Μια από τις πιο ξεχωριστές προσωπικότητες που έχουν περάσει από τον πλανήτη. Ηταν αρχές Δεκεμβρίου του 1981, όταν ο John Lennon έπαψε να ζει ανάμεσά μας. Πολλοί μεγάλοι καλλιτέχνες και ιδιαίτερες προσωπικότητες έχουν χαθεί μέσα στα χρόνια. Η διαφορά με τον Lennon είναι ότι η απώλειά του ήταν τόσο αναπάντεχη όσο και πολύ φορτισμένη συναισθηματικά. Τα τραγούδια του άγγιξαν και συνεχίζουν μέχρι σήμερα να το κάνουν, με όλη τη σημασία της λέξης, την ψυχή όλων, έδωσαν χρώμα σε ελπίδες και όνειρα, καθώς και μια ακατανίκητη επιθυμία για κινητοποίηση με σκοπό ένα καλύτερο αύριο. Η μορφή που σημάδεψε τους Beatles, αλλά και ολόκληρη τη δεκαετίας του 60.
O John Lennon γεννήθηκε στις 9 Οκτωβρίου του 1940 στο Liverpool της Αγγλίας. Μουσικός και ιδρυτικό μέλος του συγκροτήματος των Beatles, αλλά και διακεκριμένος ακτιβιστής του 20ου αιώνα. Οι ανθρωπιστικές ανησυχίες του και η έντονη δράση του στα κοινωνικά δρώμενα χαρακτηρίζουν απόλυτα τη δυναμική του φυσιογνωμία, με σταθμό την ηγετική του παρουσία στο κίνημα ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ.
Η μητέρα του, Τζούλια Στάνλεϋ, ήταν κόρη αξιωματικού, ενώ ο πατέρας του, Άλφρεντ Λένον, εργαζόταν ως σερβιτόρος σε πλοία που πραγματοποιούσαν ταξίδια στον Ατλαντικό, κατά τη διάρκεια των οποίων τραγουδούσε ή συμμετείχε σε μουσικές συναυλίες. Μετά τη γέννηση του γιου του, εγκατέλειψε την οικογένεια, ενώ η μητέρα του ανέθεσε τη φροντίδα του Lennon στην αδελφή της Μαίρη (Μίμι) και τον σύζυγό της, Τζωρτζ Σμιθ. Ως μαθητής, υπήρξε δημοφιλής για τον ατίθασο χαρακτήρα του. Ο ίδιος είχε πει: «Ήμουν εκείνος για τον οποίο όλοι οι γονείς έλεγαν στα παιδιά τους: το νου σου, μακριά από αυτόν». Ο Lennon τελειώνοντας το γυμνάσιο και χάρη στη βοήθεια του διευθυντή τού σχολείου του, έγινε δεκτός στη Σχολή Καλών Τεχνών του Λίβερπουλ (Liverpool College of Art), αν και οι σπουδές του δεν τον συγκινούσαν και τόσο.
Ο θάνατος της μητέρας του το 1958 σε ατύχημα, όπου την παρέσυρε το αυτοκίνητο ενός μεθυσμένου αστυνομικού, τον επηρέασε βαθειά.
Την περίοδο που ήταν ακόμα μαθητής, δημιούργησε και την πρώτη του ορχήστρα με την ονομασία The Quarrymen. Εκεί έγινε και η πρώτη συνάντηση με τον Paul McCartney. Η φυσιογνωμία του συγκροτήματος άρχισε σιγά σιγά να παίρνει μια πιο επαγγελματική μορφή. Επικράτησαν τα πιο καταρτισμένα μέλη, ενώ προστέθηκε καιο φίλος του McCartney, George Harison. Το σχήμα στρέφεται προς την rock en? roll και πλέον ετοιμάζεται για την μεγάλη στιγμή των Beatles! Λέγεται, μάλιστα, ότι το όνομα αυτό για το συγκρότημα, το εμπνεύστηκε ο John Lennon από ένα όνειρο που είχε δει μερικές μέρες πριν.
