Την πρώτη παγωμένη Κυριακή του Γενάρη αποφασίσαμε να καταδυθούμε στο παγερό σύμπαν ενός νεκροτομείου και να παρακολουθήσουμε τα «Αξύριστα Πηγούνια» του Γιάννη Τσίρου σε σκηνοθεσία Γιώργου Παλούμπη στο θέατρο Από Μηχανής.
Ο Γιώργος Παλούμπης έχει αποδείξει τα τελευταία χρόνια ότι μπορεί να καταπιάνεται με εξαιρετική μαεστρία με το νεοελληνικό έργο και να φωτίζει επί σκηνής τα σκοτάδια που κρύβει ο ψυχισμός των ηρώων του.
Βασισμένος αυτή τη φορά στο βραβευμένο κείμενο του Γιάννη Τσίρου, «Αξύριστα Πηγούνια» (Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου θεατρικού συγγραφέα το 2004, έργο γραμμένο το 1996 με πρώτο ανέβασμα το 2006 από τον Θανάση Παπαγεωργίου στο Θέατρο Στοά) μας κατεβάζει μαζί του στο υπόγειο ενός νοσοκομείου, σ’ ένα νεκροτομείο όπου παρά την παγωνιά του σκηνικού οι πρωταγωνιστές φλέγονται από τα πάθη τους.
Η ιστορία ξετυλίγει μπροστά μας όλες τις πτυχές της σημερινής κοινωνίας… μετανάστες, ανθρώπινη εκμετάλλευση, οικονομική και σωματική, σεξισμός, σχέσεις εξουσίας. Τρεις υπάλληλοι νεκροτομείου παραλαμβάνουν το σώμα μιας μετανάστριας στριπτιζέζ με την οποία όλοι διατηρούσαν μια διαφορετική σχέση.
Μέχρι τη μεταφορά της στον θάλαμο ψύξης, αναλύουν το παρελθόν και εξωτερικεύουν τα βαθύτερα συναισθήματά τους. Η αποφυγή της ευθύνης για τον θάνατό της, οι αλληλοκατηγορίες, οι προκαταλήψεις αλλά και οι ενοχές, τους οδηγούν σε συγκρούσεις και στην ψυχική συντριβή τους.
Οι ερμηνείες είναι βαθιά ανθρώπινες και από τους τέσσερις ηθοποιούς. Η σκηνοθετική προσέγγιση του Γιώργου Παλούμπη διαγράφει τις ανδρικές φιγούρες με ρεαλιστικό τρόπο τόσο καθαρά και τις οδηγεί με τις σωστές εντάσεις σε ισορροπημένες ερμηνείες εκτινάσσοντας τη δραματική κορύφωση στα ύψη.
Ο Αντώνης Κρόμπας παίζει με μια αμεσότητα στην ερμηνεία του που μοιάζει με «φυσική κατάσταση». Καθώς ξετυλίγεται η δράση αποκαλύπτει τη ματαίωση των συναισθημάτων του, την αίσθηση μιας νέκρωσης που βιώνει από την συμβατική ζωή του που ήρθε να ξυπνήσει το πάθος για τη νεαρή στριπτιζέζ.
Ο Ηλίας Βαλάσης στιβαρός και αληθινός, αδύναμος να ελέγξει τα ζωώδη ένστικτα που ξυπνά το ερωτικό πάθος της ανδρικής φύσης. Λέει μεγάλες αλήθειες με πειστικό τρόπο. Και φτάνεις στο τέλος να τον συμπονάς…
Βέβαια, τις οδυνηρά μεγάλες αλήθειες τις ακούμε από το στόμα του νεαρότερου άνδρα της παρέας, που τον ερμηνεύει ο Στέλιος Δημόπουλος Stelios Dimopoulos, η πιο αληθινή και τρυφερή ανδρική μορφή του έργου. Σαν να έχει φιλοσοφήσει καλύτερα τη ζωή, αν και μικρότερος και όντας κυνικός αρκετές φορές, δεν έχει αφήσει να διαβρωθεί το μέσα του σε τέτοιο βαθμό. Παρά τη νεκρική ατμόσφαιρα που τον περιβάλλει καταφέρνει να αφήσει να διαφανεί μια αισιόδοξη αχτίδα φωτός παραμένοντας βαθιά ανθρώπινος.
Το κορίτσι της παρέας, προπομπός της δράσης και δραματουργικό «πιόνι» στα χέρια των ανδρών, η Μαρία Νεφέλη Δούκα Maria-Nefeli Douka μας εισάγει στο έργο με τον σαγηνευτικό χορό της, μαγνητίζει το βλέμμα καθηλώνοντας το θεατή στην έναρξη του έργου. Οι στίχοι του τραγουδιού κάτω από το οποίο λικνίζεται καρφώνονται στο μυαλό… «είμαι άνθρωπος» σαν να θέλει να μην το ξεχάσουμε ούτε μια στιγμή καθώς θα ακούμε όλα όσα μέλλονται να αποκαλυφθούν… Η παρουσία της καθοριστική στην έναρξη επανέρχεται στο φινάλε με την τραγική της φιγούρα να εμφανίζεται ξανά σαν αερικό, σαν την ψυχή της που επιστρέφει για να κοιτάξει στα μάτια και να στοιχειώσει τους ήρωες. Το βλέμμα της κραύγαζε απόγνωση…
Το αντικείμενο του πόθου απεκδύθηκε τον ερωτισμό του και έμεινε με μια παιδική αθωότητα στο βλέμμα στο τέλος του έργου….
Είναι απλό το ερώτημα που θέτει τελικά η παράσταση καμωμένη με απλά υλικά, αληθινές ερμηνείες και ρεαλιστική γραφή.
Όλοι οι άνθρωποι αναζητούν ένα καλύτερο μέλλον, θύτες και θύματα…
Της Δώρας Μπαρουτάκη, 6/1/2020
Πληροφορίες για την παράσταση εδώ