
Ευρωπαϊκό Κέντρο Νέας Θεατρικής Δημιουργίας
Λαμβάνοντας υπόψη την εξέλιξη της πανδημίας του Covid-19 και τον αυστηρό περιορισμό μετακινήσεων και συναθροίσεων που επιβάλλουν τα κυβερνητικά μέτρα, κληθήκαμε να δώσουμε νέα μορφή στο Διεθνές Φεστιβάλ θεάτρου της Μήλου.
Η πρωτοβουλία αυτή, της οποίας κεντρικός άξονας είναι η συνάντηση και συνεργασία νέων καλλιτεχνών με τον τοπικό πληθυσμό του νησιού, επιθυμεί να προωθήσει αυτό που λέμε «συμμετοχικό θέατρο».
Καρπός των «συναντήσεων» αυτών είναι παραστάσεις στο Αρχαίο Θέατρο του νησιού. Την περασμένη χρονιά, η «ουτοπιστική» αυτή πρωτοβουλία βρισκόταν ακόμα στα πρώτα της βήματα, όταν η υγειονομική κρίση επέβαλε την ακύρωσή της.
Λόγω της κρίσης και της αβεβαιότητας και της φετινής χρονιάς σχετικά με τη δυνατότητα υποδοχής κοινού, αποφασίσαμε να μην πραγματοποιηθούν οι παραστάσεις στον ιερό χώρο του Αρχαίου Θεάτρου.
Παρόλα αυτά, θεωρήσαμε αδύνατο να προβούμε σε μία ακόμα ακύρωση. Προτιμήσαμε να προτείνουμε ένα Θέατρο χωρίς πόρτα και είσοδο, ένα Θέατρο χωρίς συγκεκριμένη σκηνή·
αλλά ένα Θέατρο δίχως θέατρο, είναι ακόμα Θέατρο;
Εμπνευσμένοι από την θεματική του μπαλώματος (bricolage), θα προσπαθήσουμε να διαμορφώσουμε αυτό το Θέατρο, με τον τρόπο μας, με τα αυτοσχέδια εργαλεία μας, τα σώματά μας, τις φωνές μας, τις παρουσίες και τις επιθυμίες μας. Απελευθερωμένοι από το όποιο πλαίσιο και την όποια προαπόφαση.
Με πυξίδα το ένστικτο, θα αξιοποιήσουμε το τυχαίο, αφού η πραγματικότητα είναι χαώδης και αυτό, σε τελική ανάλυση, είναι συναρπαστικό. Η πραγματικότητα μάς καλεί να αναρωτηθούμε κατά πόσο φοβόμαστε το χάος και πόσο ευτυχισμένους μας κάνει η τάξη.
Κάθε στοιχείο μπορεί να γίνει υλικό και έναυσμα της διάθεσης για δημιουργία: μια απρόβλεπτη συνάντηση, ένα εμπόδιο, η πράξη όπως και η απραξία, η ευθεία γραμμή όπως και η τεθλασμένη, τα γλωσσικά εμπόδια ή μια φράση αινιγματική… Δεν κατέχουμε όλες τις παραμέτρους και αυτή ακριβώς η αβεβαιότητα αποτελεί το ίδιο το κίνητρο της δημιουργικής διαδικασίας, το οποίο κάνει τον αυτοσχεδιασμό εργαλείο δουλειάς.
Έτσι, οι μπαλωματάδες –
καλλιτέχνες θα μπορούν να επέμβουν σε οποιονδήποτε χώρο, κλειστό ή ανοιχτό, ιδιωτικό ή δημόσιο, σε μια δομή, όπως και στο δρόμο, κοντά ή μακριά από το κέντρο. Αυτή η χωρο-χρονική κινητικότητα θα μας κάνει πιο ελεύθερους, πιο ανεξέλεγκτους.
Όλοι μαζί, κατά τη διάρκεια της άνοιξης του 2021, θα προσπαθήσουμε να ξαναβρούμε την χαρά μιας μόνιμης δημιουργίας που τόσο μας έλειψε.
Σαν τον μπαλωματή που κατασκευάζει κάτι χειρωνακτικά, ερασιτεχνικά και έξυπνα, θα προσπαθήσουμε να προσαρμόσουμε τις καλλιτεχνικές μας δράσεις στις ιδιαιτερότητες τόσο των σημείων του νησιού όσο και των υλικών, των αντικειμένων ή ακόμα και των ανθρώπων μαζί με τους οποίους θα επιδιώξουμε μια «συναρμολόγηση».