Μια από τις πρώτες δημόσιες εμφανίσει των Beatles έγινε στο Αμβούργο το καλοκαίρι του 1960. Το 1962, παντρεύτηκε για πρώτη φορά, την Σύνθια Πάουελ, συμφοιτήτρια του στη Σχολή Καλών Τεχνών με την οποία απέκτησε έναν γιο, τον Τζούλιαν Λένον.
Μαζί με τον McCartney, ο Lennon υπήρξε ηγετική φυσιογνωμία των Beatles, που στη διάρκεια της δεκαετίας 1960-1970 κατάφεραν να φτάσουν στην κορυφή της δόξας. Υπήρξε ένας από τους κύριους συνθέτες του συγκροτήματος, τραγουδιστής και κιθαρίστας, συμμετέχοντας συχνά και στο πιάνο. Απλοϊκές μουσικά και στιχουργικά, οι πρώτες συνθέσεις του, μιλούν για την αγάπη. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1960, ο Lennon ωριμάζει ως συνθέτης, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που προσπαθεί να απεμπλακεί από την έντονα εμπορευματοποιημένη εικόνα του συγκροτήματος. Κατά περιόδους ενθουσιάζεται από νέες ιδέες και ρεύματα της εποχής, όπως ο διαλογισμός ή ο μαρξισμός της αριστεράς. Το 1966-67, προκαλεί αίσθηση με τα «ψυχεδελικά» του πειράματα με το LSD, με χαρακτηριστική στιγμή την ηχογράφηση του δίσκου Sergeant Pepper’s Lonely Heart Club Band (1967). Η προσωρινή απομάκρυνσή του από τα ναρκωτικά συνδυάστηκε με τη γνωριμία του με τον Ινδό Μαχαρίσι Μάχες Γιόγκι και τον υπερβατικό διαλογισμό. Ο Λένον παρακολούθησε μαθήματα του Μαχαρίσι. Στην πορεία υπήρξε περισσότερο κριτικός απέναντί του. Παραδέχτηκε, όμως ότι η μορφή του Μαχαρίσι αποτέλεσε για τον ίδιο ένα είδος πατρικού προτύπου.
Στις 13 Οκτωβρίου του 1963, το συγκρότημα εμφανίζεται στο London Palladium Theatre, συμμετέχοντας στο σόου Sunday Night at the London Palladium που παρουσιάζει ο Μπρους Φόρσαϋθ. Η παρουσία τους προκαλεί υστερία στα πλήθη των θαυμαστών τους. Η «Beatlemania» έχει γεννηθεί. Η νεολαία είχε ταυτιστεί με το συγκρότημα, τόσο στη μουσική, όσο και στην εμφάνιση. Τα μαλλιά, το ντύσιμο ο τρόπος ζωής τους έγιναν σήμα κατατεθέν. Πολλοί άρχισαν να φτιάχνουν συγκροτήματα στις γειτονιές και να τραγουδάνε τα τραγούδια τους με όνειρο να γίνουν μια μέρα όπως τα είδωλα τους. Στις 25 Ιουνίου του 1967 από το πρόγραμμα τού BBC, οι Beatles στην πρώτη παγκόσμια ταυτόχρονη μετάδοση μέσω δορυφόρου, τραγουδούν το “All You Need Is Love” σε 200 εκατομμύρια ανθρώπους. Ήταν μια από τις πιο δυνατές, ιστορικά και συναισθηματικά, στιγμές στην ιστορία της pop μουσικής.