Το πρόσωπο της εβδομάδας: Ελένη Μολέσκη – Ηθοποιός / Δραματουργός

Το θέατρο είναι για εκείνη ένα παράθυρο στον κόσμο! Ένας χώρος ελευθερίας. Και το μεγαλύτερο σχολείο από τότε που σε μικρή ηλικία έβλεπε παραστάσεις μαζί με την οικογένεια της.

Η Ελένη Μολέσκη μεγάλωσε σ’ ένα περιβάλλον, στο οποίο η μητέρα της, της διάβαζε λογοτεχνία πριν κοιμηθεί, ο πατέρας της γράφει ποίηση και έτσι η πορεία της στο να γίνει ηθοποιός και δραματουργός ήταν μάλλον φυσιολογική.

Μέσω της τέχνης μάλιστα βρίσκει το δικό της νόημα στη ζωή, ενώνεται κάθε φορά με το μεγάλο κοινό αφήγημα της ανθρωπότητας και δεν αισθάνεται μόνη. Αυτήν την περίοδο πατάει τα χώματα της Επιδαύρου ως μέλος των “Βακχών” σε σκηνοθεσία Θάνου Παπακωνσταντίνου και ως πρόσωπο της εβδομάδας μοιράζεται μεταξύ άλλων και την εμπειρία της από τη συμμετοχή της στον συγκεκριμένο θίασο.

* Μου είναι δύσκολο το να εντοπίσω χρονικά το πότε ακριβώς αποφάσισα να γίνω ηθοποιός. Οι γονείς μου πήγαιναν κι έμενα και τα αδέρφια μου από πραγματικά πολύ μικρή ηλικία σε όλες τις παραστάσεις που ανέβαιναν στην Κύπρο. Ανεξάρτητα από το αν «έκαναν» για παιδιά. Ήταν το μεγαλύτερο σχολείο για μένα, ένας χώρος ελευθερίας, ένα παράθυρο στον κόσμο! Ο παππούς και η γιαγιά της μητέρας μου στην Αρμενία ήταν επίσης άνθρωποι του θεάτρου. Γεννήθηκε, λοιπόν, βήμα – βήμα αυτή η επιθυμία. Από την ίδια ρίζα γεννήθηκε και η ενασχόληση με τη δραματουργία.

* Κάθε βράδυ η μητέρα μου μας διάβαζε λογοτεχνία για να κοιμηθούμε, ο πατέρας μου γράφει ποίηση. Στην ουσία, δεν έκανα καμιά μεγάλη επανάσταση. Μεταποίησα όλο αυτό που μου έδωσαν με τον δικό μου τρόπο. Επιπλέον, η δραματουργία κάπως συνένωσε το θέατρο με τις προηγούμενες σπουδές μου στην Ιστορία κι Αρχαιολογία.

* Τόσο μέσα από την υποκριτική όσο και μέσα από τη δραματουργία αυτό που προσπαθώ να κάνω είναι να αφηγούμαι ιστορίες, οι οποίες προσπαθούν με διαφορετικά μέσα κάθε φορά να αποτυπώσουν την ανθρώπινη εμπειρία στον κόσμο που ζούμε.

* Είναι ο δικός μου τρόπος να βρίσκω νόημα στη ζωή μου, να ενώνομαι κάθε φορά με το μεγάλο κοινό αφήγημα της ανθρωπότητας, να μην αισθάνομαι μόνη. Νομίζω γενικά αυτό κάνει η τέχνη μέσα από διαφορετικά μονοπάτια κάθε φορά.

* Αντιμετωπίζω τα δύσκολα του χώρου μας με αποθέματα κουράγιου, τα οποία δε γνώριζα ότι διέθετα. Με ανεξάντλητη ευρηματικότητα, με πίστη πως αν επιμένεις κάτι – έστω και μικρό – μετακινείται και κάποιες φορές με θυμό. Απεχθάνομαι το κυνισμό, δε με γοητεύει καθόλου, επιλέγω να παλεύω ρομαντικά με τον τρόπο μου.

