Ο τρόπος της σύστασης της επιτροπής επιλογής της ταινίας που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στα Όσκαρ του 2025 είχε προξενήσει εξ’ αρχής ερωτηματικά. Τόσο η περίφημη “εκ παραδρομής” αντικατάσταση μελών την τελευταία στιγμή, όσο και η μη επαρκής απάντηση του Υπουργείου Πολιτισμού προκάλεσαν πολλές αντιδράσεις από τους εκπροσώπους των υποψήφιων ταινιών.
Για τον λόγο αυτόν παραγωγοί και σκηνοθέτες 21 εκ των 23 έως τώρα υποψήφιων ταινιών αποσύρθηκαν από τη διαδικασία, ενώ η επιτροπή είναι πλέον εξαμελής μετά την παραίτηση της Ασημίνας Προέδρου (τα υπόλοιπα μέλη είναι οι Έβαν Σπηλιωτόπουλος (σεναριογράφος), Δημήτρης Δανίκας (κριτικός κινηματογράφου), Χριστίνα Λαζαρίδη (σεναριογράφος), Παναγιώτης Ράππας (σκηνοθέτης – animator), Σπύρος Ταραβήρας (σκηνοθέτης) και Βασίλης Χαραλαμπόπουλος (ηθοποιός).
Προς το παρόν οι δύο ταινίες από τις 23, που δε συμπεριλαμβάνονται στην ανοιχτή επιστολή προς το ΥΠΠΟ είναι η «Φόνισσα» (σκηνοθεσία Εύας Νάθενα) και ο «Καπετάν Μιχάλης» (σκηνοθεσία Κώστα Χαραλάμπους)
Αναλυτικά το περιεχόμενο της ανοιχτής επιστολής:
ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ
Προς τους: Υπουργό Πολιτισμού, κα. Λίνα Μενδώνη Υφυπουργό Πολιτισμού, κο. Ιάσονα Φωτήλα
Κοινοποίηση: Γενική Γραμματέα Σύγχρονου Πολιτισμού, κα. Ελένη Δουνδουλάκη, Προϊσταμένη Τμήματος Κινηματογραφίας και Ο/Α Μέσων, κα. Ελένη Τουμπανάκη
Τετάρτη, 21 Αυγούστου 2024
Αξιότιμη κυρία Υπουργέ, Αξιότιμε κύριε Υφυπουργέ,
Οι παρακάτω υπογράφουσες και υπογράφοντες, σκηνοθέτες και παραγωγοί κινηματογραφικών ταινιών που έχουμε υποβάλει τη συμμετοχή της ταινίας μας στη διαδικασία επιλογής της ταινίας που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στα βραβεία ΟΣΚΑΡ στην κατηγορία Διεθνούς Ταινίας Μεγάλου Μήκους – διαδικασία που καθορίζεται από το Υπουργείο Πολιτισμού σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις – με λύπη μας διαπιστώνουμε μια σειρά από παρεμβάσεις κατά τη συγκρότηση της επιτροπής που θα γνωμοδοτήσει ποια ταινία θα επιλεχθεί.
Παρεμβάσεις που δημιουργούν σοβαρές αμφιβολίες για την αξιοπιστία και την εγκυρότητα της διαδικασίας.
Ως εκ τούτου αρνούμαστε να συμπράξουμε σε αδιαφανείς ενέργειες, που απαξιώνουν τον ελληνικό κινηματογράφο και τους επαγγελματίες του, και αναγκαζόμαστε να αποσύρουμε τις ταινίες μας από την ως άνω διαδικασία.
Συγκεκριμένα, στις 11 Αυγούστου 2024 εστάλησαν από το ΥΠ.ΠΟ μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου οι σύνδεσμοι των ταινιών μας (vimeo link κ.λ.π.) σε τουλάχιστον τέσσερις επαγγελματίες του κινηματογράφου, με τις οποίες και τους οποίους είχε προηγηθεί επικοινωνία εκ μέρους του ΥΠ.ΠΟ, για να τους προταθεί η θέση του προέδρου και των μελών της επιτροπής που θα γνωμοδοτούσε για την ταινία που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στα βραβεία ΟΣΚΑΡ, θέση που οι εν λόγω επαγγελματίες αποδέχτηκαν.
Δύο μέρες μετά, στις 13 Αυγούστου 2024, τα συγκεκριμένα μέλη της επιτροπής έλαβαν νέο γραπτό μήνυμα με το οποίο το ΥΠ.ΠΟ τα ενημέρωνε πως τελικά δε θα είναι μέλη της επιτροπής, χωρίς να τους εξηγούνται οι λόγοι του μη ορισμού τους εν τέλει.