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, έρχεται άλλη μια καθοριστική στιγμή στη ζωή του Lennon. Είναι η συνάντηση με την Γιαπωνέζα καλλιτέχνιδα Γιόκο Όνο με την οποία έζησε τον μεγαλύτερο έρωτα της ζωής του. Την ίδια περίπου περίοδο που δρομολογήθηκε το διαζύγιό του με τη Σύνθια Πάουελ. Η αρχική γνωριμία τους χρονολογείται το Νοέμβριο του 1966, όταν επισκέφτηκε μία έκθεση τέχνης της. Η σχέση τους, την οποία ο Lennon χαρακτήρισε ως «μία σχέση δασκάλου και μαθητή», με τον ίδιο στη θέση του μαθητή, πυροδότησε αρκετές αρνητικές κριτικές, εστιάζοντας κυρίως στην προσωπικότητα της Γιόκο Όνο, στην εξωσυζυγική σχέση που διατηρούσε μαζί της ο Lennon για ένα διάστημα, αλλά και την κυκλοφορία του δίσκου Unfinished Music No.1: Two Virgins που ηχογράφησαν μαζί. Στις 20 Μαρτίου του 1969, παντρεύτηκαν στο Γιβραλτάρ, έχοντας προγραμματίσει να περάσουν το μήνα του μέλιτος στο κρεβάτι, διαδηλώνοντας με αυτό τον τρόπο υπέρ της ειρήνης και προσκαλώντας δημοσιογράφους στο ξενοδοχείο που διέμεναν, στην πόλη του Άμστερνταμ. Η πρωτότυπη αυτή διαμαρτυρία (γνωστή και ως «Bed-In») συνεχίστηκε στο Μόντρεαλ, με το ζεύγος να παραχωρεί πολυάριθμες συνεντεύξεις και να δέχεται εκατοντάδες επισκέπτες. Το επόμενο διάστημα, συμμετείχαν σε πολυάριθμες εκδηλώσεις, δίνοντας επίσης μία φιλανθρωπική συναυλία στα πλαίσια της εκστρατείας War Is Over της UNICEF.
Στις 4 Ιουλίου του 1969 κυκλοφορούν οι πρώτες φήμες για την διάλυση των Beatles. Το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς, ο Lennon ηχογράφησε μαζί με τους Beatles τον τελευταίο δίσκο του συγκροτήματος, με τίτλο Abbey Road. Οι σχέσεις των μελών είχαν ήδη αρχίσει να διαταράσσονται. Ιδιαίτερα κλονίστηκε η φιλία του Lennon με τον McCartney. Ο ίδιος ο Lennon, αιτιολόγησε τη διάλυση του συγκροτήματος στον ηγετικό ρόλο που επεδίωξε να αναλάβει ο McCartney μετά το θάνατο του μάνατζερ των Beatles, Μπράιαν Έπσταιν, αλλά και στην αντιπάθεια που έτρεφαν τα υπόλοιπα μέλη απέναντι στη Γιόκο Όνο. Τον Μάιο του 1970 έρχεται να η νέα τους επιτυχία «Get Back». Ο Mc Cartney βρίσκεται σε πολύ άσχημη θέση γιατί ετοιμαζόταν την ίδια εβδομάδα να λανσάρει τον πρώτο προσωπικό δίσκο του και αναγκάζεται να ματαιώσει την προώθησή του. Δεν διστάζει να μηνύσει τον μάνατζερ του συγκροτήματος. Η πράξη του αυτή, ήταν η αφορμή για να ξεχειλίσει το ποτήρι. Όλοι οι υπόλοιποι εξοργίζονται μαζί του. Ακολουθούν μακροχρόνιες δίκες που οδηγούν στην οριστική διάλυση του γκρουπ. Το τέλος των Beatles γράφεται οριστικά και αμετάκλητα.
Μετά τη διάλυση των Beatles ακολούθησε για τον Lennon η ατομική του πορεία στη δισκογραφία. Ανάμεσα στις κορυφαίες δημιουργίες του ανήκει το τραγούδι Imagine καθώς και το Give Peace a chance. Το 1973 η κρίση του γάμου του τον οδήγησε στο αλκοόλ που στο τέλος του είχε γίνει συνήθεια. Το ίδιο και τα ναρκωτικά παρ’ όλο που κάποτε τα κατηγορούσε μέσα από τα τραγούδια του. Ο John Lennon μετακόμισε για μερικούς μήνες στο Los Angeles. Το Νοέμβριο του 1974 έδωσε την τελευταία του συναυλία. Εμφανίστηκε στο Madison Square Garden της Νέας Υόρκης μαζί με τον Elton John. Εκείνο το βράδυ ο Lennon ξαναέσμιξε με τη γυναίκα του.