Με τον όρο «μπάλωμα» εννοούμε το να ξαναδοθεί στο θέατρο μια προσωπική διάσταση, την οποία μπορούμε να αναγνωρίσουμε ως «φιλία».
Στις ταραχώδεις αυτές στιγμές, αποτέλεσμα των κρίσεων που πλήττουν τις χώρες, διαπιστώνουμε ότι η φιλία είναι αυτή που τίθεται σε αμφισβήτηση, σε κίνδυνο.
Εμφανίζονται νέες μορφές διακρίσεων – φυσικών ή ιδεολογικών.
Επείγει πλέον να σώσουμε τις φιλίες μας.
Να τις αναπροσδιορίσουμε, για να μην χαθούν, να μην δηλητηριαστούν με έναν μη αναστρέψιμο τρόπο. Η ποίηση σήμερα ευνοεί αυτήν τη «διάσωση». Να διαφυλαχθεί η αίσθηση της φιλικής σύνδεσης. Ίσως να ήταν αυτό το περίφημο όραμα του αρχαιοελληνικού «θεάτρου» : η ευαίσθητη εμπειρία αυτού του αθάνατου δεσμού, που διατρέχει όλους τους ανθρώπινους πολιτισμούς.
Η έκδοση «μπάλωμα» θα αποτελέσει αντίσταση στη σοβαρότητα και θα έχει μία και μοναδική αξίωση: Να προσφέρει χαρά.
Ένας αυθόρμητος και απρόβλεπτος προγραμματισμός σε άμεση σύνδεση με την επιθυμία αυτών που θα είναι παρόντες τον Μάιο και τον Ιούνιο 2021.
Με ταπεινότητα, θα προσπαθήσουμε με ότι έχουμε στα χέρια μας να ξαναβρούμε την ιδιαιτερότητα του θεάτρου χωρίς το Θέατρο.
Για το λόγο αυτό αποφασίσαμε να προσκαλέσουμε το 2021 την Άρια Μπουμπάκη, την Pauline Haudepin, τον Marcus Borja, τον Etienne Blanc και τον Flavien Bellec, καθώς και τη Βένια Σταματιάδη και την Εύα Οικονόμου-Βαμβακά να μας συνοδεύσουν σε αυτήν την περιπέτεια και να συμβάλουν στην απελευθέρωση των «κόσμων».
Ο καθένας στον τομέα του, η Άρια με το σώμα, η Pauline με το κείμενο που θα συνθέσει, ο Marcus με την χορωδία, ο Etienne και ο Flavien με τις περφόρμανς τους, η Βένια και η Εύα με μια έρευνα ντοκιμαντέρ για τα Θειωρυχεία της Μήλου, θα συμμετάσχουν σ’ αυτές τις ονειρικές απόπειρες για τους κατοίκους και τους επισκέπτες της Μήλου.
Επιπλέον, για να συμπληρώσουμε τους πειραματισμούς αυτούς έχουμε την χαρά να φιλοξενούμε τη Cécile Feuillet, τον Jules Bisson και τη Lucie Epicurio, φοιτητές σκηνοθεσίας στην Εθνική Σχολή Δραματικής Τέχνης του Παρισιού (Conservatoire National Supérieur d’art Dramatique de Paris ή CNSAD).
Η δουλειά μας αποκτά νόημα μέσω της συνεύρεσης ερμηνευτών, ο καθένας με τον «κόσμο» του, προκειμένου να συναντηθούν με το κοινό, γύρω από μια ποιητική αποκάλυψη. Μια αποκάλυψη που δεν χωράει στα πλαίσια κανενός κλειστού ορισμού.
Agathe Perrault & Solal Forte

Σχεδία
02/05/21 – 14/06/21
Με την Cécile Feuillet (φοιτήτρια CNSAD)
Μια σχεδία από ανευρεθέντα και απολεσθέντα αντικείμενα. Μια σχεδία όπου κάθε αντικείμενο διηγείται τη δική του ιστορία. Μια σχεδία φτιαγμένη από γνωριμίες.