Την ίδια ημέρα, λίγες ώρες μετά, στη Διαύγεια του ΥΠ.ΠΟ αναρτήθηκε η απόφαση συγκρότησης της επιτροπής, χωρίς φυσικά τη συμμετοχή καμίας και κανενός από τις/τους συγκεκριμένες/νους τέσσερις επαγγελματίες.
Οι παραπάνω ανεύθυνοι και πρόχειροι χειρισμοί εκ μέρους του ΥΠ.ΠΟ εγείρουν ερωτήματα και εύλογες υπόνοιες για τη στόχευση τέτοιων ενεργειών. Θυμίζουν δε τις πρακτικές και τις μεθοδεύσεις των Κρατικών Βραβείων Ποιότητας, που έχουν καταργηθεί από το 2009.
Πρακτικές από τις οποίες οι επαγγελματίες του ελληνικού σινεμά δώσαμε αγώνες για να απεμπλακούμε, πρακτικές που δεν ταιριάζουν σε ένα σύγχρονο κράτος που θέλει να ονομάζεται ευρωπαϊκό, και που εκθέτουν και θα εκθέσουν και στη συγκεκριμένη περίπτωση τη χώρα μας διεθνώς.
Επιπλέον, στέλνοντας το ΥΠ.ΠΟ τους συνδέσμους των ταινιών μας σε άτομα που – για άγνωστους λόγους – δεν συμπεριέλαβε τελικά στην επιτροπή, αντί να προστατεύσει – ως όφειλε – την πνευματική μας ιδιοκτησία, την οποία όλες και όλοι εμείς του εμπιστευτήκαμε, την μεταχειρίστηκε με τρόπο παράνομο, ανεύθυνο και προσβλητικό για τους δημιουργούς υπό όποια ιδιότητα (σκηνοθέτες και παραγωγοί).
Οι απορίες είναι εύλογες: Τι μεσολάβησε ανάμεσα στην πρόταση που έγινε στις/στους συγκεκριμένες/νους επαγγελματίες να αναλάβουν τις θέσεις του προέδρου και των μελών της επιτροπής (πρόταση που επισφραγίστηκε γραπτά με την αποστολή των συνδέσμων των ταινιών μας) και στον εν τέλει μη ορισμό τους;
Τι είναι αυτό που οδήγησε στις συγκεκριμένες ανορθόδοξες και πρωτοφανείς ενέργειες; Υπάρχουν συγκεκριμένες διαδικασίες που ακολουθούνται για την συγκρότηση της επιτροπής και αν ναι, αυτές οι διαδικασίες ακολουθήθηκαν ή όχι;
Επισημαίνουμε τέλος, πως η μεταχείριση μιας έμπειρης στη συγκεκριμένη διαδικασία υπαλλήλου ως εξιλαστήριου θύματος – όπως φαίνεται πως είναι η θέση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠ.ΠΟ για το ζήτημα – ούτε μας ικανοποιεί ούτε αποκαθιστά το κύρος και την εγκυρότητα της διαδικασίας.
Αξίζει σε όλες και σε όλους μας – αλλά και στο ίδιο το ΥΠ.ΠΟ – κάτι καλύτερο απ’ όλα αυτά.
Αλφαβητικά οι υπογράφουσες και υπογράφοντες, δημιουργοί των 20 ταινιών που αποσύρονται από την έως άνω διαδικασία (από τις συνολικά 23 που είχαν κατατεθεί στο ΥΠΠΟ, όπως η λίστα είχε δημοσιευθεί στον ημερήσιο τύπο):
- Αδριανόπουλος Χρήστος (σκηνοθέτης ταινίας Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα)
- Αλαβάνος Νικόλας (παραγωγός ταινιών Ο τελευταίος ταξιτζής & Πολύδροσο)
- Ασλανίδης Λουίζος (παραγωγός ταινίας Μέντιουμ)
- Βενέτης Άγγελος (παραγωγός ταινίας Νυχτερινός εκφωνητής)
- Βουγιούκαλου Ρένα (παραγωγός ταινίας Embryo Lavra Butterfly)
- Βούλγαρης Αλέξανδρος (σκηνοθέτης ταινίας Πολύδροσο)
- Δόριζας Άρης (σκηνοθέτης ταινίας Γιάννης Σπανός, πίσω απ᾽ τη μαρκίζα)
- Δρανδάκη Μαρία (παραγωγός ταινίας Animal)
- Εξάρχου Σοφία (σκηνοθέτρια ταινίας Animal)
- Ζωναράς Κάρολος (σκηνοθέτης ταινίας Tranzit)
- Ιερόπουλος Φιλ (σκηνοθέτης ταινίας Avant-Drag!)
