Μια πολύ σημαντική έρευνα για το τι συμβαίνει στο μοντέλο στήριξης των καλλιτεχνών σε τέσσερις γαλλόφωνες χώρες πραγματοποίησε ο σκηνοθέτης και πανεπιστημιακός καθηγητής Γιάννης Λεοντάρης. Μια έρευνα, που μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη, κυρίως με το τι εφαρμόστηκε σε Ελβετία και Καναδά, και η οποία θα μπορούσε να είναι οδηγός στο να χτιστεί μια σειρά διεκδικήσεων από τους καλλιτέχνες στην Ελλάδα.
Οι δύο συγκεκριμένες χώρες έχουν ήδη εκπονήσει σαφέστατα και εξαιρετικά γενναιόδωρα προγράμματα έκτακτης ενίσχυσης των καλλιτεχνών τα οποία περιλαμβάνουν: α. έκτακτη οικονομική ενίσχυση αλλά και β. κανονικότατη καταβολή επιχορηγήσεων και αμοιβών για παραστάσεις προγραμματισμένες οι οποίες ματαιώθηκαν λόγω της πανδημίας.
Ο κύριος Λεοντάρης προτείνει παράλληλα ν’ αναζητηθεί και να δημιουργηθεί δίαυλος επικοινωνίας των καλλιτεχνών με αντίστοιχα σωματεία καλλιτεχνών, των άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε το αίτημα να γίνει πανευρωπαϊκό και ευρύτερο από τη συγκυριακή διάστασή του. Στην έρευνα του που δημοσίευσε στον προσωπικό του λογαριαμό στο f.b, αναφέρει τα εξής:
ΕΛΒΕΤΙΑ
Η οικονομική ενίσχυση στον πολιτιστικό τομέα, που επηρεάζεται έντονα από την πανδημία, συγκεκριμενοποιείται. Καλλιτέχνες και πολιτιστικές επιχειρήσεις μπορούν να υποβάλουν αίτηση για οικονομική βοήθεια από τη Δευτέρα 4 Μαϊου. Καλλιτέχνες με οικονομική δυσχέρεια που συνδέονται με την πανδημία κορονοϊού μπορούν να ζητήσουν βοήθεια έκτακτης ανάγκης στην διαδικτυακή πύλη Suisseculture Sociale, σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πολιτισμού και Suisseculture σε δελτία τύπου τη Δευτέρα.
Η υποβολή αιτήματος επείγουσας βοήθειας στην Suisseculture Sociale υπόκειται σε έναν όρο: Μια αίτηση για αποζημίωση για απώλεια εσόδων (απώλεια κέρδους APG) πρέπει να έχει ήδη κατατεθεί στο ταμείο αποζημίωσης της καντονίας, σύμφωνα με το Covid-19 στον τομέα του πολιτισμού. Οι πολιτιστικές επιχειρήσεις μπορούν να στραφούν στις πολιτιστικές υπηρεσίες των καντονιών, οι οποίες είναι υπεύθυνες για επείγουσα βοήθεια και αποζημίωση για οικονομικές απώλειες. Τα διαφορετικά καντόνια θα είναι σε θέση να πραγματοποιήσουν τις πρώτες πληρωμές, αφού υπογράψουν με τη Συνομοσπονδία τη συμφωνία παροχής υπηρεσιών που καθορίζει τους όρους.
Στις 20 Μαρτίου, το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο ανακοίνωσε την πρόβλεψη για τον πολιτιστικό τομέα μιας πρώτης δόσης 280 εκατομμυρίων φράγκων για δύο μήνες. Έτσι, 100 εκατομμύρια προγραμματίζονται για επείγουσα βοήθεια σε πολιτιστικές επιχειρήσεις και 25 εκατομμύρια για καλλιτέχνες. Άλλα 145 εκατομμύρια θα καταβληθούν ως αποζημίωση για οικονομικές απώλειες και 10 εκατομμύρια για πολιτιστικές ενώσεις ερασιτεχνών.Ο κατάλογος των διαφόρων επαφών βρίσκεται στον ιστότοπο του Ομοσπονδιακού Γραφείου Πολιτισμού.
ΚΑΝΑΔΑΣ
Το νομοσχέδιο C-13 εισήχθη από την κυβέρνηση Trudeau:
• 2.000 $ το μήνα για έως και τέσσερις μήνες για τους αυτοαπασχολούμενους και τους συμβασιούχους στον καλλιτεχνικό τομέα.