Θα γνωρίσουμε τους ανθρώπους που είναι εκεί, σε αυτό το νησί. Ίσως να μιλήσουμε με αυτούς όσο καλύτερα μπορούμε και ίσως αυτοί οι ίδιοι θέλουν να μας διηγηθούν κάτι. Σε αυτή τη σχεδία θα υπάρχει η φωνή τους, η φωνή αυτών που είναι εκεί. Και ίσως φύγουμε με αυτές τις αναμνήσεις. Ίσως και με ένα αντικείμενο, προσφορά δική τους και συστατικό της σχεδίας, την οποία θα μεταμορφώσουμε σε καταφύγιο μοιρασμένης μοναξιάς.
Cécile Feuillet
Handle With Care
04/05/21 – 17/05/21
Με τις Άρια Μπουμπάκη, Arra Anouk και Ιωάννα Πλέσσα
Μία ομάδα γυναικών · σύγχρονων Αμαζόνων · αναζητούν τρυφερά όπλα στο δρόμο προς την επανάσταση, προτείνοντας την τρυφερότητα και τη φροντίδα ως μέσα αντίστασης μέσα από μία σειρά ταξιδιών που συνδέονται με το νερό (θάλασσα), το δέντρο και τη γη (δάσος/ βουνό) και τον ύπνο.
Άρια Μπουμπάκη
Kάποιος θα ‘ρθει
Κινηματογραφική διασκευή του έργου του Jon Fosse
09/05/21 – 14/06/21
Με τον Jules Bisson (φοιτητή του CNSAD)
Θα ήθελα να διασκευάσω το Κάποιος θα ‘ρθει για τον κινηματογράφο. Ο Jon Fosse είναι ένας συγγραφέας του Βορρά και του εγκλεισμού. Αναρωτιέμαι πώς το κείμενό του θα ταίριαζε σε ένα διαφορετικό τοπίο, που θυμίζει άλλες ιστορίες, πιο πλούσιες σε βλάστηση. Αυτό το κομμάτι γης, το οποίο οι χαρακτήρες πιστεύουν πως βρήκαν, θυμίζει τις φαντασιώσεις για έρημα ή σχεδόν έρημα νησιά, στα οποία πολλοί θα ήθελαν να ζήσουν ή ακόμα και να αγοράσουν.
Αυτό το έργο, με την ατμόσφαιρα που θέτει, μοιάζει να συναντάει και να απομακρύνεται την ίδια στιγμή από το πλαίσιο της διαμονής μας στη Μήλο: εδώ το ζευγάρι επιθυμεί να αποσυρθεί από τον κόσμο, εμάς η υγειονομική κρίση με τη σειρά της μας υποχρεώνει σε μια περαστική απομόνωση.
Εκείνοι όπου επιλέγουν να πάνε, βρίσκουν θάλασσα και ομίχλη, εμείς θα έχουμε θάλασσα και ήλιο εκτυφλωτικό. Νιώθω πως η επιλογή να ανεβάσω αυτό το έργο σε ένα νησί θα μας δώσει πρόσβαση από διαφορετικό δρόμο στα ανησυχητικά και φαντασιακά ελατήρια της γραφής του δραματουργού.
Jules Bisson
Το Μάιο θα γίνω 30
09/05/21 – 06/06/21
Με τις Pauline Haudepin, Ποσούλα Παλαιολόγου και Solène Fourt
Το Μάιο του 2021, θα γίνω 30 ετών. Είναι φρικτό. Γι’ αυτό και γιορτάζεται. Αλλά φαίνεται πως αυτήν τη στιγμή, δεν έχουμε δικαίωμα να γιορτάζουμε. Κατά τη διάρκεια του Μαΐου 2021, θα είμαι στη Μήλο, όπου προσκλήθηκα, για να κάνω κάτι σαν θέατρο με αγνώστους. Έχει πλάκα. Αλλά φαίνεται πως αυτήν τη στιγμή δεν έχουμε δικαίωμα να κάνουμε θέατρο.