- Ιωακειμίδη Χριστίνα (σκηνοθέτρια ταινίας Μέντιουμ)
- Καλομενόπουλος Γιώργος (παραγωγός ταινίας Dolls of Dresden)
- Κοντογιάννη Μαρία (παραγωγός ταινίας Animal)
- Κωνσταντίνος Κουτσολιώτας (σκηνοθέτης ταινίας Μινόρε)
- Μαυροειδής Ζαχαρίας (σκηνοθέτης ταινίας Το καλοκαίρι της Κάρμεν)
- Μπολομύτη Ιωάννα (παραγωγός ταινίας Το καλοκαίρι της Κάρμεν)
- Νούσιας Γιώργος (παραγωγός ταινίας Μέντιουμ)
- Ντούζα Μαρία (σκηνοθέτρια ταινίας Άκουσε με)
- Πάσχος Στέργιος (σκηνοθέτης ταινίας Ο τελευταίος ταξιτζής)
- Πατρούμπα Βάσω (παραγωγός ταινίας Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα)
- Πετροπούλου Τζίνα (παραγωγός ταινίας Η μητέρα του σταθμού)
- Ραΐσης Βασίλης (σκηνοθέτης ταινίας Ο τελευταίος υπνοβάτης)
- Σαραντινός Μιχάλης (παραγωγός ταινίας Άκουσε με)
- Σουλτάνη Ιωάννα (παραγωγός ταινίας Εξέλιξη)
- Τσαγγάρη Αθηνά (παραγωγός ταινίας Ladies in waiting)
- Τσάφας Αλέξης (σκηνοθέτης ταινίας Dolls of Dresden)
- Τσικάρας Βασίλης (σκηνοθέτης ταινίας Επιχείρηση άστρο)
- Τσιμιτσέλης Γιάννης (σκηνοθέτης ταινίας Κουραμπιέδες με χιόνι)
- Τσουκαλά Ιωάννα (σκηνοθέτρια ταινίας Ladies in waiting)
- Τωμαδάκη Κωστούλα (σκηνοθέτρια ταινίας Η μητέρα του σταθμού)
- Χαραλαμπίδης Ρένος (σκηνοθέτης ταινίας Νυχτερινός εκφωνητής)
- Χούρσογλου Περικλής (σκηνοθέτης ταινίας Εξέλιξη)
- Ψύκου Ελίνα (σκηνοθέτρια ταινίας Αδέσποτα Κορμιά)
Η Ελίνα Ψύκου, μάλιστα, στον λογαριασμό της στο f.b ανέφερε μετά την επιστολή:
“Αποσύρουμε τις ταινίες μας από το Υπουργείο Πολιτισμού και από τη διαδικασία επιλογής της ταινίας που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στα Όσκαρ στην κατηγορία Διεθνούς Ταινίας. Η απόσυρση αυτή δεν έχει να κάνει με τα μέλη της επιτροπής (πρώην, νυν και επόμενα) – αν και καλό θα ήταν το ΥΠΠΟ να μην εμπιστεύεται ανθρώπους με ακραίο σεξιστικό και ρατσιστικό λόγο, όπως αυτός που έχρισε αντιπρόεδρο της επιτροπής.
Η απόσυρση αυτή έχει να κάνει με την ουσία. Η ουσία είναι πως δεν υπάρχει πλαίσιο. Όλες αυτές τις μέρες έχει ξεδιπλωθεί ένα απίστευτο επικοινωνιακό χάος. Είναι προφανές πως το ΥΠΠΟ δεν μπορεί, δεν ξέρει, και κυρίως δε θέλει και δεν ενδιαφέρεται. Ας αφήσει λοιπόν τη διαδικασία σε άτομα που μπορούν, ξερούν, θέλουν και ενδιαφέρονται.
Η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου / Hellenic Film Academy έχει τη γνώση και πια και την εμπειρία. Και η Αμερικάνικη Ακαδημία Κινηματογράφου δίνει στην κάθε χώρα την ελευθερία να αποφασίσει ποιος κάνει την επιλογή: “Selection of that film shall be made by one approved organization, jury or committee, of which at least 50% must include artists and/or craftspeople from the field of motion pictures”. Και αρκετές χώρες (π.χ. Μεγάλη Βρετανία, Ισπανία) εμπιστεύονται τις Ακαδημίες Κινηματογράφου τους.
Όπως και να έχει, αυτή είναι η κορυφή του παγόβουνου. Εδώ και καιρό όλα έχουν πάλι καταρρεύσει στον Οπτικοακουστικό Τομέα. Το ΕΚΟΜΕ δεν πληρώνει και δεν βγάζει αποφάσεις υπαγωγής σε έργα που έχουν κατατεθεί παραπάνω από ένα έτος. Το ΕΚΚ είναι υπό διάλυση ενόψει του νέου φορέα, που ακούμε αλλά δε βλέπουμε. Μόνο αισιοδοξία όμως από το αποτέλεσμα όταν οι κινηματογραφιστές ενωνόμαστε. Πάμε για άλλα! Σύντομα!”