίθουσες. Ίσως να αναγκαστούν να εργάστούν ίσα ίσα για τα προς το ζήν. Ίσως να βρεθούν σε διαθεσιμότητα, ίσως να αναγκαστούν να καταταγούν σε άλλες περιοχές.
Τότε τα χαμόγελα θα σβήσουν. Τότε το σχολείο θα αποτελεί μια φυλακή. Ναι, μια φυλακή με μηχανές που θα παράγουν τυποποιημήμενη γνώση. Ξέρω, ίσως πεις πως δε σε νοιάζει. Ίσως πεις πως για ένα μικρό ποσοστό αξιόλογων εκπαιδευτικών δεν αξίζει να παλέψεις. Ξέρεις κάτι; Τώρα όσο ποτέ άλλοτε πρέπει έστω και για αυτούς τους 3, 13, 23 ανθρώπους που θεωρείς πως αποτελούν φωνή μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα να παλέψεις και να αγωνιστείς. Να ταχθείς υπερ των αιτημάτων τους, να στηρίξεις τις απεργίες και τις κινητοποιήσεις τους.
Είναι που αυτές οι μειοψηφίες μπορούν να αλλάξουν το σχολείο. Είναι που αυτές οι μειοψηφίες μπορούν να διαμορφώσουν τα παιδιά μας και να τα διαπαιδαγωγήσουν σωστά. Αυτές οι μειοψηφίες είναι που θα φωτίσουν ξανά τα σχολεία και θα δώσουν κίνητρο στα παιδιά ώστε να προσπαθήσουν για κάτι καλύτερο. Τα σχολεία δεν είναι καλύτερα όταν καίγονται. Είναι καλύτερα όταν φωτίζονται από μυαλά που θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο…
Καλή συνέχεια.
Ακολουθεί απόσπασμα από το βιβλίο του Μαρτσέλο Ντ’ Όρτα “Ο δάσκαλος που ακόμη μαθαίνει”
Εμείς οι μεγάλοι ονειρευόμαστε ακόμα το σχολείο, κι όταν το ονειρευόμαστε, στριφογυρίζουμε στο κρεβάτι. Εξετάσεις, έλεγχοι, μακρόστενοι διάδρομοι και το αυστηρό βλέμμα του καθηγητή. Δεν το φαντάζομαι έτσι το ιδανικό σχολείο.
Γιατί μοιάζουν με φυλακές τα σχολεία μας; Γιατί περισσεύει το γκρίζο ενώ απουσιάζουν τα χρώματα; Γιατί η γνώση δεν είναι χαρά, αλλά περιορισμός; Με ποιο κριτήριο, με ποια καρδιά, κλείνουμε ένα παιδί σε μια τάξη και το κρατάμε φυλακισμένο εκεί μέσα επί τέσσερις ώρες; Πού είναι ο αέρας, το οξυγόνο, η ζωή στα σχολεία μας;
“Αν ο μαθητής φτάσει στο σχολείο επιβαρυμένος από ωφελιμιστικές ασχολίες” έγραψε ο Φεριέρ, ο πατέρας του σύγχρονου σχολείου, “πράγμα αναπόφευκτο όπου βασιλεύει η φτώχεια, ας είναι τουλάχιστον το σχολείο μια όαση γαλήνης, ο θαυμαστός κοσμος της ανιδιοτελούς γνώσης μέσα στον οποίο ικανοποιούνται όλες οι περιέργειες των παιδιών, μέσα στον οποίο όλα τα ζωηρά ενδιαφέροντά τους μπορούν να εκδηλωθούν εν είδει αυθόρμητων και τερπνών δραστηριοτήτων”.
Της Έφης Θάνου στο http://hlektrikosthiseas.blogspot.gr, 15/5/2013