Διανύοντας μια δύσκολη εποχή σε όλα τα επίπεδα, πολιτικά, κοινωνικά και προσωπικά, το έργο του Σοφοκλή «Οιδίπους επί Κολωνώ» έρχεται την πιο καίρια στιγμή να αναβιώσει μπροστά μας σε μια εξαιρετική παράσταση σε σκηνοθεσία του Γιώργου Σκεύα.
Ο Οιδίποδας επί Κολωνώ φέρει τη φοβερή δύναμη ενός ανθρώπου σε κατάσταση απόλυτης αδυναμίας. Τυφλός, εξόριστος, ανέστιος και πένης αντιμετωπίζει μια καταδίκη η οποία του επιβλήθηκε από τη μοίρα και τους θεούς πριν ακόμη γεννηθεί, ένα πεπρωμένο που τον καθιστά ταυτόχρονα αθώο και ένοχο. Ο ανθρώπινος ψυχισμός και οι σκοτεινές δυνάμεις που φωλιάζουν στην ψυχή γίνονται αντικείμενο επεξεργασίας από τον Σοφοκλή και κατά κάποιο τρόπο εξημερώνονται από τον ορθό λόγο. Ο ανήμπορος Οιδίποδας κρύβει μέσα του άσβεστη οργή και γίνεται η προσωποποίηση της κατάρας που στρέφεται ακόμα και προς τα ίδια τα παιδιά του.
Σε μια εποχή που τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα και φέρει κύματα αλλαγών και εκποιήσεων της ψυχής διαισθάνομαι ότι ο άνθρωπος επιθυμεί βαθιά να συνδεθεί με αξίες αιώνιες. Να νιώσει την ανακούφιση χωρίς να αφομοιωθεί και να χαθεί μέσα σε αυτές.
Ο Γιώργος Σκεύας μάς χάρισε μια παράσταση βάλσαμο καθώς, χωρίς να έχει το πομπώδες του παρελθόντος, έρρευσε ο τραγικός λόγος και γίναμε κοινωνοί μιας μέθεξης. Ευτυχείς να ακούσουμε μια πραγματικά εξαιρετική, ρέουσα μετάφραση της Χρύσας Προκοπάκη και του Θάνου Τσακνάκη χωρίς ποιητικές υπερβάσεις.
Όλα τα στοιχεία της παράστασης συνηγόρησαν για να αποδοθεί ένα άρτιο αποτέλεσμα. Τα σκηνικά της Λιλής Πεζανού, με τα καμένα λιόδεντρα ίσως για κάποιους ήταν μία αντίφαση σε σχέση με το ειδυλλιακό τοπίο του Κολωνού που περιγράφεται στο κείμενο του Σοφοκλή. Ωστόσο, λειτούργησε συμβολικά ως μια εικόνα «της καμένης γης» που μεταφέρει στην ψυχή του ο Οιδίποδας. Τα κοστούμια, λιτά και σύγχρονα χωρίς καμία επιτήδευση, έφερναν πιο κοντά την ουσία του κειμένου στο σήμερα, πέρα από κάθε τόπο και χρόνο.
Η μουσική του Σήμη Τσιλαλή συνόδευσε την παράσταση μοναδικά προσδίδοντας στα χορικά μέρη μεγάλη υποβλητική δύναμη. Ο φωτισμός, που παίζει σημαντικό ρόλο στις παραστάσεις και κυρίως στις αρχαίες τραγωδίες σε τόπο ιερό, ήταν εξαιρετικός.
Σ’ έναν τόπο μαγικό, κάτω από το φως της πανσελήνου, ο Λευτέρης Παυλόπουλος ανέδειξε τη σύγκρουση φωτός και σκοταδιού. Ιδιαίτερη χροιά και φυσικότητα προσέδωσαν οι κεραυνοί που σήμαναν τον ερχομό του τέλους του ήρωα. Μαζί με την εξαιρετική χωρίς υπερβολές κίνηση που υπογράφει ο Damiano Ottavio Bigi συνηγόρησαν σε μια παράσταση που κατάφερε να ενσκήψει με σεβασμό πάνω στα αιώνια θέματα που ταλανίζουν τον άνθρωπο.
Ο Δημήτρης Καταλειφός ερμήνευσε τον τραγικό ήρωα εξυψώνοντας την τραγικότητά του και κερδίζοντας το κοινό να ταυτιστεί και να προσμένει μαζί του την εξιλέωση. Η εμφάνισή του στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου για πρώτη φορά, αντάμειψε τους θεατές που κατέκλυσαν το αρχαίο θέατρο και εισέπραξε ένα ολόθερμο χειροκρότημα. Ο Θησέας του Χρήστου Χατζηπαναγιώτη έφερε την ακεραιότητα και την ευγένεια του ήρωα με μια ισορροπημένη εκφορά του λόγου σε ένταση και συναίσθημα.
Θαυμάσιες οι ερμηνείες των Αγγελική Παπαθεμελή και Αλεξάνδρας Αϊδίνη, ως Αντιγόνη και Ισμήνη αντίστοιχα, που μας συγκίνησαν ως «μάτια» του τυφλού και αδύναμου πατέρα τους. Αξιόλογη και σημαντική και η ερμηνεία του Μάξιμου Μουμούρη ως Πολυνείκης. Ιδιαίτερα η σκηνή της ικεσίας προς τον πατέρα του ήταν από τις καλύτερες στιγμές. Ο Χρήστος Σαπουντζής ως Κρέοντας απέδωσε τον ρόλο του ύπουλου βασιλιά της Θήβας με πειστικότητα. Τέλος, είδαμε έναν άξιο χορό, έναν υπέροχο Γιώργο Νούση στον ρόλο του αγγελιοφόρου αλλά και έναν ταλαντούχο Νίκο Νίκα στον ρόλο του Ξένου. Ερμηνείες άξιες που μας αποζημίωσαν και ήρθαν και ημέρωσαν την ψυχή μας.
Γράφει η Έλενα Γαζγαλή, Φιλόλογος, Msc θεατρική γραφή
Photo credits φωτογραφιών συλλογής: Έλενα Γαζγαλή
Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση ΕΔΩ:
Επιμέλεια άρθρου: Πλάτων Σέρρας