Ψευδαίσθηση ή αλήθεια; Αμοιβαία ή μη αμοιβαία; Τι απ’ όλα αυτά μπορεί τελικά να σημαίνει η αγάπη; Τα ερωτήματα που θέτει το ανατρεπτικό κείμενο του Ρώσου συγγραφέα Ιβάν Βιριπάγεφ είναι αμείλικτα.
Οι Ψευδαισθήσεις του είναι ένα έργο άκρως αποκαλυπτικό και μη αναμενόμενο καθώς βρίσκει τον τρόπο να καταλύσει τις σταθερές που έχουμε στο μυαλό μας όχι μόνο σαν άνθρωποι αλλά και σαν θεατές. Μέσα από μια καταιγιστική αφηγηματική φόρμα 4 ηθοποιοί μας περιγράφουν την ιστορία δυο φιλικών μεταξύ τους ζευγαριών που βρίσκονται στην δύση της ζωής τους.
Η εγγύτητα του θανάτου, που πάντοτε μας κινητοποιεί συγκλονιστικά, οδηγεί τους ανθρώπους αυτούς στο να πάρουν την απόφαση να πουν την αλήθεια (ή μήπως όχι;) στους επί 50 και χρόνια συντρόφους τους. Μια αλήθεια αιχμηρή και συχνά απρόβλεπτη.
Το ζήτημα βέβαια είναι ότι η αλήθεια του καθενός μπορεί να μην είναι ούτε καν την ύστατη στιγμή σαφής και ξεκάθαρη καθώς οι αυταπάτες τόσο της στιγμής όσο και ακόμη περισσότερο μιας ολόκληρης ζωής αποδεικνύονται ιδιαιτέρως δύσκολο να καταρριφθούν.
Και μέσα από αυτό το επί σκηνής παιχνίδι της συνειδητοποίησης, του ψέματος, της αλήθειας και της ενοχής με κεντρικό θέμα την αέναη αναζήτηση της αληθινής αγάπης και οι ίδιοι οι θεατές καλούνται να έρθουν κατά πρόσωπο με τα δικά τους συναισθήματα και εμπειρίες και με τις δικές τους πιθανές εμμονές και ιδεοληψίες.
Η λιτή σκηνοθεσία της Κατερίνας Ευαγγελάτου με τα ευρήματα του ανοιχτού όχι μόνο για την σκηνή και τους ηθοποιούς αλλά και για το κοινό φωτισμού αλλά και την προσέγγιση μαθητή-δάσκαλου ανάμεσα στους ηθοποιούς και τους θεατές, στόχευσε ακριβώς σε αυτό.
Να θέσει τον θεατή αντιμέτωπο με τα ερωτήματα του έργου και να τον οδηγήσει στο να αναλογιστεί κατά πόσο και ο ίδιος είναι συχνά δέσμιος των περί αγάπης και αφοσίωσης αντιλήψεων του. Η τριτοπρόσωπη αφήγηση όχι μόνο δεν τον αποξενώνει από την ουσία του κειμένου αλλά αντίθετα οδηγώντας τον σε μια ιδιαίτερου τύπου αποστασιοποίηση τον κάνει να στοχάζεται για τον εαυτό του χωρίς ταυτόχρονα να επηρεάζεται από τα αφηγούμενα.
Ίσως να φαντάζει οξύμωρο μια τέτοια παράσταση να χαρακτηρίζεται ως κωμωδία από τον ίδιο μάλιστα τον συγγραφέα της και όμως δεν είναι. Η λεπταίσθητη ειρωνεία του κειμένου που κλείνοντας διαρκώς το μάτι στον θεατή τον κατευθύνει στην κατάρριψη των περί αγάπης και έρωτος βεβαιοτήτων του είναι αυτή που το κατατάσσει σε αυτήν την κατηγορία.
Και είναι όντως το έργο αυτό μια τραγική κωμωδία ή μια κωμική τραγωδία αν προτιμάτε, γιατί το ξερίζωμα των πιο βαθιά ριζωμένων αντιλήψεων μας δεν μπορεί να είναι ποτέ εύκολη υπόθεση. Η αφτιασίδωτη υποκριτική των ηθοποιών-αφηγητών ωθεί το κοινό στο να ακούσει και να σκεφτεί πάνω στις ιστορίες που ξετυλίγονται μπροστά του.
Πρόκειται για μια υποκριτική που στοχεύει ακριβώς στο να πλάσει δια της αφήγησης εικόνες στο μυαλό των θεατών και που ενώ φαινομενικά μοιάζει απλή στην πραγματικότητα έχει δουλευτεί σε βάθος προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ακριβώς ο βαθμός φυσικότητας που απαιτεί η λειτουργικότητα του έργου. Αλλά και πέρα από τα πολλαπλά μηνύματα που μεταφέρει, η παράσταση αποτελεί από μόνη της πρόταση καθώς εισάγει το κοινό στην εμπειρία ενός καθαρά αφηγηματικού θεάτρου- είδους όχι τόσο διαδεδομένου στην χώρα μας.
Οι Ψευδαισθήσεις είναι μια παράσταση φτιαγμένη για να κλονίσει τις βεβαιότητες μας, η οποία καταφέρνει να ξεχωρίσει δίνοντας το βάρος στην δύναμη του λόγου μέσα από τις εύστοχες και εσωτερικές ερμηνείες των Παντελή Δεντάκη, Αλεξίας Καλτσίκη, Βασίλη Κουκαλάνι και Καλλιόπης Σίμου. Αν είστε έτοιμοι να θέσετε στον εαυτό σας ερωτήματα και να αναλογιστείτε πάνω σε πράγματα που ίσως να θεωρείτε δεδομένα τότε οι Ψευδαισθήσεις είναι μια παράσταση που πρέπει οπωσδήποτε να παρακολουθήσετε…
Της Θεοδώρας Σάββα, 30/10/2012
INFO
ΔΙΑΝΟΜΗ
Παντελής Δεντάκης
Αλεξία Καλτσίκη
Βασίλης Κουκαλάνι
Καλλιόπη Σίμου
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Σκηνοθεσία: Κατερίνα Ευαγγελάτου, Μετάφραση: Ελένη Μπακοπούλου, Σκηνικό-Κοστούμια: Εύα Μανιδάκη, Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος
Από 10 Οκτωβρίου έως 28 Απριλίου
Θέατρο της Οδού Κυκλάδων
Κυκλάδων 11 και Κεφαλληνίας, Κυψέλη
Τηλέφωνο
210-8217877
Απόγ: Τετ., Κυρ. 7 μ.μ. Βραδ: Τρ., Πέμ., Παρ., Σάβ. 9 μ.μ.
Εισ.: € 19 (Σάβ., Κυρ.), € 18 (Παρ.), € 15 (Τρ.-Πέμ.), φοιτ.: € 12.
Διάρκεια: 80 λεπτά