Μετά από τη γέννηση του γιού του Sean, ο John Lennon έγινε “σπιτόγατος” και η καριέρα του μπήκε σε δεύτερη μοίρα. Όμως πέντε χρόνια αργότερα, επανήλθε με ένα νέο άλμπουμ. Το κοινό τον αγκάλιασε και πάλι και το άλμπουμ πήγε στο Νο 1 σε ολόκληρο τον κόσμο. Το Double Fantasy αποτέλεσε τον τελευταίο προσωπικό του δίσκο που κυκλοφόρησε ενόσω ήταν εν ζωή, και χαρακτηρίζεται ως ένας «ύμνος στην οικογενειακή επιτυχία».
Το βράδυ της 8ης Δεκεμβρίου του 1980, ο Μαρκ Τσάπμαν πυροβόλησε και τραυμάτισε θανάσιμα τον Lennon, έξω από την οικία του, στο ιστορικό κτίριο Dakota της Νέας Υόρκης. Επέστρεφε μετά από την ηχογράφηση των τραγουδιών Walking on Thin Ice και It Happened, που προορίζονταν για τον επόμενο δίσκο του. Ο Τσάπμαν είχε προσεγγίσει τον Lennon νωρίτερα την ίδια ημέρα, κατά την αναχώρησή του από το σπίτι του, αποσπώντας μάλιστα ένα αυτόγραφο του. Μετά την επιστροφή του Lennon από το στούντιο ηχογράφησης, ο Τσάπμαν τον πυροβόλησε πισώπλατα, συνολικά τέσσερις φορές. Σύμφωνα με την αυτοψία, οι μισές σφαίρες διαπέρασαν το αριστερό μέρος του σώματός του στο ύψος του στήθους, ενώ οι υπόλοιπες τον τραυμάτισαν κοντά στον αριστερό ώμο. Όλες προκάλεσαν εσωτερική αιμορραγία, ενώ η θανάσιμη σφαίρα διαπέρασε την αορτή του. Σύμφωνα με τις αναφορές των μαρτύρων και των αστυνομικών αρχών, μετά τη δολοφονία, ο Τσάπμαν παρέμεινε στον τόπο του εγκλήματος μέχρι την άφιξη της αστυνομίας. Εκτός από το όπλο του εγκλήματος, στην κατοχή του υπήρχαν ένα αντίτυπο του δίσκου Double Fantasy, στο εξώφυλλο του οποίου είχε υπογράψει νωρίτερα ο Lennon, καθώς και κασέτες με τραγούδια των Beatles. O Lennon οδηγήθηκε αμέσως στο νοσοκομείο Ρούζβελτ, όπου με την άφιξή του επισημοποιήθηκε ο θάνατός του από το σοκ που υπέστη ο οργανισμός του από την απώλεια αίματος. Έχασε το 80% του αίματός του.
Ο Μαρκ Τσάπμαν καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη. Σε ψυχιάτρους του δικαστηρίου διηγήθηκε πως «κακά πνεύματα» τον παρότρυναν να δολοφονήσει τον Lennon ενώ το 2004 ομολόγησε επίσης πως ένας από τους λόγους που τον ώθησαν στην εγκληματική του ενέργεια ήταν η επιθυμία του να προβληθεί, αισθανόμενος πως μέχρι τότε ήταν ασήμαντος.
Δύο ημέρες αργότερα, η σορός του αποτεφρώθηκε στο κοιμητήριο του Φέρνκλιφ, στη Νέα Υόρκη. Από τη στιγμή που η καρδιά του John Lennon έπαψε να χτυπάει, όλος ο κόσμος αντέδρασε με έναν πρωτοφανή θρήνο. Οι σκηνές που διαδραματίστηκαν, δεν συγκρίνονται με τίποτα ως τώρα.
Οι δίσκοι του επανακυκλοφόρησαν κάνοντας πωλήσεις που είχαν να σημειωθούν από την εποχή των θρυλικών Beatles. Εκείνος, σαν να μην πέρασε ο καιρός, εξακολουθεί να μιλάει στις καρδιές μας και με το ήρεμο βλέμμα του μας μιλάει για την ειρήνη, μας καλεί να ονειρευτούμε. Μας λέει «imagine»?
Της Έλενας Αρώνη