Τα ψώνια είναι το αγαπημένο σπορ του γυναικείου φίλου, αλλά όχι μόνο, αφού μερικές φορές και οι άνδρες παρασύρονται στο κάλεσμά του. Βέβαια οι γυναίκες είναι οι κατεξοχήν υπέρ-καταναλωτικές, κάτι που έχει ερευνηθεί και τεκμηριωθεί επιστημονικά και από το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ, ως CSD (compulsive shopping disorder), δηλαδή μια ψυχαναγκαστική διαταραχή σε σχέση με τα ψώνια, που φυσικά δεν εκδηλώνεται σε όλες τις γυναίκες με τον ίδιο τρόπο ούτε και στον ίδιο βαθμό.
Πέρα από αυτό, όμως, και παρά την οικονομική κρίση που μονοπωλεί το ενδιαφέρων της πολιτικής, των ΜΜΕ, αλλά και των απλών ανθρώπων, δεν μπορεί κανείς να αρνηθεί ότι το «νέο αίμα» στην ντουλάπα μας, ακριβό ή πιο φθηνό, δεν έχει σημασία, σίγουρα μπορεί να ανεβάσει τη διάθεση μας και να μας προσφέρει μια μίνι ανανέωση, ακόμα και αν είναι ένα μπλουζάκι ή μια τσάντα.
Μέχρι εδώ σύμφωνοι. Έχετε σκεφτεί όμως ότι η αγαπημένη αυτή ασχολία που φαίνεται αθώα, μπορεί να γίνει εξάρτηση και από shopping therapy να εξελιχθεί σε shopping tragedy; Κι όμως, τα ψώνια στα μαγαζιά, όπως και όλα τα πράγματα σε αυτή τη ζωή, θέλουν και σωστό χειρισμό. Οι λόγοι για να πέσει κανείς στην παγίδα είναι πολλοί και ποικίλουν, ανάλογα με την ψυχολογική κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε, με τα χρήματα που μπορούμε να διαθέσουμε, αλλά και με την προσωπικότητά μας.
Κάναμε, λοιπόν, μια λίστα με τις πιο χαρακτηριστικές υποθέσεις θυμάτων του shopping και στις παρουσιάζουμε.
Το shopping-αντίδοτο της απογοήτευσης ή αλλιώς των υπαρξιακών κενών
Σκεφτείτε τη φορά που μόλις χωρίσατε ή που την προαγωγή που είχατε σίγουρη τελικά την πήρε άλλος και είπατε να το ρίξετε στην θεραπεία της αγοράς. Να μη ρωτήσω τι έγινε?Του δώσατε και κατάλαβε! Δηλαδή, για να μην κρυβόμαστε, γεμίσατε το κενό που σας άφησε η απογοήτευση με ρούχα, παπούτσια, τσάντες, καλλυντικά κλπ. Και αφού ξετινάξατε το πορτοφόλι σας ή την κάρτα σας και ηρεμίσατε, κατόπιν καταλάβατε ότι ούτε τα μισά από αυτά που αγοράσατε δεν σας είναι πραγματικά χρήσιμα. Πόσα ρούχα από εκείνα που αγοράσατε τότε με τον στιγμιαίο ενθουσιασμό-παρηγοριά δεν είναι ακόμα κλεισμένα στην ντουλάπα και τελικά τώρα που το σκέφτεστε ούτε ξέρετε γιατί τα ψωνίσατε;
Ψωνίσατε για να ξεχάσετε. Βέβαια είναι πιο ασφαλές για την υγεία από το να πίνατε για να ξεχάσετε, όμως σίγουρα δεν είναι λύση. Μην ψωνίζετε ποτέ με κακή διάθεση ή όταν είστε ιδιαίτερα απασχολημένη με μια σκέψη, ιδιαίτερα ex-treme ρούχα, αξεσουάρ, καλλυντικά ή οτιδήποτε που είναι έξω από το ύφος που ντύνεστε, μακιγιάρεστε, κλπ, γιατί το πιο πιθανό είναι να πάρετε πράγματα που δεν θα φορέσετε ποτέ και θα κλαίτε τα ρημάδια τα λεφτά σας. Γενικά προσπαθήστε να αγοράσετε αυτά που ξέρετε πως σας είναι χρήσιμα, που έχετε ξαναδοκιμάσει ή που είναι στο στιλ σας. Για τα υπόλοιπα, μην αγχώνεστε. Όταν θα νιώθετε καλά σίγουρα θα κάνετε πιο σωστές αγορές, θα ευχαριστηθείτε περισσότερο τα ψώνια σας και βέβαια, θα εξοικονομήσετε και χρήματα.