• Πρόσθετη χρηματοδότηση 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων για το Child Child Benefit
• Η αναβολή της ημερομηνίας αποστολής της φορολογικής δήλωσης έως την 1η Ιουνίου και η αναβολή έως τις 31 Αυγούστου ορισμένων πληρωμών φόρου
• Μια πρόσθετη πίστωση για τον φόρο αγαθών και υπηρεσιών κατά μέσο όρο 400 $ για ένα άτομο (600 $ για ζευγάρια). Είναι βέβαιο ότι η ανακοίνωση της κυβέρνησης δημιούργησε αίσθημα ασφάλειας στους καλλιτέχνες, τους επιχειρηματίες και τους ανθρώπους που απασχολούνται στα καλλιτεχνικά επαγγέλματα. Προβλέπονται επίσης έκτακτα βοηθήματα:
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΣΤΟΝ ΚΑΝΑΔΑ ΓΙΑ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΗΔΗ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΘΕΙ ΓΙΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΕΣΑ ΣΤΟ 2020
Από τώρα και στο εξής, οι εκταμιεύσεις των επιχορηγήσεων θα πραγματοποιούνται σύμφωνα με την ημερομηνία έναρξης του έργου μέσα στο 2020. Θα λάβετε την πληρωμή επιχορήγησής σας την 1η του μήνα, εάν το έργο σας ξεκινήσει μεταξύ της 1ης και της 14ης του μήνα. Θα λάβετε την πληρωμή επιχορήγησής σας στις 15 του μήνα, εάν το έργο σας ξεκινήσει μεταξύ της 15ης και της τελευταίας ημέρας του μήνα. Σε όλες τις περιπτώσεις, απαιτείται ο αριθμός κοινωνικής ασφάλισης (N.A.S) για τη λήψη πληρωμής.
Μέχρι τις 15 Μαΐου 2020, το Συμβούλιο θα δεχτεί να λάβει αιτήματα ακόμη και αν δεν έχουν ληφθεί και εγκριθεί όλες οι απολογισμοί χρήσης επιχορηγήσεων παλαιοτέρων ετών. Εάν είστε καλλιτέχνης και οι ημερομηνίες εκτέλεσης ενός υποστηριζόμενου έργου έπρεπε να αλλάξουν λόγω της πανδημίας, συμπληρώστε αυτήν τη φόρμα και επιστρέψτε την στο άτομο που είναι υπεύθυνο για το αρχείο σας στο Conseil. Οι αλλαγές θα εμφανιστούν στο διαδικτυακό σας αρχείο. Η ομάδα του Συμβουλίου είναι τηλεεργαζόμενη, η διαχείριση των αιτημάτων που λαμβάνονται ταχυδρομικώς αναστέλλεται μέχρι νεωτέρας.
Οι απαντήσεις για καλλιτεχνικές προτάσεις του 2021 θα σταλούν αργότερα από την ομάδα μας, η οποία επί του παρόντος αφιερώνει την ενέργειά της στην επεξεργασία επειγόντων αιτημάτων βοήθειας κατά προτεραιότητα. Σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού και Επικοινωνιών και τις άλλες κρατικές εταιρείες, κάνουμε ό, τι μπορούμε για να διασφαλίσουμε την ασφάλεια των πελατών και τη βιώσιμη και δίκαιη πολιτιστική ανάπτυξη.
ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΕ ΒΕΛΓΙΟ ΚΑΙ ΓΑΛΛΙΑ
Ωστόσο με βάσει το τι συμβαίνει έως τώρα, προκύπτει το συμπέρασμα ότι η δυσπραγία, η αδιαφορία για τους ανθρώπους της τέχνης και η απόλυτη χρεωκοπία του κοινωνικού κράτους αλλά και της ιδέας αντιμετώπισης της τέχνης ως δημόσιου αγαθού κοινής ωφέλειας, αποτελούν πλέον μόνιμα και εδραιωμένα χαρακτηριστικά του αντι-ουμανιστικού μοντέλου που επικρατεί στην Ευρωπαική Ένωση σήμερα. Αντίθετα όπως κάνουν τρίτες χώρες (παράδειγμα Ελβετία και Καναδάς), που επιχειρούν να δώσουν άμεσες λύσεις, ενισχύοντας ποικιλοτρόπως τους επαγγελματίες του καλλιτεχνικού χώρου. Συγκεκριμένα:
Το Βέλγιο (με τρομακτικά ποσοστά αριθμού κρουσμάτων και θανάτων), χώρα με εξαιρετικά αναπτυγμένο το πεδίο των παραστατικών τεχνών, δεν έχει εκπονήσει ακόμη κανένα σχέδιο έκτακτης ενίσχυσης των καλλιτεχνών.