* Σ ένα καπιταλιστικό κόσμο και μάλιστα σε δεινή κρίση, οι τέχνες μοιάζουν περιττή πολυτέλεια. Ό,τι δεν συνεισφέρει χειροπιαστά στην οικονομική ανάπτυξη δεν μπορεί να βρίσκεται ψηλά στη λίστα των προτεραιοτήτων. Αυτό συμβαίνει και σε άλλους τομείς. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η παιδεία, η οποία δε γίνεται αντιληπτή ως καλλιέργεια του ανθρώπινου πνεύματος, αλλά ως εκπαίδευση ικανοτήτων.

* Σε συζητήσεις που έχουν γίνει με θεσμούς χρειάστηκε πολλές φορές να επιχειρηματολογήσω πως η τέχνη δεν μπορεί να είναι αποδοτική με όρους οικονομικούς. Ακόμα και οι μεγαλύτερες ορχήστρες και όπερες του πλανήτη
με εισιτήρια πανάκριβα χρηματοδοτούνται κρατικά. Και τα πανάκριβα εισιτήρια καθιστούν έπειτα την τέχνη ακριβώς αυτό που είπα στην αρχή, πολυτέλεια.

* Τα πιο σημαντικά πράγματα στην ανθρωπότητα, η τέχνη, η παιδεία, το σύστημα υγείας, η προστασία του πλανήτη μας, δε συμβαδίζουν με το καπιταλιστικό σύστημα. Και δε νομίζω πως έχουν οι καλλιτέχνες έχουν για αυτό μερίδιο ευθύνης Με την έννοια πως δεν πρέπει κάθε καλλιτεχνικό εγχείρημα ν’ αναζητά να δικαιολογήσει ότι δικαίως κόστισε όσο κόστισε. Όσον αφορά τις συνθήκες εργασίας και τα μισθολογικά δεδομένα, είναι άσχημα για τους περισσότερους εργαζόμενους και πρέπει ν’ αντιδράσουμε συλλογικά σε αυτό.

* Στην παράσταση Βάκχες του Ευριπίδη, είμαι στο χορό των Βακχών. Είναι η πρώτη φορά που παίζω σε αποκλειστικά γυναικείο χορό. Είναι στα αλήθεια φανταστική αυτή η συνύπαρξη με τόσο άξιες συναδέλφους. Πολύ αρμονική και συγκινητική. Δεν είμαστε ίδιες, αλλά είμαστε πάντα σε σχέση. Αυτή η τόσο εύθραυστη έννοια της συλλογικότητας είναι και στην καρδιά της Διονυσιακής λατρείας, αλλά και του ίδιου του θεάτρου και θέλουμε να αποτυπωθεί και στη σκηνή.

* Εύχομαι με τη ίδια πίστη κι ένωση να συναντηθούμε με το κοινό στην Επίδαυρο. Η δουλειά όλων των συντελεστών είναι εξαιρετική και προτείνει ένα σκηνικό κόσμου που σ’ ένα τέτοιο θέατρο ελπίζουμε να ανθίσει. Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου είναι στενός μου φίλος και ένας καλλιτέχνης, τον οποίο θαυμάζω. Έχει ένα πολύ δικό του τρόπο να βλέπει τα πράγματα και να δημιουργεί κόσμους πάνω στη σκηνή. Είναι γενναίος!

* Η μακροχρόνια συνεργασία μας, μου επιτρέπει να αντιλαμβάνομαι και να εμβαθύνω κάθε φορά σε αυτό που προτείνει. Θεωρώ ότι οι μακροχρόνιες καλλιτεχνικές συνεργασίες αν τις φροντίζουμε σωστά έχουν να μας δώσουν μεγάλα δώρα. Παρόλα αυτά και οι δύο αλλάζουμε μέσα στα χρόνια, όποτε συνεργαζόμαστε στην ουσία και λίγο ξανασυστηνόμαστε.