Κι αν κάναμε μια μικρή ζαβολιά; Οι φίλοι μου δεν θα είναι εκεί. Και αν γινόσασταν φίλοι μου; Η οικογένειά μου δεν θα είναι εκεί. Και αν παίζατε την οικογένειά μου; Ο άνδρας της ζωής μου δεν θα είναι εκεί. Αυτό είναι λογικό, γιατί δεν τον έχω ακόμα γνωρίσει. Ένας ή μια εθελόντρια;
Έχω ένα όμορφο κοστούμι πανέτοιμο. Θέλω να βγάλω ένα μεγάλο λόγο για τα γενέθλιά μου. Κάτι που να μας δίνει διάθεση να ανεβούμε στα τραπέζια να τα παρατήσουμε, να τα ξεχάσουμε όλα, μόνο για μια βραδιά. Αλλά δεν μιλάω ελληνικά. Θα το κανονίσουμε όμως. Δεν θα το παίξουμε ταπεινοί σε σχέση με το εφικτό και το ανέφικτο. Θα είμαστε μεγαλομανείς, θορυβώδεις, θα εξουσιάσουμε.
Και αν εκμεταλλευόμασταν την πρόφαση των γενεθλίων μου, για να μεταμφιέσουμε λίγο την πραγματικότητα; Είμαι σίγουρη πως κι εσείς έχετε κατά νου κάποιες ζαβολιές, κάποιες φαντασιώσεις, να μοιραστείτε. Σας προσκαλώ, λοιπόν, στην ιστορία μου. Ανυπομονώ να ακούσω τις δικές σας. Σας προσκαλώ, αλλά είμαι σπίτι σας. Θα διασκεδάσουμε..
Pauline Haudepin
Οι Ικέτες
15/05/21 – 31/05/21
Με τη Lucie Epicurio (φοιτήτρια του CNSAD)
Θα ήθελα να δουλέψω πάνω στο κείμενο της Elfriede Jelinek Οι Ικέτες. Δημοσίευσε το κείμενο αυτό το 2013 ως αντίδραση στις ενέργειες των αρχών της Βιέννης απέναντι στους αιτούντες άσυλο. Ένα κείμενο ποταμός που δίνει το λόγο σε μια χορωδία από πρόσφυγες, αμείλικτο. Πίσω από γραμμές του ξεχωρίζουμε την επίδραση των Ικετίδων του Αισχύλου, ενός έργου το οποίο πέντε αιώνες προ Χριστού ήδη εξέταζε το ζήτημα του δικαιώματος ασύλου των ξένων.
Η Μήλος αποτελεί γειτονικό νησί άλλων νησιών στα οποία έγιναν αυτές οι μετακινήσεις πληθυσμών. Μια δουλειά, λίγο σε στυλ Gianfranco Rosi, ο οποίος στο ντοκιμαντέρ του Fuoccoammare, par-delà Lampedusa, παρουσίασε παράλληλα τη ζωή ενός νέου αγοριού και των κατοίκων του και αυτή των μεταναστών που περνούν από εκεί.
Lucie Epicurio
Οι Τρελοί Αφέντες
15/05/21 au 24/05/21
Με τους Etienne Blanc και Flavien Bellec
Εμπνευσμένοι από την ταινία του Jean Rouch, Οι τρελοί Αφέντες (Les Maîtres fous), θα προσπαθήσουμε να φανταστούμε κάθε είδους πειραματικές τελετουργίες με στόχο την συνάντηση με τον Άλλον στην καρδιά του νησιού. Αυτές οι συναντήσεις θα μπορούσαν να πάρουν την μορφή μικρών βέβηλων τελετών ή αυτοσχεδιαστικών συμβάντων και θα επιχειρήσουν να τραβήξουν τις μάσκες της καθημερινότητας αποκαλύπτοντας έτσι το πρόσωπο του τέρατος.
Etienne Blanc & Flavien Bellec
Αιχμάλωτες – Récits d’isolement
Docu-fiction στο έλεος του κύμματος
17/05/21 – 13/06/21
Με τους Marcus Borja, Μαγδαληνή Ιωαννίδη και Antoine Maitrias
Αλίμονο μου, εσείς παιδιά μου,
Και αλίμονό μου, εσείς γονείς μου,
Κι εσύ, πατρίδα που ερειπώθηκες,
Πνιγμένη μέσα στον καπνό
Κι εγώ σκλάβα σε ξένη γη.