Το shopping του ανταγωνισμού
Γενικά εδώ έχουμε να κάνουμε με οτιδήποτε έχει σχέση με εσένα και την εικόνα σου απέναντι σε κάποια άλλη γυναίκα. Έχεις να πας κάπου που ξέρεις ότι εκεί θα είναι και άλλες, όμορφες, νέες, ψηλές κλπ και θέλεις να φανείς αντάξια στην όποια σύγκριση (την οποία δεν θα κάνει κανένας, αλλά εσένα σου έχει καρφωθεί στο μυαλό σου) με αυτές. Σε έχει πιάσει η ματαιοδοξία και ψάχνεις ότι πιο ξεχωριστό, ιδιαίτερο, λαμπερό, κομψό για να φορέσεις και να κερδίσεις εσύ τον ανταγωνισμό. Μπορεί ακόμα να είναι και μια καινούργια συνάδελφος η οποία μπορεί να είναι πιο νέα από εσένα ή μια γυναίκα που φλερτάρει τον ίδιο άντρα με εσένα, την οικογενειακή φίλη που έχει πιο πολλά λεφτά από εσένα κλπ.
Τι κάνεις; Τρέχεις στα μαγαζιά υα οποία είναι πάντα εκεί για σένα με τις πωλήτριες έτοιμες να σταθούν στο «γολγοθά» σου και πρόθυμες να σε εξυπηρετήσουν. Αρχίζεις να αγοράζεις καινούργια ρούχα, καλλυντικά και άλλα, για να ανανεωθείς και να είσαι «καλυμμένη» απέναντι στην οποιαδήποτε γυναίκα-απειλή βρίσκεται ή πρόκειται να βρεθεί στον δρόμο σου. ξοδεύεις μια περιουσία, κάνοντας έτσι μια μικρή επανάσταση. Χωρίς αιτία.
Με λίγα λόγια, για κάθε περίπτωση, στο πάρτι δεν θα περάσεις καλά γιατί θα είσαι συνέχεια σφιγμένη (μη σου πω ότι θα ακούς και φωνές από το πουθενά να σου λένε δεν μπορώ να σου βάλω παραπάνω από τρία), στη δουλειά σου θα είσαι όλο νεύρα και δεν θα αποδίδεις σωστά αφού θα παρατηρείς την καινούργια (και εσύ θα νιώθεις παλιά και θα σου τη δίνει) και στην περίπτωση του φλερτ, μην περιμένεις να κερδίσεις, αφού πως είναι δυνατόν μια γυναίκα η οποία δεν εκτιμάει τον ίδιο της τον εαυτό, να εμπνεύσει εκτίμηση και θαυμασμό σε έναν άντρα; Όσο για την ματσωμένη φίλη σου, θα σκέφτεσαι συνέχεια πόσο άτιμη είναι η κοινωνία, που άλλους τους ανεβάζει και άλλους τους κατεβάζει.
Χαλάρωσε, λοιπόν, με όλη τη σημασία της λέξης. Στην προσπάθειά σου να νιώσεις καλυμμένη και ασφαλής, χάνεις την ουσία και ξεχνάς να ζεις. Υποσυνείδητα θα ήθελες να είσαι κάποια άλλη, ίσως πιο νέα, πιο όμορφη, πιο πλούσια, πιο εντυπωσιακή, πιο μορφωμένη και πάει λέγοντας. Έχεις σκεφτεί, όμως, ότι υπάρχουν γυναίκες που μπορεί να ήθελαν να είναι όπως εσύ; Κι όμως, ναι. Γιατί όχι; Φυσικά, χωρίς αυτές τις κρίσεις έλλειψης αυτοπεποίθησης που σε πιάνουν.