Η Γαλλία, πάλαι ποτέ προπύργιο της υπεράσπισης των γραμμάτων και των τεχνών, ακόμη δεν έχει δώσει απαντήσεις για το θέμα. Έχει βεβαίως εκπονήσει ένα ενδιαφέρον πρόγραμμα έκτακτης βοήθειας για τους συγγραφείς και τους κατόχους πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων, αλλά για τους υπόλοιπους τομείς (μουσική, θέατρο, κινηματογράφος, χορός, εικαστικά κλπ), σιγή ιχθύος. Κάτι δηλαδή σαν την επίσημη Ελλάδα, που πιστή στις νέες “αξίες” της ευρωπαϊκής οικογένειας, παραμένει αδρανής. Πιστοποιώντας την μόνιμη και διαχρονική απέχθειά της για την τέχνη αλλά κυρίως γι’αυτά τα ενοχλητικά στοιχεία της κοινωνίας που αυτοαποκαλούνται καλλιτέχνες και έχουν το θράσος όχι μόνο να θεωρούν τους εαυτούς τους επαγγελματίες, αλλά να διεκδικούν και το ρόλο τους ως παραγωγοί ενός κοινωνικού αγαθού το οποίο, ως τέτοιο, αυτομάτως δημιουργεί στο κράτος την υποχρέωση να το στηρίξει.
ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑ
Μετά τις πρώτες ανακοινώσεις του Υπουργού Πολιτισμού στις 18 Μαρτίου, εφαρμόζονται μέτρα στήριξης που προορίζονται ειδικά για να στηρίξουν καλλιτέχνες-συγγραφείς που υποφέρουν οικονομικά λόγω της πανδημίας, από δραστική, ακόμη και συνολική μείωση του εισοδήματός τους.Διάταγμα αριθ. 2020-353 της 27ης Μαρτίου 2020 σχετικά με την έκτακτη βοήθεια για τους κατόχους πνευματικών δικαιωμάτων και συγγενικών δικαιωμάτων, που ελήφθη κατ ‘εφαρμογή του άρθρου 11 του νόμου περί έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση του Covid-19 επιτρέπει κατ ‘εξαίρεση στις εταιρείες συλλογικής διαχείρισης να κατανέμουν τα ποσά που συνήθως πρέπει να επενδύσουν σε καλλιτεχνικές και πολιτιστικές δράσεις, για να βοηθήσουν τους κατόχους πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων.
Το ουσιαστικό μέρος των πόρων συλλογικής διαχείρισης που αφιερώνονται στην καλλιτεχνική και πολιτιστική δράση προέρχεται από την αμοιβή για ιδιωτική αντιγραφή, που πληρώνουν οι κατασκευαστές κενών μέσων (DVD, κλειδιά USB, κάρτες μνήμης, εξωτερικοί σκληροί δίσκοι κ.λπ.) Τα έσοδα από το μερίδιο 25% της αμοιβής για ιδιωτική αντιγραφή αντιπροσώπευαν 73,50 εκατομμύρια ευρώ το 2017 για 14 οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης.
Αυτά τα ποσά μπορούν, επομένως, στο εξής, σε εξαιρετική βάση, να καταβληθούν ως «οικονομική ενίσχυση σε κατόχους πνευματικών δικαιωμάτων και γειτονικών δικαιωμάτων, των οποίων τα έσοδα από την εκμετάλλευση στη Γαλλία προστατευόμενων έργων και αντικειμένων είναι σοβαρά επηρεάστηκε λόγω της κρίσης στην υγεία Λόγω της σοβαρότητας της κρίσης για τους κατόχους δικαιωμάτων, οι εταιρείες συλλογικής διαχείρισης έχουν υιοθετήσει επίσης συστήματα επείγουσας βοήθειας: ταμεία αρωγής, εξαιρετικές προόδους στα δικαιώματα, ενίσχυση των προγραμμάτων βοήθειας και ταμεία αλληλεγγύης .
Υποστηρικτικά συστήματα στο πλαίσιο έκτακτης ανάγκης σε κατάσταση υγείαςΕκτός από αυτά τα ειδικά μέτρα, το προσωπικό του πολιτιστικού τομέα μπορεί να επωφεληθεί από τα οριζόντια μέτρα έκτακτης ανάγκης που έχει εγκρίνει η κυβέρνηση: να επωφεληθεί από το ταμείο αλληλεγγύης ύψους 1 δισεκατομμυρίου ευρώ, αναβολή ή διάδοση ενοικίων, διάδοση φορολογικών και κοινωνικών χρεών, κινητοποίηση την κρατική εγγύηση προς όφελος του πολιτιστικού τομέα.
Γιάννης Λεοντάρης, 1η Μαϊου 2020