“Το τάβλι” του Δημήτρη Κεχαΐδη, πρωτοπαρουσιάστηκε από το Θέατρο του Καρόλου Κουν το 1972. Έκτοτε έχει γνωρίσει αμέτρητα ανεβάσματα, από επαγγελματίες και ερασιτέχνες ηθοποιούς και αποτελεί ένα από τα πολυπαιγμένα έργα του ελληνικού δραματολογίου. Γιατί είναι τόσο αγαπημένο; ίσως γιατί είναι από τα λίγα έργα που μέσα σε μια ώρα αποτυπώνουν τη νοοτροπία του μεταπολεμικού Έλληνα, εκείνου που προσπαθεί να σηκώσει κεφάλι, να ανελιχθεί σε αυτό που η νέα πραγματικότητα θεωρεί επιτυχημένο και ευτυχή. Ίσως επίσης γιατί 45 χρόνια μετά την πρώτη παρουσίασή του, συνειδητοποιείς ότι αυτή η νοοτροπία παραμένει η ίδια γύρω σου, αφού ίδια παραμένει η αντίληψη περί ευτυχίας και ευημερίας.
Ο Δημήτρης Κεχαΐδης, αντικρίζει αυτήν την νοοτροπία, κατάματα, με χιούμορ και πίκρα ταυτόχρονα. Δύο φίλοι και κουνιάδοι, σε μια αυλή και παίζοντας μια παρτίδα τάβλι, κάνουν σχέδια για να πιάσουν την ΄¨καλή”. Ό ένας γράφοντας ένα βιβλίο για τη συμμετοχή του στην Αντίσταση, ο άλλος θέλοντας να στήσει μια κομπίνα που θα αποφέρει εύκολο χρήμα. Ανταλλάσσουν λόγια, κουβέντες, βρισιές, “σπόντες”, φιλοφρονήσεις. Τσακώνονται, φιλιώνουν, αγαπιούνται, όλα εύθραυστα και παροδικά σαν μια παρτίδα τάβλι, με τις καλές και τις κακές ζαριές, με τις καλές και τις κακές κινήσεις. Το χιούμορ, σαρκαστικό και σαρδόνιο μετατρέπεται σε ωμή ειρωνία, και καταλήγει σε καθαρό δράμα. Ο νεοελληνικός κόσμος, αυτός που χτίστηκε ορθώνεται εκεί μπροστά μας, σε μια αυλή Αθηναϊκού σπιτιού, σε μια παρτίδα τάβλι. Και στο τέλος, μέσα από την αντιπαράθεση των δύο ηρώων, ο θεατής θα κατανοήσει ότι δεν υπάρχει καμία λύση και κανένα τέλος σε όλο αυτό. Γιατί η αγωνία για μια καλύτερη ζωή, με θεμιτό ή αθέμιτο τρόπο, θα παραμένει πάντα κοινός σκοπός και επιδίωξη του ανθρώπου. Ο πονηρούτσικος Φώντας και ο κοινωνικά ηθικός Κόλιας, δεν είναι τίποτε άλλο από το ίδιο και το αυτό πρόσωπο του Νεοέλληνα, που αγωνιά για το αύριο και παλεύει για αυτό ακόμα κι αν πρέπει να συγκρουστεί με την ηθική και συνείδήση του.
Ο Δημήτρης Λάλος, προχώρησε ακόμα πιο πέρα αυτήν την ειρωνία του συγγραφέα. Η επιλογή του σε μια σύγχρονη εκδοχή, να υποδυθούν τον Φώντα και τον Κόλια δύο έγχρωμοι ηθοποιοί αυτόν τον σκοπό είχε: να επιτείνει αυτόν τον σαρκασμό, να τον τονίσει και να μεταλαμπαδεύσει την τραγικότητα μέσα από μια πιο καθαρή οπτική που έχει αναδειχθεί με τις νεότερες συνθήκες και δομές της κοινωνίας μας: οι εσωτερικοί μετανάστες του 70, Αθηναίοι επαρχιώτες, είναι οι οικονομικοί μετανάστες της Αθήνας του 2017. Όμως τίποτα στον τρόπο σκέψης δεν έχει αλλάξει, γιατί (το έχουμε πει ήδη αυτό) ο στόχος της ευημερίας και της καταξίωσης παραμένει ο ίδιος. Τίποτα δεν έχει αλλάξει και στο έργο, και αυτό από μόνο του είναι εξαιρετικά ευφυές. Τα ονόματα, οι καταστάσεις, η ιστορική αναδρομή ,όλα παραμένουν ελληνικά και αναδεικνύονται από δύο ανθρώπους με αφρικανική καταγωγή, που μιλάν άπταιστα ελληνικά, άνθρωποι που προφανώς γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Ελλάδα και είναι Έλληνες.
Ο Σαμουήλ Ακίνολα και ο Στέφανος Μουαγκιέ, έχουν κάνει κτήμα τους το κείμενο του Κεχαΐδη, το έχουν κατανοήσει πλήρως, ίσως το έχουν ζήσει και “στο πετσί τους”. Η υποκριτική τέχνη, είναι συνεχώς παρούσα, στην αυλή της σκηνής του Θεάτρου Αποθήκη, αυθόρμητη και άμεση. Την παρακολουθείς συγκινημένος στα σπινθηροβόλα, γεμάτα ενέργεια μάτια του Φώντα, στην αμφιβολία, την αμφισβήτηση και την αντίρρηση του Κόλια. Είναι πραγματικά αξιοθαύμαστη η χημεία που έχουν μεταξύ τους, δίνοντας πάσες ο ένας στον άλλο, ατακάροντας και ενασαρκώνοντας με ματιές, μορφασμούς, χειρονομίες την σαρκαστική ατμόσφαιρα μ’ένα ξέφρενο καταιγιστικό ρυθμό .
Και φεύγεις πραγματικά συγκινημένος, όταν μετά από λόγια, φιλοφρονήσεις, συγκρούσεις και μια μεγαλεπίβολη Κάρμινα Μπουράνα σε κάποιον ονειροπόλο παροξυσμό τους, το έργο τελειώνει με τον πιο ωμό ρεαλισμό: με τους δύο ήρωες να ατενίζουν το αβέβαιο μέλλον τους (που έρχεται; φεύγει;) από την αυλόπορτα με τη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη “Βρέχει στη φτωχογειτονιά” να τους υπενθυμίζει το παρόν τους.
Όλα, είναι απρόβλεπτα,…σαν μια παρτίδα τάβλι.
γράφει ο Κώστας Ζήσης