Ευριπίδης
Είναι η ιστορία μιας παράστασης που έπρεπε να παιχτεί μα δεν παίχτηκε, που θα παιχτεί ίσως σύντομα, αλλά όχι ακόμα ή και ίσως και ποτέ. Είναι η ιστορία ενός κινηματογραφικού αντικειμένου που δεν έχει γεννηθεί, μετενσάρκωση ενός σκηνικού αντικειμένου που δεν έχει πεθάνει.
Είναι η ιστορία μιας απομόνωσης κατά κυριολεξία, εφόσον τη βιώνουμε σε ένα νησί, περιορισμένοι σ’ ένα κυκλικό παρόν μεταξύ του λιμανιού και της ανοιχτής θάλασσας, περιμένοντας σαν τους Αχαιούς, τους ανέμους που θα την απομακρύνουν από τα πτώματα και την καταστροφή της Τροίας. Πτώματα που οι ίδιοι σκόρπισαν, καταστροφή που οι ίδιοι επέσπευσαν.
Οι Αιχμάλωτες είναι ένας μύθος για στα εγκλήματα του πολέμου που γράφτηκε βασιζόμενος στην Εκάβη και τις Τρωάδες του Ευρυπίδη. Τη μοίρα των Τρωάδων, που τις έβαζαν σε κλήρο οι Έλληνες πολεμιστές και ήταν καταδικασμένες στην εξορία και τη σκλαβιά, τη διηγούμαστε για να την επανεφεύρουμε.
Αυτά τα χιλιόχρονα έργα θα διατρέχουν στίχοι σύγχρονων Ελλήνων ποιητών (Δημήτρη Δημητριάδη, Οδυσσέα Ελύτη, Κική Δημουλά), καθώς και λόγια ελληνικών τραγουδιών του παρελθόντος και του παρόντος. Στον αρχαίο μύθο ανταπαντούν οι σύγχρονες φωνές, οι ιστορίες τους και οι δεσμοί τους με αυτό το νησί…
Με την κάμερα και το μικρόφωνο στο χέρι, θα διασχίσουμε το νησί και τις ακτές του, για να προσπαθήσουμε να ξετυλίξουμε τον μίτο αυτής της ιστορίας με τις πολλαπλές φωνές. Απομεινάρια ενός αναβληθέντος μέλλοντος, ίχνη επιθυμιών σε αναμονή και δρομολογηθέντων αποθυμένων, αγραναπαύσεις ερωτικές, πολεμικές, δραματικές.
Πώς να ξαναγονιμοποιήσουμε μια βιασμένη γη;
Marcus Borja
Τα θειωρυχεία της Μήλου
28/05/21 – 13/06/21
Με τις Βένια Σταματιάδη και Εύα Οικονόμου – Βαμβακά
Τα θειωρυχεία της Μήλου. Τόπος γεμάτος μνήμη, τόπος ποτισμένος ιστορία, ένα κομμάτι ζωής που στέκει πάντα πίσω από την παραλία «Παλιόρεμα».
Μέσω προσωπικών συνεντεύξεων κατοίκων του νησιού, θα επιχειρήσουμε να φέρουμε στην επιφάνεια, να καταγράψουμε και να ζωντανέψουμε αφηγήσεις προσωπικές, οικογενειακές αναμνήσεις, συλλογικές εμπειρίες συνδεδεμένες με την πρώιμη μεταλλευτική περίοδο του νησιού και, κάπως έτσι, χρησιμοποιώντας
τα εργαλεία του θεάτρου-ντοκουμέντο θα προσπαθήσουμε, τελικά, να συγκεράσουμε τέχνη και ιστορία.
Βένια Σταματιάδη & Εύα Οικονόμου – Βαμβακά

Ευρωπαϊκό Κέντρο Νέας Θεατρικής Δημιουργίας
Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου της Μήλου
Solal Forte / Καλλιτεχνική διεύθυνση
Agathe Perrault / Διαχείριση, Ανάπτυξη
Δανάη Τεζαψίδου & Χριστίνα Λεκκάκη / Συντονισμός, Επικοινωνία
Ραλλού Αβραμίδου / Διαχείριση και Ανάπτυξη δικτύου στην Ελλάδα
Doretta Rinaldi / Γραφιστική
me@dorettarinaldi.com
Βένια Σταματιάδη / Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα
Επιμέλεια άρθρου: Δώρα Μπαρουτάκη, 14/5/2021