«Το μυστικό της Κοντέσσας Βαλέραινας»
(παρατηρήσεις ενός θεατή)
Η Αιμιλία Υψηλάντη είναι ένας από τους τρεις λόγους για τους οποίους αξίζει να δει κανείς «Το μυστικό της Κοντέσσας Βαλέραινας» του Γρηγορίου Ξενόπουλου, σε δραματουργική μεταγραφή και σκηνοθεσία της Ρούλας Πατεράκη.
Η κυρία Υψηλάντη, ως ξεπεσμένη Ζακυνθινή αριστοκράτισσα των αρχών του 20ου αιώνα, τότε που το πόπολο είχε ήδη ροκανίσει το libro d’oro, διώχνει τη σκόνη από το ξεθωριασμένο πορτραίτο μιας άλλης εποχής και με απλές αλλά καίριες ερμηνευτικές πινελιές μας παραδίδει μια γνώριμη μας φιγούρα: αυτή της νεόπτωχης Ελληνίδας της σύγχρονης οικονομικής κρίσης, που παλεύει με νύχια και δόντια να συντηρήσει την ανήμπορη οικογένειά της. Ενώ παράλληλα –το κυριότερο γι’ αυτήν- αγωνίζεται να διασώσει την αρχοντιά της, ό,τι πολυτιμότερο της έχει απομείνει αφού ξεπούλησε σπίτια, κοσμήματα και έργα τέχνης, παραμένοντας τελικά κυρία του εαυτού της ακόμα και όταν δουλεύει σαν σκλάβα μέσα μια άθλια κουζίνα.
Η έμφυτη φινέτσα της πρωταγωνίστριας τη βοηθά να κερδίσει την πρώτη εντύπωση, όμως αυτό το προσόν θα παρέμενε στιλπνή επιφάνεια, βενετσιάνικος καθρέφτης με μια όψη, αν η Αιμιλία Υψηλάντη δεν μας αποκάλυπτε με κρυφή μαεστρία (που το μυστικό της μόνο εκείνη κατέχει) την οδύνη και την ανθρωπιά που κρύβονται πίσω από τον σαρκασμό, την υπεροψία και την αυταρχικότητα της Βαλέραινας. Η ηρωίδα δεν χάνει την συμπόνια μας και στα πιο άσχημα ξεσπάσματά της κι αυτό είναι το επίτευγμα της κυρίας Υψηλάντη. Μια κοντέσσα διαχρονική και πάσχουσα (μάνα κουράγιο με φθαρμένα ρούχα αλλά με υπέροχο στυλ) έρχεται για να συγκινήσει ακόμη και τους φανατικότερους των δημοκρατών, τους ορκισμένους πολέμιους των ψηλών καπέλων και των «τζακιών».
Ρούλα Πατεράκη: ο άλλος εξίσου σημαντικός λόγος για να δείτε την παράσταση. Η αρχιστράτηγος του όλου εγχειρήματος δεν αφήνει τίποτα στην τύχη, φροντίζοντας, με τη λειτουργική της ενορχήστρωση, να «παίζουν» τα πάντα σε αυτή τη δραματική συμφωνία.
Από τους ηθοποιούς ως τους φωτισμούς και από τη μουσική ως τα σκηνικά, όλα έχουν τον ρόλο τους, συντελώντας στην ατμόσφαιρα παρακμής και αδιεξόδου, η οποία τυλίγει τον θεατή σαν γκρίζα ομίχλη. Η κυρία Πατεράκη κερδίζει το στοίχημα που βάζει κάθε ικανός δάσκαλος ηθοποιών με τον εαυτό του: να αισθανόμαστε τη σκηνοθεσία χωρίς να «βλέπουμε» τον σκηνοθέτη. Είναι εκεί, πανταχού παρούσα και διακριτικά αόρατη. Ως διασκευάστρια, μετατρέπει μια ηθογραφία σε τσεχοφικό δράμα, με τους ήρωες να κουβαλάνε μέσα τους σκουλήκια που τους τρώνε τα σωθικά.
Σε αυτό το αξιόλογο σκηνικό επίτευγμα συμβάλλουν δημιουργικά οι υπόλοιποι συντελεστές, δίνοντας τις ψυχές τους και τα κορμιά τους. Ο τρίτος λόγος για να δείτε ποιο είναι «Το μυστικό της Κοντέσσας Βαλέραινας».
Οι ηθοποιοί Ευανθία Κουρμούλη, Χρύσανθος Παύλου, Τασία Στεφανίδου, Ευθύμης Μπαλαγιάννης και Νικόλας Παπαευθυμίου. Καθώς και η Χριστίνα Κωστέα (σκηνικά), η Σταυρούλα Σπύρου και η Αμαλία Αντώνη (κοστούμια), η Μαρία Κουρμούλη και η Νίκη Καραγέωργου (πρωτότυπη μουσική και επιμέλεια) και ο Γιάννης Δρακουλαράκος (φωτισμοί). Ένα καλοκουρδισμένο σύνολο σε μια ωραία παράσταση.
Από τον Γιώργο Χρυσοβιτσάνο
Πληροφορίες για την παράσταση εδώ