Νιώθεις μοναξιά και βλέπεις παντού ανταγωνιστές, που υπό άλλες συνθήκες δεν θα τους έδινες καμιά σημασία. Δεν θα τους είχες με αυτή την εικόνα στο μυαλό σου. Απλά με αυτό τον τρόπο κατά κάποιον τρόπο, αποκτάς ένα «ενδιαφέρον». Αυτό που θα σε σώσει εδώ, είναι η ανθρώπινη επαφή. Σίγουρα το να βρεις ανθρώπους ειλικρινής που να σε αγαπούν είναι πιο δύσκολο από το να κάνεις shopping. Αξίζει, όμως πολύ περισσότερο. Ή μάλλον, είναι ανεκτίμητο.
Το shopping της κατάθλιψης
Εδώ τα πράγματα, δυστυχώς είναι πολύ πιο προχωρημένα. Δεν μιλάμε πλέον μόνο για ρούχα, αξεσουάρ και καλλυντικά αλλά για τρόφιμα και ότι άλλο μπορεί κανείς να φανταστεί. Το κενό που νιώθει το άτομο είναι πλέον τόσο μεγάλο, που κάνει ακόμα και την οποιαδήποτε αγορά να μην φαίνεται αρκετή, κάνοντάς το να πηγαίνει όσο πιο συχνά μπορεί στα μαγαζιά, ίσως και αρκετές φορές μέσα στη μέρα, χωρίς να χρειάζεται κάτι, ενώ παρουσιάζει έντονη θλίψη όταν τα μαγαζιά είναι κλειστά.
Ένα άτομο με τέτοιο πρόβλημα, μπορεί για παράδειγμα να αγοράζει από κοσμήματα και παπούτσια, δεκάδες ζευγάρια καλσόν, μέχρι απορρυπαντικά διαφόρων ειδών και σοκολάτες. Αγοράζει, δηλαδή ποσότητες διαφορετικών πραγμάτων, που εννοείται, δεν τους χρησιμεύουν πουθενά. Το άτομο νιώθει για λίγο γεμάτο, όμως με μαθηματική ακρίβεια, όταν θα επιστρέψει στο σπίτι θα δει πόσο άχρηστες ήταν, για ακόμα μια φορά, οι αγορές του και θα νιώσει πάλι χάλια και αυτή τη φορά θα προστεθούν και οι τύψεις.
Επίσης, σε άλλη περίπτωση, μπορεί ακόμα και να αγοράσει μια τσίχλα ή ένα κοκαλάκι για τα μαλλιά, απλώς για να αγοράσει κάτι. Το να βγει από ένα μαγαζί με άδεια χέρια και το χειρότερο, από όλη την εξόρμηση στα μαγαζιά χωρίς να έχει αγοράσει έστω ένα πράγμα, το κάνει να νιώθει ράκος. Πολλοί παραδέχονται πως γνωρίζουν ότι αυτό που κάνουν είναι παράλογο, όμως εξακολουθούν να το κάνουν. Πάντως, οι πιο πολλοί αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα και δεν το γνωρίζουν. Σε αυτό συμβάλλουν οι γρήγοροι ρυθμοί μέσα στους οποίους ζούμε, καθώς και η έλλειψη επικοινωνίας που χαρακτηρίζει την εποχή μας.