* Το έργο είναι μια ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης. Έργο αινιγματικό, σύνθετο που στο κέντρο έχει ένα Θεό, ικανό για το χειρότερο και το καλύτερο. Μας καλεί να αποδεχτούμε το Άλλο, το ανοίκειο. Κι αυτό που βρίσκεται στον κόσμο έξω, αλλά και μέσα μας. Η νέα λατρεία απαιτεί από εμάς να διαμελιστούμε σαν άτομα και να επανενωθούμε σε κάτι άλλο. Το άταφο διαμελισμένο σώμα παραμένει στη σκηνή σαν ένας ανοικτός λογαριασμός, σαν μια προειδοποίηση … Αν δεν αποδεχτούμε την αλλαγή, αν η περίκλειστη ατομικότητα μας δεν μπορεί ποτέ να διαρραγεί και να ενωθεί με το σύνολο τι μας περιμένει; Η παράσταση επιδιώκει να φωτίσει το διττό πρόσωπο του Θεού εκμεταλλευμένη τα στοιχεία μεταθεατρικότητας που υπάρχουν στο κείμενο.

* Ο Θεός είναι μια ανθρώπινη κατασκευή, που ανάλογα με τη χρήση μπορεί να είναι κάτι σπουδαίο ή κάτι ολέθριο κι επικίνδυνο. Εμείς ποιο Θεό θέλουμε, λοιπόν; Η Θήβα διαμελίζεται και ακέραιο στο τέλος παραμένει το ίδιο το θέατρο, άλλωστε ο Διόνυσος είναι ο θεός του θέατρου. Αυτά τα κείμενα, αν τα προσεγγίσουμε ανοιχτοί μας μετακινούν από τη ρίζα μας.

* Τηλεόραση έκανα στην Κύπρο στα πρώτα μου επαγγελματικά βήματα. Μετά έφυγα για μεταπτυχιακές σπουδές στο Λονδίνο και το άφησα. Έπειτα οι προσπάθειες ήταν μόνο στο χώρο του θεάτρου και με απορρόφησαν εντελώς. Ομολογώ πως δεν είχα ποτέ μέχτι τώρα επαφή με την ελληνική τηλεοπτική πραγματικότητα. Δεν το αποκλείω καθόλου και έχω την περιέργεια να γνωρίσω αυτό το μέσο καλύτερα. Απλώς δεν προέκυψε και δεν το επιδίωξα.

* Στο σινεμά έχω κάνει κάποιες συνεργασίες και θα ήταν υπέροχο να προκύψουν κι άλλες. Είναι πολύ γοητευτικό μέσο, μια τέχνη με κοινά στοιχεία με το θέατρο αλλά και με μεγάλες διαφορές. Έχει άλλους κώδικές υποκριτικής και θα ήθελα να συνεργαστώ με σκηνοθέτες που θα μπορούσαν να με καθοδηγήσουν σε αυτό.

* Το κομμάτι της σκηνοθεσίας δεν είναι κάτι που επιδιώκω. Εύχομαι να εμβαθύνω πολύ σε αυτά που ήδη κάνω και χαίρομαι πάρα πολύ όταν μου δίνεται η ευκαιρία να ανακαλύπτω κάτι ακόμα. Δεν είναι καθόλου αυτονόητο ούτε να βρίσκεις μια δουλειά, ούτε το να συνεχίζεις μέσα από εκείνη να εξελίσσεσαι. Ως βοηθός εργάστηκα στα πολύ αρχικά μου βήματα και ήταν μια μεγάλη μαθητεία. Μαθαίνεις τη δημιουργία μια παράστασης σε όλα τα στάδια της παραγωγής της.