Συνήθως οι άνθρωποι που βιώνουν αυτήν τη διαταραχή, υποφέρουν πραγματικά, γιατί οι ψυχολογικές μεταπτώσεις τις οποίες μπορεί να υποστούν μέσα στη μέρα, είναι πολύ συχνές και το εξαντλούν. Το άτομο μπορεί να γίνει αδύναμο, εύθραυστο και σε κάποιες περιπτώσεις να κλειστεί στον εαυτό του. Η αιτία αυτής της εξάρτησης από τις αγορές μπορεί να οφείλεται σε μια κακή σχέση με τους γονείς, σε έναν αποτυχημένο γάμο ή σχέση, σε κάποια απώλεια ή αποχωρισμό, ή σε μια οποιαδήποτε κατάσταση μέσα στην οποία το άτομο μπορεί να νιώθει παγιδευμένο.
Έτσι, ψωνίζοντας, νιώθει να παίρνει μια ανάσα, νιώθει πως έχει «το πάνω χέρι», βρίσκει κάποιο νόημα. Στην περίπτωση αυτή, αν το άτομο δεν καταφέρει να ξεπεράσει την αγοραστική του μανία και την κατάθλιψη με τη βοήθεια δικών του ανθρώπων, τότε θα ήταν καλό να απευθυνθεί σε κάποιον ειδικό.
Το shopping των εκπτώσεων
Εδώ θα μου πείτε, τι κακό μπορεί να υπάρχει; Στις εκπτώσεις τίποτα. Στην τρέλα όμως που μας πιάνει λόγω χαμηλών τιμών, παίζεται όλο το παιχνίδι. Ακούς εκπτώσεις, χαμηλές τιμές, βλέπεις με μεγάλα γράμματα στις βιτρίνες να σε φλερτάρουν και εννοείται πως στο τέλος η αποπλάνηση θα πετύχει και τρέχεις σαν αφηνιασμένο άλογο να προλάβεις, προτού στα πάρουν άλλοι. Το θέμα είναι πως ενώ η περίοδος των εκπτώσεων είναι πολύ καλή για να κάνεις τις αγορές σου (να πάρεις επιτέλους εκείνα τα υπέροχα παπούτσια που πριν σου φαίνονταν ολίγον ακριβά) είναι, όμως και η εποχή που μπορεί να πάρεις τα πιο λάθος πράγματα μόνο και μόνο επειδή είναι φτηνά!
Ρούχα που ποτέ δεν θα φόραγες, πράγματα για το σπίτι που ή έχεις τα ίδια, ή δεν ταιριάζουν καθόλου με το στιλ του. Αλλά μόλις βλέπεις την τιμή λες, π.χ. με τόσο καλή τιμή, που θα ξαναβρώ τέτοιο φόρεμα; Και τελικά το αγοράζεις. Την τιμή την είδες και όντως ήταν και καλή. Το φόρεμα, όμως, που όχι μόνο δεν έχεις που να το βάλεις, αλλά και το συγκεκριμένο σχέδιο δεν θα το φορούσες ποτέ, τουλάχιστον, όχι εύκολα, ήταν μάλλον το τελευταίο πράγμα που κοίταξες. Γι? αυτό, λοιπόν ιδιαίτερη προσοχή στις πλανεύτρες εκπτώσεις! Και τότε ακόμα, να ψωνίζεις με λογική πράγματα που εκτός του ότι θα τα βρεις σε καλύτερη τιμή, θα τα χαρείς κιόλας. Αυτός είναι και ο λόγος να γίνονται εκπτώσεις. Όχι να καταφέρνεις τελικά να ξοδεύεις περισσότερα και από την υπόλοιπη εποχή.
Σε όποια κατηγορία και αν ανήκεις από τις παραπάνω, αν ανήκεις, ένα είναι το σίγουρο. Όλες έχουμε πέσει στην παγίδα του shopping, όσο λογικές και οργανωμένες και αν είμαστε. Και καμιά φορά λειτουργεί θεραπευτικά. Δεν βγήκε τυχαία η έκφραση shopping therapy. Κάνε την βόλτα σου στα μαγαζιά μόνη ή με παρέα! Με το shopping ξεσκάς, περνάς καλά, νιώθεις όμορφα, και δεν χρειάζεται να ξοδεύεις μεγάλα ποσά. Απλώς, πιάσε το νόημα και γλέντησέ το!
Της Έλενας Αρώνη