* Με το τραγούδι έχω μια περιπετειώδη σχέση. Στην αρχή δεν θεωρούσα ότι μπορούσα να το κάνω. Μου πήρε χρόνο και πολλά μαθήματα για να μην το φοβάμαι και να γίνει κι εκείνο υποκριτικό εργαλείο μου.

* Μέσα από το διαπολιτισμικό φυτώριο όπερας των Εκπαιδευτικών και Κοινωνικών δράσεων της Εθνική Λυρική σκηνής Co-operative, άρχισα να κάνω τις πρώτες μου απόπειρες στη συγγραφή στίχων που συνέχισα και σε άλλες παραστάσεις εφηβικού θέατρου. Μου αρέσει πραγματικά πολύ, είναι ένα συναρπαστικό νέο πεδίο.

* Με τον χορό και πιο πολύ με τον κλασικό χορό ασχολήθηκα εντατικά πριν προκύψει η υποκριτική. Αυτό που μου έδωσε όσον αφορά το θέατρο είναι μια πιο οξυμένη σωματική αντίληψη στη σκηνή, μια ανάγκη να εξερευνώ σωματικά το ρόλο και μια χαρά για αυτό. Η επαγγελματική μου ενασχόληση με τον χορό προέκυψε μέσα από τη δραματουργία χρόνια αργότερα από την εκπαίδευση μου στο χορό. Μου άνοιξε ξαφνικά ένα παράθυρο για να ξαναγυρίσω σ’ αυτή τη μορφή τέχνης με ένα τρόπο που αισθάνομαι ότι μπορώ να προσφέρω.

* Θεατρικά νομίζω είμαι σε ένα σημείο καμπής. Νιώθω ότι μέχρι τώρα ανίχνευα ακόμα. Κι ας έχουν περάσει χρόνια. Ωριμάζουν μέσα μου νέες επιθυμίες κι ελπίζω να βρω την τόλμη να τις διεκδικήσω.

* Η Αθήνα ήταν μια προσωπική επιλογή. Ξεκάθαρα παράτολμη. Όταν τέλειωνα τη δραματική σχολή του Εμπρός, η χώρα έμπαινε στα μνημόνια. Ήθελα όμως πολύ να εργαστώ στη θεατρική σκηνή της Αθήνας ως ηθοποιός, διότι παρά τις όποιες αντίξοες συνθήκες είναι μια σκήνη παραγωγική με καλλιτέχνες σημαντικούς και σου προσφέρει ερεθίσματα. Και πέρα από το θέατρο, υπάρχουν ακόμα φορές που βλέπω την πόλη αυτή σαν επισκέπτης και με γοητεύει και πάλι. Κι όταν έφυγα για σπουδές ή δουλειά αλλού, στο Λονδίνο και το Βέλγιο, ήθελα να γυρίσω μετά από κάποιο διάστημα.

* Στην Κύπρο άρχισα να εργάζομαι περιστασιακά επαγγελματικά από το 2018 και μετά. Ο σημαντικότερος σταθμός ήταν η εφηβική σκήνη Νε@ σε έρημο νησί που δημιουργήσαμε με τους συνεργάτες μου Γιάννη Καραούλη και Ειρήνη Ανδρέου για το Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου από το 2019 ως το 2024. Ήταν εξουθενωτικό να πηγαινοέρχομαι αλλά ήθελα τόσο πολύ να δημιουργήσω κάτι τέτοιο, στη χώρα όπου κι εγώ ως έφηβη αναζητούσα διεξόδους. Νομίζω ότι δόθηκα σε αυτήν την προσπάθεια με τόσο μεράκι και με μικρότερη προσωπική φιλοδοξία, ακριβώς επειδή ήταν στην πατρίδα μου.

* Στο All4fun μου αρέσει η ξεκάθαρη προσωπική του φωνή και στάση του για τα πράγματα.

& Αναλυτικές πληροφορίες για τις Βάκχες ΕΔΩ:

Του Κυριάκου Κουρουτσαβούρη, 26/7/2024